نگاهی دوباره به تربیت اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ه هاى' به 'ه‌هاى'
جز (جایگزینی متن - 'ت هاى ' به 'ت‌هاى ')
جز (جایگزینی متن - 'ه هاى' به 'ه‌هاى')
خط ۳۳: خط ۳۳:
نفس‌‌‌‌‌‌، بهرۀ خدايى وجود ماست و به خداوند معرفت سرشتى دارد‌‌‌‌‌‌. اين معرفت بازتابش ميل او به خداست و معرفت ربوبى نام دارد‌‌‌‌‌‌.  
نفس‌‌‌‌‌‌، بهرۀ خدايى وجود ماست و به خداوند معرفت سرشتى دارد‌‌‌‌‌‌. اين معرفت بازتابش ميل او به خداست و معرفت ربوبى نام دارد‌‌‌‌‌‌.  
آدمى را معرفت ديگرى است که زادۀ عقل است‌‌‌‌‌‌؛ يعنى‌‌‌‌‌‌، معرفت مميزه که به کار بازشناخت درست از نادرست و خوب از بد مى‌آيد‌‌‌‌‌‌؛ همان عقل نظرى و عقل عملى‌‌‌‌‌‌.  
آدمى را معرفت ديگرى است که زادۀ عقل است‌‌‌‌‌‌؛ يعنى‌‌‌‌‌‌، معرفت مميزه که به کار بازشناخت درست از نادرست و خوب از بد مى‌آيد‌‌‌‌‌‌؛ همان عقل نظرى و عقل عملى‌‌‌‌‌‌.  
همخانگى نفس و تن‌‌‌‌‌‌، در نفس‌‌‌‌‌‌، هوا مى‌آفريند‌‌‌‌‌‌؛ يعنى‌‌‌‌‌‌، خواسته هاى تنى‌‌‌‌‌‌، در نفس هوا برمى‌انگيزد‌‌‌‌‌‌؛ اما عقل‌‌‌‌‌‌، او را از هوا بازمى‌دارد و به فطرت مى‌خواند‌‌‌‌‌‌. هريک از اين دو گرايش مى‌تواند با وجه امتى انسان بارورتر شود‌‌‌‌‌‌. بعد ديگرى در انسان هست که بر اين دو گرايش ناظر است و آن اراده و اختيار اوست‌‌‌‌‌‌. انسان يا خويش را به هوا مى‌سپارد و بر فطرت و عقل خويش پا مى‌نهد و از خود بيگانه مى‌شود و يا با عقل هم‌آغوشى مى‌کند‌‌‌‌‌‌، و چون عقل راه فطرت مى‌پويد و اراده راهبر آن است‌‌‌‌‌‌، هواى نفس را به بند مى‌کشد‌‌‌‌‌‌.  
همخانگى نفس و تن‌‌‌‌‌‌، در نفس‌‌‌‌‌‌، هوا مى‌آفريند‌‌‌‌‌‌؛ يعنى‌‌‌‌‌‌، خواسته‌هاى تنى‌‌‌‌‌‌، در نفس هوا برمى‌انگيزد‌‌‌‌‌‌؛ اما عقل‌‌‌‌‌‌، او را از هوا بازمى‌دارد و به فطرت مى‌خواند‌‌‌‌‌‌. هريک از اين دو گرايش مى‌تواند با وجه امتى انسان بارورتر شود‌‌‌‌‌‌. بعد ديگرى در انسان هست که بر اين دو گرايش ناظر است و آن اراده و اختيار اوست‌‌‌‌‌‌. انسان يا خويش را به هوا مى‌سپارد و بر فطرت و عقل خويش پا مى‌نهد و از خود بيگانه مى‌شود و يا با عقل هم‌آغوشى مى‌کند‌‌‌‌‌‌، و چون عقل راه فطرت مى‌پويد و اراده راهبر آن است‌‌‌‌‌‌، هواى نفس را به بند مى‌کشد‌‌‌‌‌‌.  


ب) ويژگي هاى عمومى انسان: توجه به اين ويژگيها‌‌‌‌‌‌، رهيافتى است به شناخت انسان و تا انداز هاى به پيش‌بينى انسان عينى و متحصل مى‌انجامد و در بحث هاى آينده بسيار مهم مى‌افتد‌‌‌‌‌‌. اين ويژگيها عبارتند از: تأثير ظاهر بر باطن‌‌‌‌‌‌، تأثير باطن بر ظاهر‌‌‌‌‌‌، ظهور تدريجى شاکله‌‌‌‌‌‌، تأثير شرايط بر انسان‌‌‌‌‌‌، مقاومت و تأثيرگذارى بر شرايط‍‌‌‌‌‌‌‌، جذبه حسن و احسان‌‌‌‌‌‌، وسعت‌هاى وجودى گوناگون‌‌‌‌‌‌، کرامت‌‌‌‌‌‌، انديشه‌ورزى‌‌‌‌‌‌، آشنايى و بيگانگى با خدا‌‌‌‌‌‌، ضعف‌‌‌‌‌‌، دلبستگى‌‌‌‌‌‌، آزمندى و شتاب‌‌‌‌‌‌.  
ب) ويژگي هاى عمومى انسان: توجه به اين ويژگيها‌‌‌‌‌‌، رهيافتى است به شناخت انسان و تا انداز هاى به پيش‌بينى انسان عينى و متحصل مى‌انجامد و در بحث هاى آينده بسيار مهم مى‌افتد‌‌‌‌‌‌. اين ويژگيها عبارتند از: تأثير ظاهر بر باطن‌‌‌‌‌‌، تأثير باطن بر ظاهر‌‌‌‌‌‌، ظهور تدريجى شاکله‌‌‌‌‌‌، تأثير شرايط بر انسان‌‌‌‌‌‌، مقاومت و تأثيرگذارى بر شرايط‍‌‌‌‌‌‌‌، جذبه حسن و احسان‌‌‌‌‌‌، وسعت‌هاى وجودى گوناگون‌‌‌‌‌‌، کرامت‌‌‌‌‌‌، انديشه‌ورزى‌‌‌‌‌‌، آشنايى و بيگانگى با خدا‌‌‌‌‌‌، ضعف‌‌‌‌‌‌، دلبستگى‌‌‌‌‌‌، آزمندى و شتاب‌‌‌‌‌‌.