رسائل نوربخش

رسائل نوربخش
پدیدآوران	نوربخش، محمد (نويسنده) تهگسوی، بشارت حسین (مترجم)
عنوان‌های دیگر	1. رساله‌ی معراجیه 2. رساله‌ی شرح حدیث عما 3. رساله‌ی تفسیر آیه‌ی لقاءاللّٰه 4. رساله‌ی عوالم خمسه
سال نشر	1397ش - 2018م
چاپ	1
موضوع	نوربخشیه - تصوف - فرقه‎ها
زبان	اردو - فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	5ر9ن 293/3 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

رسائل نوربخش، مجموعه چهار رساله از میر سید محمد نوربخش قهستانی (795-869ق) است که با تحقیق و ترجمه سید بشارت‌حسین تهگسوی منتشر شده است.

اولین رساله این مجموعه، «رساله معراجیه» است. سبک این رساله، بیشتر نثر فنی است؛ چراکه نویسنده از تعداد بیشتر کلمات و ترکیبات عربی، آیات و احادیث، اطناب، آرایه‌های ادبی مثل سجع، موازنه، مراعات نظیر، اشتقاق، ترادف، واج‌آرایی، تضاد، تلمیح و تشبیه، استفاده کرده است. وی در این رساله، معراج پیامبر(ص) را به روش عرفانی، تشریح کرده و معتقد است که پیامبر(ص) با جسد مثالی، در حالت غیبت به این سفر روحانی رفته و هرآنچه مشاهده کرده، همه صورت‌های مثالی بوده است. این رساله، شامل مباحث زیر است: تحمیدیه، تحیت حضرت محمد(ص)، اشاره به سندیت معراج از نگاه قرآن و حدیث، درج خلاصه بسیار مختصر سفر معراج و....

دومین رساله، رساله‌ای است در شرح حدیث عما. در این حدیث، از پیامبر(ص) سؤال می‌شود که پروردگار پیش از آنکه خلق را بیافریند، کجا بوده است. در بخشی از این رساله، در توضیح جواب پیامبر(ص) به این سؤال، چنین آمده است: «فرمود که در پوشیدگی بود؛ ساده از تعینات مانند هوا. عدم تعینات و سادجیه که واقعا از حالات ارباب تجلیات است و اعتبار مراد حضرت اطلاق است، قطع نظر از قیود و کثرت به موجب «كلم الناس علی قدر عقولهم»، چون جلافت سائل ظاهر است، به هوا تشبیه فرمود».

رساله سوم، رساله‌ای است در تفسیر آیه «لقاء الله». خداوند در آیه 110 سوره کهف، می‌فرماید: «فَمَنْ كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا». نویسنده در توضیح این آیه، چنین گفته است که مؤمنان همگی به لقای پروردگار، مقتقدند، ولی شیعه اثناعشری، شیعه زیدی و معتزله، لقا را در روز قیامت دانسته و اصحاب باقی مذاهب و ارباب سایر مشارب، لقا را بر حقیقت خود گذاشته‌اند.

آخرین رساله، «رساله عوالم خمسه» می‌باشد که رساله‌ای است در توضیح عوالم پنج‌گانه لاهوت، جبروت، ملکوت، ملک و ناسوت.

منابع مقاله

1. متن کتاب.
2. افروز، نرگس؛ حلبی، علی‌اصغر؛ رنجبر، احمد، «معرفی و بررسی ویژگی‌های سبکی سه رساله از سید محمد نوربخش خراسانی»، تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، دوره 15، شماره 56، تابستان 1402