شهریارنامه (مصحح غفوری): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
 
خط ۴۷: خط ۴۷:
ج) نبرد شهریار با زنگیان، سگساران، بوزینگان، مورچگان و غول‌ها که در نه بیشه با آنان روبرو می‌شود، از جمله مضامینی است که در هفت‌خان‌های پهلوانان گذشته دیده نمی‌شود و اغلب نمونه‌های آن در بسیاری از داستان‌های عامیانۀ دورۀ صفوی و همچنین طومارهای نقالی این دوره یا ادوار بعد از آن دیده می‌شود.
ج) نبرد شهریار با زنگیان، سگساران، بوزینگان، مورچگان و غول‌ها که در نه بیشه با آنان روبرو می‌شود، از جمله مضامینی است که در هفت‌خان‌های پهلوانان گذشته دیده نمی‌شود و اغلب نمونه‌های آن در بسیاری از داستان‌های عامیانۀ دورۀ صفوی و همچنین طومارهای نقالی این دوره یا ادوار بعد از آن دیده می‌شود.


د) در شهریارنامه و دیگر متون پهلوانی به تقلید از شاهنامه از راوی و داستان‌گزار با عناوینی مانند «دهقان»، «موبد» و ... یاد می‌شود؛ اما گاهی از داستان‌گزار با نام «راوی» یاد می‌شود که متأثر از داستان‌های عامیانۀ ادوار متأخرتر است.
د) در شهریارنامه و دیگر متون پهلوانی به تقلید از شاهنامه از راوی و داستان‌گزار با عناوینی مانند «دهقان»، «موبد» و... یاد می‌شود؛ اما گاهی از داستان‌گزار با نام «راوی» یاد می‌شود که متأثر از داستان‌های عامیانۀ ادوار متأخرتر است.


یکی از نکات مهم و بحث‌برانگیز در حوزۀ ادب حماسی، موضوع داشتن منبع کتبی یا شفاهی منظومه‌های پهلوانی است. برخی پژوهشگران دربارۀ منبع روایات شهریارنامه نوشته‌اند این منظومه از روی منبعی منثور که میان مردم رواج داشته، به نظم درآمده است و برخی دیگر منبع این داستان را متون پیش از اسلام تصور کرده‌اند.
یکی از نکات مهم و بحث‌برانگیز در حوزۀ ادب حماسی، موضوع داشتن منبع کتبی یا شفاهی منظومه‌های پهلوانی است. برخی پژوهشگران دربارۀ منبع روایات شهریارنامه نوشته‌اند این منظومه از روی منبعی منثور که میان مردم رواج داشته، به نظم درآمده است و برخی دیگر منبع این داستان را متون پیش از اسلام تصور کرده‌اند.


برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های سبکی شهریارنامه را به لحاظ فکری این موارد می‌توان دانست: بن‌مایه‌های و باورهای اساطیری، خواب‌نما شدن قهرمان، پیشگویی‌ها، عناصر سامی، عدم سرپیچی از فرمان شاه، سفارش به دادگری شاه، اهمیت نیکی‌کردن مردمان به یکدیگر، برخی باورها و اندیشه‌های شاعر، باورهای عامیانه (اشاره به گاو زیرزمین، سیر بر آهن مالیدن، غول بیابانی و ....)، ستایش شراب و بنگ و چند ویژگی عیاری. اما از جهت زبانی به این موارد در مقدمۀ مصحح اشاره شده است: به‌کارگیری واژه‌های کهن، به‌کارگیری برخی واژه‌های نادر، ساختگی یا در معنای دیگر؛ بیان عامیانه؛ برخی عیوب قافیه و دستور زبان.
برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های سبکی شهریارنامه را به لحاظ فکری این موارد می‌توان دانست: بن‌مایه‌های و باورهای اساطیری، خواب‌نما شدن قهرمان، پیشگویی‌ها، عناصر سامی، عدم سرپیچی از فرمان شاه، سفارش به دادگری شاه، اهمیت نیکی‌کردن مردمان به یکدیگر، برخی باورها و اندیشه‌های شاعر، باورهای عامیانه (اشاره به گاو زیرزمین، سیر بر آهن مالیدن، غول بیابانی و....)، ستایش شراب و بنگ و چند ویژگی عیاری. اما از جهت زبانی به این موارد در مقدمۀ مصحح اشاره شده است: به‌کارگیری واژه‌های کهن، به‌کارگیری برخی واژه‌های نادر، ساختگی یا در معنای دیگر؛ بیان عامیانه؛ برخی عیوب قافیه و دستور زبان.


مهم‌ترین تقلیدها، آرایه‌ها و ویژگی‌های ادبی شهریارنامه نیز به این شرح است: تقلید و نظیره‌گویی از شاهنامه، تقلید از سبک هندی، ارسال المثل، تمثیل، تنسیق‌الصفات، استعاره، اغراق، کنایه، جناس تام، تشبیه و .... . البته کاربرد تشبیه از دیگر صور خیال بیشتر است.
مهم‌ترین تقلیدها، آرایه‌ها و ویژگی‌های ادبی شهریارنامه نیز به این شرح است: تقلید و نظیره‌گویی از شاهنامه، تقلید از سبک هندی، ارسال المثل، تمثیل، تنسیق‌الصفات، استعاره، اغراق، کنایه، جناس تام، تشبیه و..... البته کاربرد تشبیه از دیگر صور خیال بیشتر است.


دست‌نویس‌های شهریارنامه که تصحیح این کتاب بر اساس آنها صورت گرفته به این ترتیب است:
دست‌نویس‌های شهریارنامه که تصحیح این کتاب بر اساس آنها صورت گرفته به این ترتیب است: