مرآت الاصطلاح

مرآت الاصطلاح
پدیدآوران	مخلص لاهوری، آنندرام (نویسنده) شیکهر، چندر (مصحح) قلیچ خانی، حمیدرضا (مصحح) یوسفدهی، هومن (مصحح)
ناشر	سخن
مکان نشر	تهران
سال نشر	1395
چاپ	اول
شابک	‎978-964-372-812-0
موضوع	مخلص لاهوری - سرگذشتنامه
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	1395 7ي / 6774 PIR

مرآت الاصطلاح تألیف آنندرام مخلص لاهوری (1107-1164ق)، تصحیح چندر شیکهر، حمیدرضا قلیچ خانی (متولد 1327ش) و هومن یوسفدهی (متولد 1329ش)؛ این کتاب دانشنامه‌ای ارزشمند مشتمل بر اصطلاحات، توضیحات، مثل‌ها و آگاهی‌های ادبی و تاریخی است که برخی از مطالب آن در منابع دیگر یافت نمی‌شود.

ساختار

این کتاب در یک جلد و بخش‌های متعدد شامل دیباچه، مقدمه مصححان، متن اصلی و پیوست‌ها تنظیم شده است.

گزارش کتاب

مرآت الاصطلاح یکی از مهم‌ترین آثار آنندرام مخلص لاهوری، شاعر و نویسنده پارسی‌گوی هند در قرن دوازدهم هجری است. این کتاب که در سال 1157ق به پایان رسید، تنها یک فرهنگ لغت نیست، بلکه دانشنامه‌ای جامع در زمینه‌های مختلف ادبی، تاریخی، فرهنگی و اجتماعی است.

مؤلف در این اثر به شرح اصطلاحات فارسی پرداخته و برای هر مدخل شواهد شعری از شاعران معتبر آورده است. ویژگی منحصر به فرد این کتاب، گنجاندن نقل‌قول‌ها، لطیفه‌ها و اطلاعات تاریخی و اجتماعی در کنار تعریف واژگان است که آن را از فرهنگ‌های مشابه متمایز می‌کند.

مرآت الاصطلاح اطلاعات ارزشمندی درباره آداب و رسوم رایج در هند و ایران، مناصب درباری، صادرات کالاها و هنرهایی مانند خوشنویسی و نقاشی ارائه می‌دهد. همچنین این کتاب حاوی امثال فارسی و معادل‌های هندی آنهاست که از نظر زبان‌شناسی و مردم‌شناسی بسیار حائز اهمیت است.

تصحیح حاضر بر اساس چهار نسخه خطی معتبر از جمله نسخه کتابخانه خدابخش پتنا و نسخه موزه بریتانیا انجام شده است. مصححان با دقت فراوان به مقابله نسخه‌ها پرداخته و در مقدمه‌ای مفصل به معرفی مؤلف و اثر پرداخته‌اند.

این کتاب نه تنها برای پژوهشگران زبان و ادبیات فارسی، بلکه برای مورخان و جامعه‌شناسان نیز منبعی ارزشمند محسوب می‌شود و تصویر روشنی از زندگی فرهنگی و اجتماعی هند در عصر تیموریان ارائه می‌دهد.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات