۵۳٬۳۲۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'>
[[پرونده:NUR10618J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
«تفسير النسفي (مدارك التنزيل و حقائق التأويل)» اثر عبدالله بن احمد نسفى (متوفى 710ق)، از جمله تفاسير عربى قرن هفتم مىباشد كه با تحقيق شيخ مروان محمد الشعّار منتشر شده است. | «تفسير النسفي (مدارك التنزيل و حقائق التأويل)» اثر عبدالله بن احمد نسفى (متوفى 710ق)، از جمله تفاسير عربى قرن هفتم مىباشد كه با تحقيق شيخ مروان محمد الشعّار منتشر شده است. | ||
اين تفسير، يكى از كتب معتبر در حوزه تفسيرى اهل سنت و خصوصاً مكتب كلامى «ماتريدى» به حساب مىآيد. اين اثر، اگر چه از ارزش و جايگاه نسبتاً قابل توجهى در ميان پيروان اين مكتب برخوردار است ولى با اين حال، كمتر مورد بررسى و نقد علمى قرار گرفته است | اين تفسير، يكى از كتب معتبر در حوزه تفسيرى اهل سنت و خصوصاً مكتب كلامى «ماتريدى» به حساب مىآيد. اين اثر، اگر چه از ارزش و جايگاه نسبتاً قابل توجهى در ميان پيروان اين مكتب برخوردار است ولى با اين حال، كمتر مورد بررسى و نقد علمى قرار گرفته است <ref>فيضالله اف، خيرالله</ref>. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
كتاب با دو مقدمه از محقق و نويسنده، آغاز و مطالب در چهار جلد، تنظيم شده است. | كتاب با دو مقدمه از محقق و نويسنده، آغاز و مطالب در چهار جلد، تنظيم شده است. | ||
نويسنده در اين اثر، از روش تفسير قرآن به قرآن، روش عقلى و اجتهادى و روش روايى، كه شامل تفسير قرآن به وسيله روايات پيامبر(ص)، اهل بيت(ع) و سخنان صحابه و تابعان مىباشد، بهره برده است | نويسنده در اين اثر، از روش تفسير قرآن به قرآن، روش عقلى و اجتهادى و روش روايى، كه شامل تفسير قرآن به وسيله روايات پيامبر(ص)، اهل بيت(ع) و سخنان صحابه و تابعان مىباشد، بهره برده است <ref>همان</ref>. | ||
از خلال مباحث اين كتاب، مىتوان دريافت كه نويسنده، از پانزده كتاب در علم بلاغت و ادب، تأويلات قرآنى، اعراب قرآن، اصول و فروع فقه، تفسير و قراءات استفاده كرده است. نويسنده در متن كتاب به اختصار به اين منابع اشاره كرده كه در مقدمه محقق توضيح آن آمده است | از خلال مباحث اين كتاب، مىتوان دريافت كه نويسنده، از پانزده كتاب در علم بلاغت و ادب، تأويلات قرآنى، اعراب قرآن، اصول و فروع فقه، تفسير و قراءات استفاده كرده است. نويسنده در متن كتاب به اختصار به اين منابع اشاره كرده كه در مقدمه محقق توضيح آن آمده است <ref>مقدمه محقق، ص 7-8</ref>. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
در مقدمه محقق، ابتدا روش نسفى در تفسيرش توضيح داده شده و سپس، به ترتيب، به مباحث زير پرداخته شده است: مصادر نويسنده، رموز به كار رفته در كتاب، اقدامات تحقيقى صورت گرفته در كتاب، نسخ كتاب و مصادر و مراجع مورد استفاده محقق. در پايان اين مقدمه، زندگىنامه مختصرى از نويسنده، ارائه گرديده است | در مقدمه محقق، ابتدا روش نسفى در تفسيرش توضيح داده شده و سپس، به ترتيب، به مباحث زير پرداخته شده است: مصادر نويسنده، رموز به كار رفته در كتاب، اقدامات تحقيقى صورت گرفته در كتاب، نسخ كتاب و مصادر و مراجع مورد استفاده محقق. در پايان اين مقدمه، زندگىنامه مختصرى از نويسنده، ارائه گرديده است <ref>همان، ص5- 20</ref>. در مقدمه نويسنده نيز به موضوع كتاب اشاره شده است <ref>مقدمه مؤلف، ص27</ref>. | ||
اين تفسير نسبتاً جامعى به حساب مىآيد و مؤلف آن، در اين كتاب، مهمترين مبانى، اصول و قواعد مختلف تفسيرى را بهكار گرفته است. نسفى به عنوان يك مفسر قرآن و محقق متعهد به اصول اسلامى، به مهمترين مبانى تفسير قرآن يعنى وحى الهى بودن قرآن، قابليت فهم و تفسير آن و عصمت پيامبر اسلام(ص) در ابلاغ قرآن، توجه داشته است | اين تفسير نسبتاً جامعى به حساب مىآيد و مؤلف آن، در اين كتاب، مهمترين مبانى، اصول و قواعد مختلف تفسيرى را بهكار گرفته است. نسفى به عنوان يك مفسر قرآن و محقق متعهد به اصول اسلامى، به مهمترين مبانى تفسير قرآن يعنى وحى الهى بودن قرآن، قابليت فهم و تفسير آن و عصمت پيامبر اسلام(ص) در ابلاغ قرآن، توجه داشته است <ref>فيض الله اف، خيرالله</ref>. | ||
برخى از اصول تفسيرى مورد استفاده نسفى عبارت است از: جواز تأويل و حمل برخلاف ظاهر، در نظر گرفتن قواعد ادبيات عرب، وجود بطن در آيات قرآنى و امكان راهيابى به آن. همچنين او در تفسير آيات، از قواعدى مانند اخذ: به عموم لفظ به جاى توجه به خصوص مورد، دلالت امر بعد از نهى به اباحه و افاده عموم بهوسيله نكرهاى كه با وصف عام توصيف شده، استفاده كرده است | برخى از اصول تفسيرى مورد استفاده نسفى عبارت است از: جواز تأويل و حمل برخلاف ظاهر، در نظر گرفتن قواعد ادبيات عرب، وجود بطن در آيات قرآنى و امكان راهيابى به آن. همچنين او در تفسير آيات، از قواعدى مانند اخذ: به عموم لفظ به جاى توجه به خصوص مورد، دلالت امر بعد از نهى به اباحه و افاده عموم بهوسيله نكرهاى كه با وصف عام توصيف شده، استفاده كرده است <ref>همان</ref>. | ||
بررسى كتاب نسفى نشان مىدهد كه او در تفسير آيات، تلاش نموده تا گرايشهاى كلامى، فقهى، ادبى و علمى خود را نشان دهد. اما در خصوص سبك بيان نسفى در اين تفسير مىتوان گفت كه اين كتاب، يك تفسير ترتيبى كامل، در حجم متوسط و جامع است كه بهدليل مهارتهاى ادبى مؤلف، بهصورت مزجى و براى مخاطب خاص يعنى دانشمندان و مفسران، تدوين يافته است | بررسى كتاب نسفى نشان مىدهد كه او در تفسير آيات، تلاش نموده تا گرايشهاى كلامى، فقهى، ادبى و علمى خود را نشان دهد. اما در خصوص سبك بيان نسفى در اين تفسير مىتوان گفت كه اين كتاب، يك تفسير ترتيبى كامل، در حجم متوسط و جامع است كه بهدليل مهارتهاى ادبى مؤلف، بهصورت مزجى و براى مخاطب خاص يعنى دانشمندان و مفسران، تدوين يافته است <ref>همان</ref>. | ||
از جمله ويژگىهاى اين اثر، آن است كه نويسنده در تفسير خود، از رموز و اصطلاحات خاصى در اشاره به قراءات، اعلام، فقه و... استفاده كرده است كه از جمله اهم آنها، عبارتند از: | از جمله ويژگىهاى اين اثر، آن است كه نويسنده در تفسير خود، از رموز و اصطلاحات خاصى در اشاره به قراءات، اعلام، فقه و... استفاده كرده است كه از جمله اهم آنها، عبارتند از: | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
3- بصرى؛ مانند عاصم الجحدرى. | 3- بصرى؛ مانند عاصم الجحدرى. | ||
4- شامى؛ مانند ابن عامر و الذمارى و شريح | 4- شامى؛ مانند ابن عامر و الذمارى و شريح <ref>مقدمه، ص9</ref>. | ||
از ديگر ويژگىهاى منحصر به فرد اين كتاب، كه بر ارزش و اعتبار آن مىافزايد، آن است كه محقق، در تحقيق و تصحيح اين اثر، از كتب و آثار بسيارى استفاده كرده است كه مىتوان آنها را در چهار دسته زير، تقسيم كرد: | از ديگر ويژگىهاى منحصر به فرد اين كتاب، كه بر ارزش و اعتبار آن مىافزايد، آن است كه محقق، در تحقيق و تصحيح اين اثر، از كتب و آثار بسيارى استفاده كرده است كه مىتوان آنها را در چهار دسته زير، تقسيم كرد: | ||
| خط ۱۰۷: | خط ۱۰۷: | ||
2- القاموس المحيط؛ فيروزآبادى. | 2- القاموس المحيط؛ فيروزآبادى. | ||
3- كشف الظنون عن أسامى الكتب و الفنون؛ حاجى خليفه | 3- كشف الظنون عن أسامى الكتب و الفنون؛ حاجى خليفه <ref>همان، ص11</ref>. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
| خط ۱۱۵: | خط ۱۱۵: | ||
در پاورقىها، علاوه بر ذكر منابع و اشاره به اختلاف نسخ، توضيحاتى پيرامون برخى از كلمات و عبارات متن داده شده است. | در پاورقىها، علاوه بر ذكر منابع و اشاره به اختلاف نسخ، توضيحاتى پيرامون برخى از كلمات و عبارات متن داده شده است. | ||
==پانويس == | |||
<references /> | |||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
1- مقدمه و متن كتاب. | 1- مقدمه و متن كتاب. | ||
| خط ۱۳۲: | خط ۱۳۴: | ||
[[رده:تفسیر]] | [[رده:تفسیر]] | ||
[[رده:متون تفاسیر]] | [[رده:متون تفاسیر]] | ||