سرگذشت‌نامه‌های فارسی کلیسای ایاصوفیه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سرگذشت‌نامه‌های فارسی کلیسای ایاصوفیه''' کوشش، پژوهش و بازخوانی توسط علی مشهدی‌رفیع؛ از میان سه ترجمه مورد پژوهش در این کتاب دربارۀ تاریخ ایاصوفیه، تنها نام درویش شمس‌الدین قرمانی (نویسنده و مترجم رسالۀ نخست) و احمد بن احمد منشی گیلانی (نویسنده و مترجم رسالۀ سوم) قابل استخراج است و نویسندۀ رسالۀ دوم از ذکر نام خود خودداری کرده است.

درویش شمس‌الدین قرمانی در سال 1129 قمری اقدام به ترجمۀ این متن کرده است و یک سال قبل از آن نیز این نسخه را به زبان ترکی برگردانده است. رسالۀ دوم با دیباچۀ کوتاهی که بخش عمدۀ آن به انگیزۀ نگارش کتاب می‌پردازد، آغاز می‌شود و نویسنده در خلال آن بدون آنکه نامی ببرد، به داستان کوتاه آشنایی از طریق یکی از دوستانش با ترجمۀ ترکی پاتریای قسطنطنیه می‌پردازد؛ از این‌رو نام و سرگذشت نویسندۀ این رساله نامعلوم است. نویسندۀ رسالۀ سوم هم احمد منشی گیلانی است که هیچ گزارشی از وی در منابع دیده نمی‌شود.<ref> [https://literaturelib.com/books/7246 ر.ک: کتابخانه تخصصی ادبیات] </ref>