كتاب الحدود في الأصول

کتاب الحدود فی الاصول

نام کتاب	کتاب الحدود فی الاصول
نام های دیگر کتاب	کتاب الحدود فی الاصول
پدیدآورندگان	باجی، سلیمان بن خلف (نويسنده) حماد، نزیه (محقق)
زبان	عربی
کد کنگره	‏‎‏BP‎‏ ‎‏165‎‏ ‎‏/‎‏ب‎‏2‎‏ح‎‏3
موضوع	اصول فقه حدود (اصول فقه)
ناشر	دار الآفاق العربية
مکان نشر	قاهره - مصر
سال نشر	1420 هـ.ق
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE12640AUTOMATIONCODE

معرفى اجمالى

«كتاب الحدود في الأصول»، نوشته ابووليد سليمان بن خلف باجى اندلسى (متوفى 474ق)، با تحقيق نزيه حماد، رساله‌اى مختصر پيرامون تعريف اصطلاحات و واژگان مربوط به علم اصول است كه به زبان عربى و در سال 631ق، نوشته شده است (ر.ك: متن كتاب، ص80).

ساختار

كتاب با مقدمه محقق آغاز شده است. نويسنده در ابتدا، به تعريف «حد» و «علم ضرورى و نظرى» پرداخته و سپس ساير اصطلاحات كتاب را توضيح داده است كه برخى از آن‌ها عبارتند از: اعتقاد، جهل، شك، ظن، انقطاع، امر، بيان، تأثير، تأويل، ترجيح، تواتر، جايز، ظن، ظلم و...

گزارش محتوا

در مقدمه محقق، ابتدا زندگى‌نامه مفصلى از مؤلف ارائه گرديده و سپس، ضمن توضيحات مختصرى پيرامون كتاب و نسخ موجود از آن، به كتبى كه در زمينه حدود نوشته شده، اشاره شده است، مانند: «التعريفات» شريف جرجانى، «الكليات» ابوالبقاء كفوى و «كشاف اصطلاحات الفنون» تهانوى (ر.ك: مقدمه، ص3-18).

نوشتن كتاب در مورد فنون معروف و علوم مختلف و توضيح الفاظ و اصطلاحات متداول در آن علوم، همواره شيوه و روش علما بوده است و اثر حاضر نيز از جمله آن‌ها مى‌باشد.

نويسنده در اين كتاب، به جمع‌آورى الفاظ متداول و اصطلاحات مربوط به علم اصول و توضيح و تشريح آن‌ها پرداخته است. وى در اين امر، در برخى موارد، به‌مناسبت مقام و موضوع مورد بحث، گاهى به توضيحات مختصر و كوتاه اكتفا نموده و در پاره‌اى موارد، به‌تفصيل سخن گفته است (ر.ك: همان، ص17).

در برخى موارد، نويسنده تعريف و توضيح خاصى را براى اصطلاحات مذكور از طرف برخى از شيوخ يا معاصرين خويش ذكر مى‌كند، اما به آن اكتفا نكرده و به‌خاطر خلل و كاستى‌هاى آن تعريف، اعتراضات و اشكالات وارد بر آن را مطرح نموده و سپس تعريف بهتر، كامل‌تر و رساترى را ارائه كرده است (ر.ك: همان).

روى‌هم‌رفته مى‌توان گفت اين اثر، كتابى ارزشمند و پربها است كه حتى علماى علم اصول و نويسندگان كتب اصولى از آن بى‌نياز نيستند (ر.ك: همان).

وضعيت كتاب

فهرست منابع مورد استفاده محقق، به‌همراه فهرست حدود و اصطلاحات مذكور در كتاب، به ترتيب حروف ابجدى، در انتهاى كتاب آمده است.

در پاورقى‌ها، علاوه بر ذكر منابع (ر.ك: پاورقى، ص7)، به توضيح برخى از كلمات و عبارات متن پرداخته شده است (ر.ك: پاورقى، ص9).

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.

پیوندها

مطالعه کتاب کتاب الحدود فی الاصول در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور