وفيات (ابهام‌زدایی)

وفيات ممکن است عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد:

• وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان اثر ابوالعباس شمس‌الدين احمد بن شهاب‌الدين، مشهور به «ابن خلكان» (اربل 608-681ق)، به زبان عربى است كه نویسنده در آن، زندگى‌نامه تعدادى از دانشوران اسلامى و ايرانى را ذكر كرده است.

• وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان (تحقیق) اثر ابوالعباس شمس‌الدين احمد بن شهاب‌الدين (متوفی 681ق)، مشهور به ابن خلكان است كه نويسنده در آن، زندگى‌نامه تعدادى از دانشوران اسلامى و ايرانى را ذكر كرده است.

• فوات الوفيات و الذيل عليها تألیف محمد بن شاکر کُتُبی، مورخ‌ و ادیب‌ دمشقى‌ (متوفای 764ق‌‌)، ذیلى‌ است‌ بر کتاب‌ مشهور «وفيات‌ الأعيان»‌ ابن‌ خلکان‌ که حاوی 600 زندگی‌نامه، از جمله شرحی درباره زندگی ابن خلکان است.

• الوافي بالوفيات تأليف صلاح‌الدين خليل بن ايبك صفدى، فرهنگ‌نامه‌اى با بيش از 14000 ترجمه از عهد اسلامى تا زمان نویسنده (اواسط قرن هشتم) است كه سبب شهرت نویسنده خود و به تعبيرى، بزرگ‌ترين فرهنگ‌نامه عام تاريخى است.

• تاريخ الإسلام و وفيات المشاهير و الأعلام اثر شمس‌الدین محمد بن احمد بن عثمان ذهبی (متوفی 748ق)، با تحقیق عمر عبدالسلام تدمری، تاریخى عمومى از عالم اسلام است و نیز شرح حال و تراجم علما و بزرگان سرزمین شام و سایر موضوعات مربوط به این سرزمین می‌باشد که به زبان عربی و در قرن هشتم هجری نوشته شده است.

• وفيات جماعة من المحدثين تأليف ابى مسعود، عبدالرحيم بن ابى الوفاء الحاجى الاصبهانى(566 - 490ق)، به زبان عربى و در موضوع بيان وفات برخى از محدثين است.

• قلادة النحر في وفيات أعيان الدهر علامه جمال‌الدين ابومحمد طيب بن عبدالله بن احمد بامخرمه شيبانى، كتابى است به زبان عربى در 6 جلد كه به معرفى شخصيت‌هاى اسلامى؛ به ويژه يمنى، از صدر اسلام تا زمان مؤلف مى‌پردازد.

• وفيات قوم من المصريين و نفر سواهم تأليف ابى‌اسحاق ابراهيم بن سعيد بن عبدالله حبال به زبان عربى در بيان ذكر متوفيات در زمان حكومت فاطميين بر مصر (سال‌هاى 375- 456ق) است. اين كتاب توسط ابراهيم صالح مورد تحقيق قرار گرفته و يكى از منابع مهم در ذكر رجال برجسته كشور مصر در دوران حكومت فاطميين مى‌باشد.

• تاریخ حوادث الزمان و أنبائه و وفیات الأكابر و الأعیان من أبنائه عنوان اثری است به زبان عربی از شمس‌الدین ابو عبدالله محمد بن ابراهیم بن ابوبکر جزری قرشی(متوفی 738 ق) که معروف به تاریخ ابن جزری به بخش‌هایی از تاریخ عصر ممالیک، است.

• صلة التكملة لوفيات النقلة تألیف حافظ عزالدین احمد بن محمد بن عبدالرحمن حسینی (695-636ق)، از مهم‌ترین منابع ترجمه است که وفیات سال‌های 641ق تا سال 675ق را گردآوری کرده است. متن این اثر به خط خود او به دست ما رسیده است و با تحقیق و تصحیح بشار عواد معروف منتشر شده است.

• ذیل ذیل تاريخ العلماء و وفياتهم یا «جامع الوفیات»، تألیف ابومحمد هبة‌الله بن احمد بن محمد بن ابن اکفانی (متوفی 524ق) مشهور به ابن اکفانی، ذیلی بر کتاب حافظ ابوعبدالعزیز بن احمد کتانی دمشقی (متوفی 466ق) است که خود ذیلی بر «تاریخ مولد العلماء و وفیاتهم» اثر ابوسلیمان محمد بن عبدالله احمد بن زبر ربعی دمشقی (متوفی 379ق) است.

• ذيل وفيات الأعيان كه «درة الحجال في أسماء الرجال» ناميده مى‌شود، از آثار ابوالعباس شهاب‌الدين احمد بن محمد مكناسى زناتى فاسى مالكى مشهور به «ابن القاضى» (960-1025ق)، به زبان عربى در سه جلد، دنباله و ادامه كتاب وفيات الأعيان نوشته ابن خلكان (اربل 608-681ق) است كه در آن، شرح حال تعداد قابل توجهى از مشاهير مسلمان را به‌صورت مختصر توضيح داده است.

• إتحاف المطالع بوفیات أعلام القرن الثالث عشر و الرابع تألیف عبدالسلام بن عبدالقادر معروف به ابن سوده، با تحقیق محمد حجی، تلخیصی از کتاب دیگر مؤلف با نام «زبدة الأثر مما مضی من العبر فی القرن الثالث و الرابع عشر» است.

• تاریخ مولد العلماء و وفیاتهم اثر ابوسلیمان محمد بن عبدالله احمد بن زبر ربعی دمشقی، کتابی است پیرامون تاریخ ولادت و وفات مشاهیر و علما، از هجرت پیامبر(ص) تا سال 338ق، که به زبان عربی و در قرن چهارم هجری نوشته شده است.

• ذيل تاريخ مولد العلماء و وفياتهم تصنیف ابومحمد عبدالعزیز بن احمد بن محمد کتانی، اولین ذیلی است که بر کتاب «تاريخ مولد العلماء و وفياتهم»، اثر ابوسلیمان محمد بن عبدالله بن احمد بن زبر ربعی دمشقی نوشته شده است. هر دو کتاب به زبان عربی است. ابوسلیمان، دمشقی کتابش را در قرن چهارم هجری نوشت که در دو جلد چاپ شده است. «تاريخ مولد العلماء و وفياتهم»، پیرامون تاریخ ولادت و وفات مشاهیر و علما، از هجرت پیامبر(ص) تا سال 338ق، صحبت می‌کند.

• قلادة النحر في وفيات أعيان الدهر علامه جمال‌الدين ابومحمد طيب بن عبدالله بن احمد بامخرمه شيبانى، كتابى است به زبان عربى در 6 جلد كه به معرفى شخصيت‌هاى اسلامى؛ به ويژه يمنى، از صدر اسلام تا زمان مؤلف مى‌پردازد.

• غربال الزمان في وفيات الأعيان كتابى است به زبان عربى به قلم يحيى بن ابى‌بكر بن محمد بن يحيى بن حسين عامرى حرضى يمانى شافعى (816-893ق) كه به موضوع تراجم و شرح حال صحابه و تابعين پيامبر و نيز علما و پادشاهان ممالك اسلامى، همچنين برخى وقايعى كه طى قرن اول تا نيمه قرن هشتم هجرى روى داده، اختصاص يافته است.