شرح زیارت جامعه کبیره (همدانی درودآبادی)

شرح زیارت جامعه کبیره (همدانی درودآبادی)
پدیدآوران	درودآبادی همدانی، سید حسین (نویسنده) نائیجی، محمدحسین (مترجم)
ناشر	انتشارات مسجد مقدس جمکران
مکان نشر	قم
سال نشر	1385
چاپ	دوم
موضوع	نقد و تفسیر زیارتنامه
کد کنگره	‏ BP۲۷۱/۲۰۲/ج‌۹

برای دیگر کاربردها، زیارت (ابهام‌زدایی) را ببینید.

برای دیگر کاربردها، زیارت جامعه (ابهام‌زدایی) را ببینید.

شرح زیارت جامعه کبیره تألیف علامه محقق سید حسین همدانی درودآبادی و ترجمه محمدحسین نائیجی، ترجمه كتاب «الشموس الطالعه» است كه در آن، اسرار و معانى عرفانى اين زيارت مقدس شرح و تبيين شده است.

مؤلف در مقدمه خود آورده است كه اين شرح را از كسى نگرفته و از هيچ كتابى اقتباس نكرده، بلكه آن را با كمك امام رضا(ع)، به نگارش در آورده است، لذا او در اين كتاب، از كتاب‌هاى ديگران نقل قول نمى‌كند:

شبى مولا و سيّدم حضرت ابوالحسن امام رضا(ع) را در خواب ديدم. با دو دليل امامت خود را براى من ثابت كرد و جامى به من داد. آن را گرفتم و نوشيدم و از خواب بيدار شدم... در اين هنگام بر طبق عادت به قرائت قرآن و صحيفه و غير آنها مشغول شدم. پس نفس خود را از غير از آنچه بود، يافتم. گويا معلمى مرا راهنمايى كرد تا من از آيات استنباط كنم و معانى پوشيده اخبار و آثار را به دست آوردم... پس به خاطرم رسيد كه شكرانه اين نعمت را حديث آن بر ديگران بدانم. به همين خاطر كتابى در شرح زيارت جامعه ساختم و نام آن را «الشموس الطالعة من مشارق الزيارة الجامعة» يعنى خورشيدهاى تابان از افق زيارت جامعه ناميدم.

مترجم درباره اهميت كتاب در مقدمه خود آورده است:

مطالب آن تازه و بكر است و در جاهاى ديگر نمى‌توان به دست آورد، لذا اهل تحقيق شايسته است در آن بنگرند و از آن استفاده كنند. افق مطالب اين شرح بسيار دور و گوهرهاى آن بى‌شمار است. مصنف در درياى بى‌پايان علوم اهل‌بیت علیهم‌السلام غوطه خورده و مرواريدهاى شاهوارى را در ساحل اين كتاب فراهم آورده است.

از آنجا كه مؤلف در اين اثر، اسرار عرفانى و نكته‌هاى لطيف و دقيق اين زيارت را بيان كرده، شايد زبان آن براى عموم قابل فهم نباشد و در ابتدا دشوار به نظر آيد. مترجم در اين درباره مى‌نويسد:

رسيدن به قله فكر و عمق انديشه و قاف قلب مؤلف، براى كسى كه شروع به مطالعۀ شرح آن مى‌كند، دشوار است، ليكن آشنايانِ به زبان اگر اندك حوصله كنند و در مطالب بيان شده‌انديشه كنند، آنها را شيرين مى‌يابند و در فقرات مختلف از مقامات پر عظمت ائمه‌علیهم‌السلام، شمّه‌اى خواهند بوييد.

علت دشوارى زبان كتاب اين است كه سخن گفتن از مطالب عرشى و پايبند كردن به الفاظ خاكى، كارى دشوار است، به ويژه اگر در بيان مقام خلفاى الهى باشد كه انديشۀ بشر در ساحل آنها به گل مى‌نشيند و متحيّر و حيران مى‌ماند، كسانى در عظمت به آن پايه صعود كرده‌اند كه به خلافت الهى نائل شده و ظلّ الله و سايۀ گسترده آفرينش هستند.

فهرست عناوین کتاب عبارتند از:

مقدمه / زيارت وداع، در حمد و ثناى خداوند، در دوستى اهل‌بیت علیهم‌السلام، در ادب زيارت، حقيقت زيارت، در تفسير عرفان طهارت و غسل زيارت، در حكمت تكبيرهاى قبل از زيارت، اركان اسم الله.

شرح زيارت / حقيقت نبوت، در مرتبه ذكر، سدرة المنتهى چيست؟ در مراتب حقيقت، در حقيقت محمديّه، مقامات سه گانه عالم

شهادت، در معناى وحى، در تفاوت رسول و نبىّ و امام و محدث، در معناى عقل و خرد، در حقيقت معبوديت، مراد از امانت چيست؟ سرّ خاتميت، در معانى هدايت، معانى تقوى، در معانى داعى بودن امام، هدف خلقت، درخت آدم چه بوده است؟ در توقيفيّت اسماء و...

منابع مقاله

باقریان موحد، کتابشناسی زیارت، قم- ایران، نشر مشعر، 1387