ابن ثلجی، محمد بن شجاع: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
==اساتید، مشایخ == | ==اساتید، مشایخ == | ||
او فقه را نزد حسن بن زیاد لؤلؤی آموخت و از پیشوایان فقهى زمان خود شد. از یحیى بن آدم، اسماعیل بن علیة، ابى‌اسامة، | او فقه را نزد حسن بن زیاد لؤلؤی آموخت و از پیشوایان فقهى زمان خود شد. از یحیى بن آدم، اسماعیل بن علیة، ابى‌اسامة، [[وکیع بن جراح|وكیع]]، عبیدالله بن موسى و [[واقدی، محمد بن عمر|محمد بن عمر واقدی]] حدیث نقل كرده است. | ||
==شاگردان== | ==شاگردان== | ||
از میان كسانى كه از ابن ثلجى نقل حدیث كرده‌اند مى‌توان از یعقوب بن شیبه و نوه‌اش محمد بن احمد، عبدالوهاب بن ابى‌حیة، عبدالله بن احمد بن ثابت بزاز نام برد. | از میان كسانى كه از ابن ثلجى نقل حدیث كرده‌اند مى‌توان از یعقوب بن شیبه و نوه‌اش محمد بن احمد، عبدالوهاب بن ابى‌حیة، عبدالله بن احمد بن ثابت بزاز نام برد. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
ابن ثلجى به زهد و پارسایى و مهارت بسیار در فقه و حدیث ستوده شده است، ولى قواریری، ابوالفتح ازدی، ابن عدی و ذهبى او را غیر ثقه دانسته‌اند. | ابن ثلجى به زهد و پارسایى و مهارت بسیار در فقه و حدیث ستوده شده است، ولى قواریری، ابوالفتح ازدی، ابن عدی و ذهبى او را غیر ثقه دانسته‌اند. | ||
==گرایش کلامی و فقهی== | ==گرایش کلامی و فقهی== | ||
به گفته ابن | به گفته [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن ندیم]]، او به معتزله گرایش داشت. مذهب فقهى [[ابوحنیفه، نعمان بن ثابت|ابوحنیفه]] را نیز شرح و بسط داد و دلایل بسیار برای تقویت آراء و فتاوی فقه حنفى اقامه نمود. نسبت به امام شافعى نظر مساعدی نداشت، ولى به هنگام مرگ از او ستایش كرد و گفت كه در مورد او از نظر خود عدول كرده است. [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] با او سخت مخالف بود و در نكوهش او تا حد تكفیر اصرار مى‌ورزید و هنگامى كه متوكل، خلیفه عباسى در مورد ابن ثلجى برای تصدی امر قضا از او سؤال كرد، [[ابن حنبل، احمد بن محمد|ابن حنبل]] وی را شایسته این مقام ندانست. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
به گفته بغدادی، ابن ثلجى در 4 ذیحجة 266ق،<ref>[https://tarikh.inoor.ir/fa/event/page/3H77H پایگاه جامع تاریخ]</ref> در حال سجده درگذشت و او را، چنان‌كه وصیت كرده بود، در خانه‌اش كه در جوار مسجد بود دفن كردند. ابن ندیم، تاریخ درگذشت او را 257ق ذكر كرده است. | به گفته [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|بغدادی]]، ابن ثلجى در 4 ذیحجة 266ق،<ref>[https://tarikh.inoor.ir/fa/event/page/3H77H پایگاه جامع تاریخ]</ref> در حال سجده درگذشت و او را، چنان‌كه وصیت كرده بود، در خانه‌اش كه در جوار مسجد بود دفن كردند. ابن ندیم، تاریخ درگذشت او را 257ق ذكر كرده است. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
آثار ابن ثلجى عبارتند از: تصحیح الإثار؛ النوادر في الفروع؛ الكبیر؛ كتاب المضاربة؛ كتاب الكفارات؛ مناسك؛ الرد على المشبهة. از این آثار، اطلاعى در دست نیست، ولى به گفته سزگین مطالب بسیاری از كتاب‌های او را مؤلفان حنفى متأخر، در آثار خود جای داده‌اند. <ref> شیرین‌كام، فریدون، ج3، ص194</ref> | آثار ابن ثلجى عبارتند از: تصحیح الإثار؛ النوادر في الفروع؛ الكبیر؛ كتاب المضاربة؛ كتاب الكفارات؛ مناسك؛ الرد على المشبهة. از این آثار، اطلاعى در دست نیست، ولى به گفته سزگین مطالب بسیاری از كتاب‌های او را مؤلفان حنفى متأخر، در آثار خود جای داده‌اند. <ref> شیرین‌كام، فریدون، ج3، ص194</ref> | ||
نسخهٔ ۱۵ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۱۴
| ابن ثلجی، محمدبن شجاع | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | ابن ثَلْجى، ابوعبدالله محمدبن شجاع |
| نام پدر | شجاع |
| ولادت | 181ق |
| محل تولد | عراق |
| محل زندگی | بغداد |
| رحلت | 266ق |
| مذهب | حنفی |
| اطلاعات علمی | |
| علایق پژوهشی | فقه، حدیث |
| اساتید | حسن بن زیاد لؤلؤی |
| مشایخ | یحیى بن آدم، اسماعیل بن علیة، ابى‌اسامة |
| شاگردان | یعقوب بن شیبه، نوه‌اش محمد بن احمد، عبدالوهاب بن ابى‌حیة |
| برخی آثار | تصحیح الإثار، النوادر في الفروع، الكبیر |
ابن ثَلْجى، ابوعبدالله محمد بن شجاع (181-266ق/797- 880م)، فقیه و محدث حنفى در بغداد.
ولادت
ابوعبدالله محمد بن شجاع بغدادی ثلجی (بلخی)، مشهور به ابن ثلجی، در ۲۳ رمضان سال ۱۸۱ق متولد شد.[۱] علت اشتهارش به ثلجى انتساب وی به جدش «ثلج» است.
اساتید، مشایخ
او فقه را نزد حسن بن زیاد لؤلؤی آموخت و از پیشوایان فقهى زمان خود شد. از یحیى بن آدم، اسماعیل بن علیة، ابى‌اسامة، وكیع، عبیدالله بن موسى و محمد بن عمر واقدی حدیث نقل كرده است.
شاگردان
از میان كسانى كه از ابن ثلجى نقل حدیث كرده‌اند مى‌توان از یعقوب بن شیبه و نوه‌اش محمد بن احمد، عبدالوهاب بن ابى‌حیة، عبدالله بن احمد بن ثابت بزاز نام برد.
در روزگار ابن ثلجى بحث حدوث و قدم قرآن به شدت در میان مسلمانان مطرح بود و بنابر روایت ذهبى، وی به مخلوق بودن قرآن اعتقاد داشت، ولى همو در جای دیگر مى‌گوید كه ابن ثلجى در این مسأله نظر خاصى نداشت.
جایگاه علمی و اخلاقی
ابن ثلجى به زهد و پارسایى و مهارت بسیار در فقه و حدیث ستوده شده است، ولى قواریری، ابوالفتح ازدی، ابن عدی و ذهبى او را غیر ثقه دانسته‌اند.
گرایش کلامی و فقهی
به گفته ابن ندیم، او به معتزله گرایش داشت. مذهب فقهى ابوحنیفه را نیز شرح و بسط داد و دلایل بسیار برای تقویت آراء و فتاوی فقه حنفى اقامه نمود. نسبت به امام شافعى نظر مساعدی نداشت، ولى به هنگام مرگ از او ستایش كرد و گفت كه در مورد او از نظر خود عدول كرده است. احمد بن حنبل با او سخت مخالف بود و در نكوهش او تا حد تكفیر اصرار مى‌ورزید و هنگامى كه متوكل، خلیفه عباسى در مورد ابن ثلجى برای تصدی امر قضا از او سؤال كرد، ابن حنبل وی را شایسته این مقام ندانست.
وفات
به گفته بغدادی، ابن ثلجى در 4 ذیحجة 266ق،[۲] در حال سجده درگذشت و او را، چنان‌كه وصیت كرده بود، در خانه‌اش كه در جوار مسجد بود دفن كردند. ابن ندیم، تاریخ درگذشت او را 257ق ذكر كرده است.
آثار
آثار ابن ثلجى عبارتند از: تصحیح الإثار؛ النوادر في الفروع؛ الكبیر؛ كتاب المضاربة؛ كتاب الكفارات؛ مناسك؛ الرد على المشبهة. از این آثار، اطلاعى در دست نیست، ولى به گفته سزگین مطالب بسیاری از كتاب‌های او را مؤلفان حنفى متأخر، در آثار خود جای داده‌اند. [۳]
پانویس
- ↑ پایگاه جامع تاریخ
- ↑ پایگاه جامع تاریخ
- ↑ شیرین‌كام، فریدون، ج3، ص194
منابع مقاله
- شیرین‌كام، فریدون، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.
- پایگاه جامع تاریخ