تتمة الإبانة عن أحكام فروع الديانة: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تتمة الإبانة عن أحكام فروع الديانة'''، از آثار متکلم، اصولی و فقیه شافعی و مدرّس مدرسه نظامیه بغداد در قرن پنجم هجری قمری، [[ابوسعد عبدالرحمن بن محمد مأمون بن علی بن ابراهیم نیشابوری]]، مشهور به [[متولی]] و ملقّب به «شیخ‌الشافعیه»، «شرف‌الائمّه»، «جمال‌الدین» و «شیخ‌الاسلام» (426-478ق)، است که برخی از احکام شرعی باب رهن و «تفلیس» (ممنوع کردن ورشکسته از تصرّف در اموال خودش) را بر اساس مذهب فقهی خودش تبیین می‌کند. پژوهشگر معاصر خانم [[مها غزای عبدالله براق عتیبی]]، با اشراف و راهنمایی علمی بانو [[حیات محمد علی خفاجی]]، این کتاب را تحقیق و تصحیح کرده و برای آن مقدمه‌ای ارزشمند نوشته و شخصیت و آثار نویسنده را شناسانده و همچنین روش، اصطلاحات و منابع نویسنده در اثر حاضر و ویژگی‌های نسخه‌های خطی را به‌خوبی معرفی کرده و تعلیقاتی بر آن افزوده است.

* [[مها غزای عبدالله براق عتیبی]]، با تأکید بر آنکه اثر حاضر تکمله‌ای بر کتاب [[الإبانة في فقه الشافعي]] (تألیف [[فورانی]])، است، می‌افزاید: [[الإبانة]] که حاوی حدود 4000 مسئله اختلافی است، از منابع مهمّ در کتابخانه شافعیان و مرجع اصیلی برای شناخت قول و وجه و طریق راجح در فقه شافعی شمرده می‌شود و [[فورانی]] از اولین کسانی است که بین روش خراسانی و عراقی در تصنیف جمع کرده و از قدیمی‌ترین دانشورانی است که مسائل مذهب شافعی را تهذیب و تنظیم کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص41-44</ref>.

* بانوی محقق بعد از توضیحاتی یادآور شده است: «تتمة الإبانة»، کتاب مستقلی است و شرح یا تلخیصِ «ابانه» نیست، ولی به همان ترتیب است و [[متولی]] فروعی را که استادش [[فورانی]] نیاورده، تتمیم کرده و همچنین تعلیل‌ها، وجه‌ها و ادله‌ای را که او ذکر نکرده، تکمیل نموده و نیز فروع و مسائلی بر آن افزوده است. در اثر حاضر، متن ابانه را در بالای هر صفحه و «تتمة الإبانة» را در پایین آن قرار داده‌ام<ref>ر.ک: همان، ص47-48</ref>.