دیوان شاپور تهرانی

دیوان شاپور تهرانی
پدیدآوران	شاپور تهرانی، ارجاسب بن خواجگی (نویسنده) کاردگر، یحیی (مصحح)
ناشر	کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1382ش
چاپ	یکم
شابک	‎964-6690-09-2
موضوع	شعر فارسی- قرن 11ق. شاپور تهراني، ارجاسب بن خواجگي، قرن 11ق. - سرگذشت‌نامه
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏ ‎‏/‎‏د‎‏9 / 6319 PIR
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

دیوان شاپور تهرانی، مجموعه اشعار خواجه شرف‌الدین شاپور (ارجاسب) تهرانی رازی، متخلص به فریبی یا شاپور (درگذشته 925ق) است. این کتاب با تصحیح و تحقیق یحیی کاردگر منتشر شده است.

تخلص شاعر در اوایل جوانی فریبی بوده است. به نظر می‌رسد که شاعر پس از اختیار تخلص «شاپور» اشعاری را که با تخلص «فریبی» سروده، تغییر داده است. در دیوان حاضر تمامی اشعار دارای تخلص شاپور است و تنها سه غزل تخلص فریبی دارد. در یک غزل نیز بنا به ضرورت وزن، تخلص شاهپور آمده است.

اشعار شاپور در دیوان حاضر عبارتند از: غزلیات (484 غزل)، قصاید (17 قصیده)، مثنوی خسرو و شیرین (235 بیت)، ترجیع‌بند (208 بیت)، رباعیات (109رباعی) و در مجموع 4309 بیت.

تجلیل از قناعت و ستایش مناعت طبع و استغنا از مضامین رایج شعر اوست و همین مضامین است که به شعر او رنگ عرفانی می‌دهد. در دنیای اخلاقی شاعر، پایبندی به عهد و وفا، راستی و صفا، یک‌دلی و پرهیز از ریا جایگاه ویژه‌ای دارد. او معتقد است که تواضع و فروتنی، نردبان ترقی انسان است:

خاک ره باش که سردفتر خاصان گردی

خضر شد هرکه چو پل برگذر عام افتاد

پایبندی به موازین اخلاقی در تمام اشعار شاپور به چشم می‌خورد و تنها در قصیده «سه» و برخی از رباعیات از اصول اخلاقی عدول می‌کند و این چند شعر که یقیناً مربوط به ایام جوانی شاعر است، در مقابل کل دیوان او ناچیز است.

منابع مقاله

مقدمه مصحح و متن کتاب