حل لغات الصحيفة السجادية: تفاوت میان نسخهها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''حل لغات الصحيفة السجادية'''، از آثار ستارهشناس و واژهشناس قرن دوازدهم هجری قمری، [[حسینی منجم، محمدباقر بن محمدشفیع|سید محمدباقر بن محمدشفیع بن محمد بن درویشعلی بن کمالالدین بن حسن بن تاجالدین بن حسن گیلکی طبسی حسینی شیرازی]]، مشهور به منجم (زنده در 1120ق)، است که به شرح ادبی و بهویژه واژهشناسی کلمات [[صحیفه سجادیه]] میپردازد. ادیب، شاعر، مصحح، تراجمنگار و امامتپژوه معاصر، [[قیس عطار]] (متولد 1383ق)، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی ارزنده را بر آن افزوده و شخصیت و آثار [[سید محمدباقر بن محمدشفیع حسینی منجم]] و همچنین ویژگیها و روش اثر حاضر را معرفی و نقد کرده است. | '''حل لغات الصحيفة السجادية'''، از آثار ستارهشناس و واژهشناس قرن دوازدهم هجری قمری، [[حسینی منجم، محمدباقر بن محمدشفیع|سید محمدباقر بن محمدشفیع بن محمد بن درویشعلی بن کمالالدین بن حسن بن تاجالدین بن حسن گیلکی طبسی حسینی شیرازی]]، مشهور به [[حسینی منجم، محمدباقر بن محمدشفیع|منجم]] (زنده در 1120ق)، است که به شرح ادبی و بهویژه واژهشناسی کلمات [[الصحيفة السجادية الكاملة|صحیفه سجادیه]] میپردازد. ادیب، شاعر، مصحح، تراجمنگار و امامتپژوه معاصر، [[عطار، قیس|قیس عطار]] (متولد 1383ق)، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی ارزنده را بر آن افزوده و شخصیت و آثار [[حسینی منجم، محمدباقر بن محمدشفیع|سید محمدباقر بن محمدشفیع حسینی منجم]] و همچنین ویژگیها و روش اثر حاضر را معرفی و نقد کرده است. | ||
==هدف و روش== | ==هدف و روش== | ||
* [[سید محمدباقر حسینی منجم]]، این کتاب را اثری دانسته که برای گشودن معانی کلمات مشکل [[صحیفه کامله سجادیه]] گردآوری کرده است<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، صفحه بیستویک</ref>. | * [[حسینی منجم، محمدباقر بن محمدشفیع|سید محمدباقر حسینی منجم]]، این کتاب را اثری دانسته که برای گشودن معانی کلمات مشکل [[صحیفه سجادیه، روایت حسین بن اشکیب|صحیفه کامله سجادیه]] گردآوری کرده است<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، صفحه بیستویک</ref>. | ||
* [[قیس عطار]]، اثر حاضر را شرحی لطیف و خالی از پُرگویی ملالآور و کمگویی زیانبار شمرده و افزوده است: | * [[عطار، قیس|قیس عطار]]، اثر حاضر را شرحی لطیف و خالی از پُرگویی ملالآور و کمگویی زیانبار شمرده و افزوده است: | ||
# نویسنده به مقدار لازم به شرح واژگان و عبارات دشوار پرداخته و خیلی تحت تأثیر شرح و تعلیقه [[میرداماد]] بر [[صحیفه سجادیه]] بوده و در شرح کلمات همه دعاها از آن استفاده کرده و گاهی نام او را نیز ذکر نموده است. | # نویسنده به مقدار لازم به شرح واژگان و عبارات دشوار پرداخته و خیلی تحت تأثیر شرح و تعلیقه [[میرداماد، سید محمدباقر بن محمد|میرداماد]] بر [[الصحيفة السجادية الكاملة|صحیفه سجادیه]] بوده و در شرح کلمات همه دعاها از آن استفاده کرده و گاهی نام او را نیز ذکر نموده است. | ||
# [[سید محمدباقر حسینی منجم]]، آنقدر به دیدگاههای ادبی [[میرداماد]] اعتماد افراطی کرده که گرفتار اشتباهات او نیز شده است؛ مثلا در جایی از شرح دعای 36 به پیروی از او مطلبی از [[النهاية]] ابن اثیر نقل کرده، درحالیکه چنین سخنی در آنجا وجود ندارد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، صفحه شانزده – هفده؛ متن کتاب، ص156، پاورقی 9 و ص252، پینوشت 238</ref>. | # [[حسینی منجم، محمدباقر بن محمدشفیع|سید محمدباقر حسینی منجم]]، آنقدر به دیدگاههای ادبی [[میرداماد، سید محمدباقر بن محمد|میرداماد]] اعتماد افراطی کرده که گرفتار اشتباهات او نیز شده است؛ مثلا در جایی از شرح دعای 36 به پیروی از او مطلبی از [[النهاية في غريب الحديث و الأثر|النهاية]] [[ابن اثیر، مبارک بن محمد|ابن اثیر]] نقل کرده، درحالیکه چنین سخنی در آنجا وجود ندارد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، صفحه شانزده – هفده؛ متن کتاب، ص156، پاورقی 9 و ص252، پینوشت 238</ref>. | ||
==ساختار و محتوا== | ==ساختار و محتوا== | ||
* شارح در این اثر بهترتیب دعاهای [[صحیفه سجادیه]]، به شرح واژگان و عبارات مشکل پرداخته و تعلیقات توضیحی و گاه انتقادی [[قیس عطار]] نیز بهصورت پینوشت در پایان آمده است. متن ادعیه در بالای صفحات و توضیحات شارح در پایین (پاورقی) آمده است. | * شارح در این اثر بهترتیب دعاهای [[الصحيفة السجادية الكاملة|صحیفه سجادیه]]، به شرح واژگان و عبارات مشکل پرداخته و تعلیقات توضیحی و گاه انتقادی [[عطار، قیس|قیس عطار]] نیز بهصورت پینوشت در پایان آمده است. متن ادعیه در بالای صفحات و توضیحات شارح در پایین (پاورقی) آمده است. | ||
==نمونه مباحث== | ==نمونه مباحث== | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
* «الشكر بالضمّ: عرفان الإحسان و نشره و لا يكون إلّا عن يد و من الله سبحانه و تعالی المجازات أو الثناء الجميل»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص59</ref>. | * «الشكر بالضمّ: عرفان الإحسان و نشره و لا يكون إلّا عن يد و من الله سبحانه و تعالی المجازات أو الثناء الجميل»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص59</ref>. | ||
یادآوری: در شرح مذکور، با قرائنی از جمله قرینه مقابله، «عن يد» صحیح نیست و«من العبد» صحیح است. | یادآوری: در شرح مذکور، با قرائنی از جمله قرینه مقابله، «عن يد» صحیح نیست و«من العبد» صحیح است. | ||
ترجمه بعد از اصلاح متن: شُکر از طرف بنده، شناسایی نیکوکاری و نشر دادن آن است و از طرف خدای سبحان، پاداش دادن یا ستایشی زیبا. | ترجمه بعد از اصلاح متن: شُکر از طرف بنده، شناسایی نیکوکاری و نشر دادن آن است و از طرف خدای سبحان، پاداش دادن یا ستایشی زیبا. | ||
نسخهٔ ۲۳ ژوئن ۲۰۲۵، ساعت ۰۹:۴۹
| حل لغات الصحيفة السجادية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حسینی منجم، محمدباقر بن محمدشفیع (نويسنده)
علی بن حسین (ع)، امام چهارم (نویسنده) عطار، قیس ( محقق) موسسه پژوهش و مطالعات عاشورا. گروه معارف اسلامی ( سایر) |
| عنوانهای دیگر | الصحيفة السجادية |
| ناشر | تاسوعا |
| مکان نشر | ایران - مشهد مقدس |
| سال نشر | 1420ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-90423-4-2 |
| موضوع | علی بن حسین (ع)، امام چهارم، 38 - 94ق. صحیفه سجادیه - واژه نامهها - دعاها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 3063ص3ح 267/1 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
حل لغات الصحيفة السجادية، از آثار ستارهشناس و واژهشناس قرن دوازدهم هجری قمری، سید محمدباقر بن محمدشفیع بن محمد بن درویشعلی بن کمالالدین بن حسن بن تاجالدین بن حسن گیلکی طبسی حسینی شیرازی، مشهور به منجم (زنده در 1120ق)، است که به شرح ادبی و بهویژه واژهشناسی کلمات صحیفه سجادیه میپردازد. ادیب، شاعر، مصحح، تراجمنگار و امامتپژوه معاصر، قیس عطار (متولد 1383ق)، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی ارزنده را بر آن افزوده و شخصیت و آثار سید محمدباقر بن محمدشفیع حسینی منجم و همچنین ویژگیها و روش اثر حاضر را معرفی و نقد کرده است.
هدف و روش
- سید محمدباقر حسینی منجم، این کتاب را اثری دانسته که برای گشودن معانی کلمات مشکل صحیفه کامله سجادیه گردآوری کرده است[۱].
- قیس عطار، اثر حاضر را شرحی لطیف و خالی از پُرگویی ملالآور و کمگویی زیانبار شمرده و افزوده است:
- نویسنده به مقدار لازم به شرح واژگان و عبارات دشوار پرداخته و خیلی تحت تأثیر شرح و تعلیقه میرداماد بر صحیفه سجادیه بوده و در شرح کلمات همه دعاها از آن استفاده کرده و گاهی نام او را نیز ذکر نموده است.
- سید محمدباقر حسینی منجم، آنقدر به دیدگاههای ادبی میرداماد اعتماد افراطی کرده که گرفتار اشتباهات او نیز شده است؛ مثلا در جایی از شرح دعای 36 به پیروی از او مطلبی از النهاية ابن اثیر نقل کرده، درحالیکه چنین سخنی در آنجا وجود ندارد[۲].
ساختار و محتوا
- شارح در این اثر بهترتیب دعاهای صحیفه سجادیه، به شرح واژگان و عبارات مشکل پرداخته و تعلیقات توضیحی و گاه انتقادی قیس عطار نیز بهصورت پینوشت در پایان آمده است. متن ادعیه در بالای صفحات و توضیحات شارح در پایین (پاورقی) آمده است.
نمونه مباحث
- الدعاء الحادي عشر:... و يا من شكره فوزٌ للشاكرين....
- «الشكر بالضمّ: عرفان الإحسان و نشره و لا يكون إلّا عن يد و من الله سبحانه و تعالی المجازات أو الثناء الجميل»[۳].
یادآوری: در شرح مذکور، با قرائنی از جمله قرینه مقابله، «عن يد» صحیح نیست و«من العبد» صحیح است.
ترجمه بعد از اصلاح متن: شُکر از طرف بنده، شناسایی نیکوکاری و نشر دادن آن است و از طرف خدای سبحان، پاداش دادن یا ستایشی زیبا.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.