دائرة‌المعارف الحسینیة؛ ديوان القرن الحادي عشر: تفاوت میان نسخه‌ها

| پیش از =  

}}

==انگیزه نگارش==

==اهمیت کتاب==

اهمیت این کتاب در چندین جنبه نهفته است:

این اثر به‌عنوان یک "دیوان" از شعر قرن یازدهم هجری قمری، منبعی گران‌بها برای مطالعه ادبیات، تاریخ و فرهنگ آن دوره، به‌ویژه در زمینه شعر حسینی، محسوب می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص8</ref>.

کتاب حاضر، بخش "سی‌وششم" از مجموعه جامع و گسترده "دائرةالمعارف الحسينية" است که نشان‌دهنده یک تلاش علمی عظیم برای مستندسازی و حفظ ابعاد مختلف حماسه حسینی است<ref>ر.ک: همان</ref>.

==ساختار==

==سبک نگارش==

سبک نگارش این کتاب به شرح زیر است:

# پژوهشی و تحلیلی: مقدمه کتاب نه‌تنها به معرفی شاعران و اشعار می‌پردازد، بلکه به بررسی تحولات سیاسی، اجتماعی و زبانی قرن یازدهم هجری قمری نیز اختصاص دارد<ref>ر.ک: همان، ص15-17</ref>.

# فرهنگ‌شناسی و توضیح لغوی: کلمات و عباراتی که در قرن یازدهم هجری رایج بوده‌اند، اما اکنون معنای آن‌ها تغییر کرده یا کمتر استفاده می‌شوند، به‌دقت توضیح داده شده‌اند تا درک اشعار برای خواننده آسان‌تر شود<ref>ر.ک: متن کتاب، همان، ص217-219</ref>.

در مقدمه ناشر، توضیح مختصری پیرامون موضوع کتاب ارائه شده<ref>ر.ک: مقدمه ناشر، همان، ص7-8</ref> و در تمهید، به بررسی جایگاه شعر حسینی در قرن یازدهم هجری قمری پرداخته شده است. نویسنده اشاره دارد که شعر این دوره باوجود رکود کلی در ادبیات، به دلیل توجه به حماسه حسینی و مبارزه با ظلم و ستم، همچنان فعال و پربار بوده است<ref>ر.ک: تمهید، همان، ص21-23</ref>. تحولات سیاسی و اجتماعی قرن یازدهم، از جمله انتقال قدرت در عراق و ایران و تأثیر آن بر زبان و ادبیات (مانند نفوذ زبان فارسی)، نیز مورد بحث قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص15-17</ref>. در این بخش، دسته‌بندی موضوعی اشعار نیز ارائه شده است که شامل رثا (سوگ)، ولا (ولایت‌مداری)، مدح، توسل، توبه، حنین، اعتذار، شکر و هجا می‌شود. بیشترین سهم موضوعی به رثا اختصاص دارد که پنجاه‌وهفت درصد از اشعار را شامل می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص35-36</ref>.

نمونه‌ای از بخش‌های شعری و محتوای آن:

در بخش قافیه رای مفتوحه، قطعه‌ای با عنوان "هل المحرم" (آیا محرم است؟) وجود دارد که حس و حال حزن‌انگیز ماه محرم و یادآوری مصائب آن را به تصویر می‌کشد<ref>ر.ک: همان، ص121</ref>.