اقلیم قلم

اقلیم قلم
پدیدآوران	حسینی، سید ابوالقاسم (نویسنده)
ناشر	ادیان
مکان نشر	قم
سال نشر	۱۴۰۲
شابک	‎3ـ15ـ7969ـ622ـ978
کد کنگره	‏

اقلیم قلم تألیف سید ابوالقاسم حسینی (ژرفا)، این کتاب دربرگیرندۀ مجموعه نوشته‌های پراکندۀ نویسنده و مترجم و شاعر معاصر است که در 45 اثر دیگرش بازتاب نیافته است.

ساختار

کتاب در 5 فصل به نگارش درآمده است.

فصل اول: یادداشت‌هایی در قلمرو ادبیات

فصل دوم: یادداشت‌هایی در قلمرو تلاش‌های ادبی

فصل سوم: نمونۀ مقالات علمی

فصل چهارم: سه گفتگو

فصل پنجم: اشعار

گزارش محتوا

این کتاب دربرگیرندۀ مجموعه نوشته‌های پراکندۀ نویسنده و مترجم و شاعر معاصر، سید ابوالقاسم حسینی (ژرفا) است که در 45 اثر دیگرش بازتاب نیافته است. این سخن‌ها مثل همه پاره‌‌های تن او که در طول 45 سال به براده‌های قلم پیوند خورده، تکاپوهای عاشقی است که در صحن و سرای مقدس عشق، به دنبال حقیقتی گمشده می گردد؛ آرام، سوزناک، پویه‌مند، مثل تیشه در بیستون.

در فصل نخست چهار یادداشت آمده است که در قلمرو ادبیات هستند. نخستین یادداشت به بررسی ادبیات و حوزۀ علمیه می‌پردازد و نویسنده در آن پیشینۀ ادبی حوزه، وضعیت موجود و ... را بررسی کرده است. دومین یادداشت این فصل دربارۀ نسبت بین ادبیات، مفاهیم دینی و روشنفکری است. سومین یادداشت این فصل گفتگویی دربارۀ رابطۀ شعر و دین است؛ ژرفا در بخشی از این گفتگو می‌گوید: «مهم‌ترین ویژگی شعر نبوی در مقایسه با دیگر گونه‌های شعر مدح، صداقت و زلالی آن است. مادح همواره در فضای مناقب و صفات ممدوح سیر می‌کند و وسعت و قدرت پروازش در همان کرانه است». آخرین نوشتار این بخش نیز بررسی شور عاشورا در هاشمیات کمیت بن زید اسدی است.

فصل دوم کتاب با عنوان «یادداشت‌هایی در قلمرو تلاش‌های ادبی» دربرگیرندۀ سه نوشتار است. نوشتار اول به بررسی چندوچونی دربارۀ ترجمه می‌پردازد و نویسنده مخاطب خود را همۀ رهنوردان وادی ترجمه می‌داند؛ کسانی که عزمشان را جزم کرده‌اند تا از کوره‌راه‌های سخت و پرمخاطره بگذرند و به قله برسند. در این یاددشت به چرایی ترجمه، انواع ترجمه، گونه‌های ترجمه، فرایندهای ترجمه و ... سخن گفته شده است. نوشتار دوم این فصل با عنوان «رهنمون» دربرگیرندۀ بخشی از قواعد کلی دانشنامه‌نگاری است. این قواعد به منزلۀ ارکان دانشنامه به شمار می‌آیند؛ به گونه‌ای که حتی فقدان یکی از آنها مطلوبیت دانشنامه‌ای را از مقاله سلب می‌کند. آخرین نوشتار این فصل نیز نکاتی دربارۀ ویرایش است.

فصل سوم دربرگیرندۀ یک مقالۀ علمی است که نویسنده در آن کوشیده است با نگاهی درون‌نصی به جستجوی «نگرۀ زینت در قرآن» برآید. مقصود از نگره، منظومه‌ای فکری است که به پرسش‌های بنیادین در زمینۀ زیبایی جواب می‌دهد.

سه گفتگو دربارۀ مطالب مختلفی از جمله ادبیات پایداری، ادبیات عاشورایی، هنر در حوزۀ علمیه، هنر دینی و رسانۀ دینی و ... مطالب فصل چهارم کتاب را شکل می‌دهند.

در فصل پایانی کتاب گزیده‌ای از اشعار استاد ژرفا با مضامین معنوی و آیینی آورده شده است. در پایان کتاب نیز افزون بر نگاهی به زندگی استاد حسینی ژرفا، کارنامۀ ایشان به‌اختصار بیان شده است.

منابع مقاله

کتابخانه تخصصی ادبیات