بیان المراتب الخمس

بیان المراتب الخمس
پدیدآوران	اشکوری گیلانی، هاشم بن محسن (نويسنده) فاضل تونی، محمدحسین (مقرر)
ناشر	[بی نا]
مکان نشر	[بی جا] - [بی جا]
سال نشر	1332ق
چاپ	1
موضوع	عشق (عرفان) - عرفان
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	9ب5الف 286/6 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

بيان المراتب الخمس، تقریرات درس فلسفه آقا میرزا هاشم اشکوری رشتی (1213-1293ش) است که توسط شاگردش عالم معاصر محمدحسین فاضل تونی (1298-1380ش)، به رشته تحریر درآمده است. این طبع از کتاب تصویر نسخه خطی رساله است.

در صفحه اول رساله شرح حال بسیار مختصری از نویسنده رساله، محمدحسین فاضل تونی، که از اساتید دانشگاه تهران بوده با ذکر تاریخ تولد و وفات و محل تولد و دفنش ذکر شده است.

اشکوری در این مباحث بنا داشته که مسئله وحدت حقیقی را با برطرف کردن توهم اشتباه بین احدیت و وحدانیت که در بعضی اذهان است، روشن نماید و آن را با توضیح مراتب وجودی از حیث عدد به پنج مرتبه تبیین نماید. وی کلام خویش را به اقوال فلاسفه بزرگ و آیات قرآن کریم و احادیث معصومین(ع) تقویت کرده است.

نویسنده این رساله مختصر - که قریب به پانزده صفحه است - را با این توضیح آغاز کرده که واجب تعالی، طبیعت وجود و وجود مطلق محض و وجود خالص از هر قید و اعتبار است و هیچ ترکیب و کثرتی در آن راه ندارد. همچنین وحدت حقیقی ذاتی را توضیح داده و گفته است: با این توضیح می‌توان کلام امام زین‌العابدین(ع) را فهمید که فرمود: «إلهي لك وحدانية العدد».

وی در بخش دیگری از رساله در مقام توضیح این حدیث امام صادق(ع): «العلم علمان فعلم عندالله مخزون لم يطلع عليه أحد من خلقه و علم علّمه ملائكته و رسله...» برآمده و شرح و توضیح ملاصدرای شیرازی (979-1050/1045ق) را ارائه کرده است.

نگارش رساله آن‌گونه که نویسنده در پایان آن نوشته، در سال 1332 به اتمام رسیده است.

منابع مقاله

1. متن کتاب.
2. الصاوی، صلاح، «رسالة المراتب الخمس لمحمد هاشم بن محسن الإشكوري»، تحقیقات اسلامی، سال اول، بهار و تابستان 1365، شماره 1، ص113 تا 126:

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/86272