از کیومرث تا همای؛ خلاصه قصه‌های شاهنامه

از کیومرث تا همای؛ خلاصه قصه‌های شاهنامه
پدیدآوران	محمدعلی، محمد (نویسنده)
ناشر	کتابسرای تندیس
مکان نشر	تهران
سال نشر	1395
چاپ	اول
شابک	‎978-600-182-159-2
موضوع	ادبیات حماسی، شاهنامه فردوسی
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏

از کیومرث تا همای؛ خلاصه قصه‌های شاهنامه تألیف محمد محمدعلی؛ این کتاب چارچوبی روان‌تر از متون رایج شاهنامه ارائه می‌دهد تا خواننده با حجم عظیمی از لغات دشوار و تعابیر حماسی و عرفانی مواجه نشود. نویسنده با حذف جزئیات فرعی، خط روایی قصه‌ها را برجسته کرده و در پایان برخی فصل‌ها تحلیل‌هایی با عنوان «گریزی به افکار...» درباره شخصیت‌ها آورده است.

ساختار

این کتاب در یک جلد و بدون تقسیم‌بندی رسمی به فصل‌های مجزا، به ترتیب تاریخی پادشاهان و رویدادهای شاهنامه از کیومرث تا پایان حکومت همای می‌پردازد.

گزارش کتاب

این کتاب با هدف ساده‌سازی محتوای پیچیدهٔ شاهنامه برای مخاطبان عمومی تدوین شده است. محمد محمدعلی در این اثر از ذکر نام‌های کم‌کاربرد پهلوانان و توصیفات مفصّل نبردها اجتناب کرده تا روایت اصلی قصه‌ها ــ مانند داستان‌های رستم، سیاوش، کیخسرو و اسفندیار ــ به وضوح انتقال یابد.

نویسنده با تأکید بر بخش‌های اسطوره‌ای و افسانه‌ای شاهنامه، به اشتراکات فرهنگی ایران و هند در متونی مانند اوستا و ریگ‌ودا اشاره می‌کند (ص ۱۵). وی همچنین با تحلیل رفتار شخصیت‌هایی مانند ضحاک یا فریدون در بخش‌های «گریزی به افکار...»، لایه‌های اخلاقی و روان‌شناختی داستان‌ها را بررسی می‌نماید.

از ویژگی‌های بارز این کتاب، پرهیز از ورود به مباحث تخصصی ادبی و تمرکز بر سیر روایی است. برای مثال، در قصهٔ «رستم و سهراب» تنها به کلیات трагеدی و علل بروز آن پرداخته شده و از توصیف سلاح‌ها یا صحنه‌های نبرد کاسته شده است (ص ۲۳۴). همین رویکرد در روایت داستان‌های کمترشنیده‌شده مانند «بیژن و منیژه» یا «یازده رخ» نیز دیده می‌شود.

در پایان کتاب، فهرستی از منابع مورد استفاده و یادداشتی دربارهٔ شیوهٔ بازنویسی ارائه شده که به خوانندگان علاقه‌مند به مطالعهٔ عمیق‌تر شاهنامه کمک می‌کند.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات