روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه قاجار (از ربیع‌الاول 1283 تا جمادی‌الثانی 1284ق)؛ به انضمام شرح کامل سفرنامه اول خراسان

روزنامۀ خاطرات ناصرالدین شاه قاجار (از ربیع الاول 1283 تا جمادی الثانی 1284 ق)؛ به انضمام شرح کامل سفرنامۀ اول خراسان
پدیدآوران	ناصرالدین ‌شاه قاجار (نویسنده) عبدامین، مجید (مصحح)
ناشر	بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار با همکاری نشر سخن
مکان نشر	تهران
سال نشر	1396
چاپ	اول
شابک	‎978-600-5942-51-4
موضوع	ناصر الدين قاجار، شاه ايران، 1247 - 1313ق. - سفرها ناصر الدين قاجار، شاه ايران، 1247 - 1313ق. -- سفرها -- ايران -- خراسان ايران - تاريخ - قاجاريان، 1193 - 1344ق. خراسان -- سير و سياحت -- قرن 13ق.
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	87ر / 1369 DSR

روزنامۀ خاطرات ناصرالدین شاه قاجار (از ربیع الاول 1283 تا جمادی الثانی 1284 ق)؛ به انضمام شرح کامل سفرنامۀ اول خراسان تألیف ناصرالدین شاه قاجار؛ تصحیح مجید عبدامین؛ این کتاب بخشی از خاطرات روزانه ناصرالدین شاه قاجار را شامل می‌شود که به همراه سفرنامه اولین سفر او به خراسان منتشر شده است و منبعی ارزشمند برای بررسی تاریخ دوره قاجار محسوب می‌شود.

ساختار

این کتاب در یک جلد و 489 صفحه به همراه 22 صفحه مقدمه مصحح منتشر شده است و شامل خاطرات روزانه ناصرالدین شاه از ربیع الاول 1283 تا جمادی الثانی 1284 قمری به همراه سفرنامه خراسان می‌باشد.

گزارش کتاب

کتاب «روزنامۀ خاطرات ناصرالدین شاه قاجار» بخشی از یادداشت‌های روزانه چهارمین پادشاه قاجار است که توسط مجید عبدامین تصحیح و منتشر شده است. این اثر که توسط بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار با همکاری نشر سخن به چاپ رسیده، منبعی دست اول از زندگی و حکومت ناصرالدین شاه و شرایط اجتماعی و سیاسی ایران در آن دوره است.

کتاب با مقدمه‌ای از مصحح آغاز می‌شود که در آن به اهمیت خاطرات نویسی ناصرالدین شاه و ویژگی‌های سبک نوشتاری او اشاره شده است. سپس خاطرات روزانه شاه از ربیع الاول 1283 قمری شروع می‌شود که شامل مشاهدات و فعالیت‌های روزمره او در مناطق مختلف مانند شکرآب، شهرستانک، دوشان تپه و قصر قاجار است.

بخش مهم کتاب به سفرنامه اولین سفر ناصرالدین شاه به خراسان اختصاص دارد که از صفحه 133 آغاز می‌شود و حدود 230 صفحه را در بر می‌گیرد. در این بخش شاه به توصیف دقیق مسیر سفر، شهرها و مناطقی که از آنها عبور کرده، ملاقات‌های رسمی و همچنین زیارت حرم امام رضا (ع) می‌پردازد.

ویژگی بارز این خاطرات ساده‌نویسی و صراحت بیان ناصرالدین شاه است که برخلاف نثر متکلف و مصنوع رایج در آن دوره، با زبانی روان و خودمانی نوشته شده‌اند. شاه در این یادداشت‌ها به جزئیات زندگی روزمره، شکارها، سفرهای کوتاه و بلند، و رویدادهای دربار پرداخته است.

کتاب با فهرست‌های مفصل از نام اشخاص، مکان‌ها، ایلات و طوایف، گیاهان و میوه‌جات، غذاها و نوشیدنی‌ها، و کتب و رسالات به پایان می‌رسد. همچنین بخشی از نقاشی‌های سیاه قلم و آبرنگ ناصرالدین شاه نیز در انتهای کتاب آمده است.

این اثر نه تنها برای محققان تاریخ قاجار، بلکه برای علاقه‌مندان به تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران در قرن نوزدهم نیز منبعی ارزشمند محسوب می‌شود.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات