مجنون و لیلی: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۷۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ مارس ۲۰۲۴
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۶: خط ۲۶:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''مجنون و لیلی'''، مجلد سوم از خمسه امیرخسرو دهلوی است که نخستین و یکی از بهترین نمونه‌هایی است که به‌تبع لیلی و مجنون نظامی، فراهم آمده و جزو یکی از نوادر آثار ادبی شرق است که از لحاظ هنری و فکری، ویژگی و فشردگی موضوع و سلاسلت و روانی بیان، مقامی والا دارد. این کتاب، با تصحیح محسن باغبانی، منتشر شده است.
'''مجنون و لیلی'''، مجلد سوم از خمسه [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو دهلوی]] است که نخستین و یکی از بهترین نمونه‌هایی است که به‌تبع لیلی و مجنون نظامی، فراهم آمده و جزو یکی از نوادر آثار ادبی شرق است که از لحاظ هنری و فکری، ویژگی و فشردگی موضوع و سلاسلت و روانی بیان، مقامی والا دارد. این کتاب، با تصحیح [[باغبانی، محسن|محسن باغبانی]]، منتشر شده است.


امیرخسرو برای بیان داستان لیلی و مجنون که حوادث آن را تاریکی نامرادی‌ها و امواج غم و دلتنگی‌ها فراگرفته است، به‌تبع نظامی، بحر هزج مسدس اخرب مقبوض (مفعول مفاعلن فعولن) را که به قول نظامی، بحری سبک و رونده است، انتخاب کرده است. او تصنیف این منظومه را ثمره ارشاد معنوی روح‌القدس دانسته و گفته است:
[[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو]] برای بیان داستان لیلی و مجنون که حوادث آن را تاریکی نامرادی‌ها و امواج غم و دلتنگی‌ها فراگرفته است، به‌تبع نظامی، بحر هزج مسدس اخرب مقبوض (مفعول مفاعلن فعولن) را که به قول نظامی، بحری سبک و رونده است، انتخاب کرده است. او تصنیف این منظومه را ثمره ارشاد معنوی روح‌القدس دانسته و گفته است:
'''چون من به دو نامه زین ورق پیش
'''چون من به دو نامه زین ورق پیش
راندم قلمی ز نکته خویش'''
راندم قلمی ز نکته خویش
'''از روح قدس شنیدم آواز
'''از روح قدس شنیدم آواز
کای کرده لب تو گوش من باز'''
کای کرده لب تو گوش من باز
'''نی آن رقم خیال کردی
'''نی آن رقم خیال کردی
بل جادویی حلال کردی'''
بل جادویی حلال کردی
'''آن به که کنون در این تفکر
'''آن به که کنون در این تفکر
کاهل نشوی به سفتن در'''<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص39</ref>.
کاهل نشوی به سفتن در'''<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص39</ref>.
خط ۴۰: خط ۴۰:
امیرخسرو، مجنون و لیلی را با حمد و سپاس خداوند و مناجات به درگاه باری تعالی و نعت رسول اکرم(ص) و شرح معراج ایشان، آغاز کرده و پس از مدح شیخ‌الطریقه نظام‌الدین اولیاء و مدح علاءالدین محمد خلجی، با بیان سبب نظم کتاب و نصیحت فرزند خویش به پایان برده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
امیرخسرو، مجنون و لیلی را با حمد و سپاس خداوند و مناجات به درگاه باری تعالی و نعت رسول اکرم(ص) و شرح معراج ایشان، آغاز کرده و پس از مدح شیخ‌الطریقه نظام‌الدین اولیاء و مدح علاءالدین محمد خلجی، با بیان سبب نظم کتاب و نصیحت فرزند خویش به پایان برده است<ref>ر.ک: همان</ref>.


پس از آن، امیرخسرو به ایجاز تمام، به بیان عشق مجنون و لیلی مطابق آنچه نظامی آورده، پرداخته، اما کم‌کم، مسیر داستان را تغییر داده و آن را به‌گونه‌ای دیگر ساخته است. در داستان امیرخسرو، عشق مجنون و لیلی به عشق حقیقی بسیار نزدیک می‌گردد و معنای «بی عشق مباد زندگانی» تبلور بیشتری می‌یابد<ref>ر.ک: همان</ref>.
پس از آن، [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو]] به ایجاز تمام، به بیان عشق مجنون و لیلی مطابق آنچه نظامی آورده، پرداخته، اما کم‌کم، مسیر داستان را تغییر داده و آن را به‌گونه‌ای دیگر ساخته است. در داستان [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو]]، عشق مجنون و لیلی به عشق حقیقی بسیار نزدیک می‌گردد و معنای «بی عشق مباد زندگانی» تبلور بیشتری می‌یابد<ref>ر.ک: همان</ref>.


سعی و تلاش امیرخسرو در بازآفرینی اثری بدیع، بدون کمترین تقلید از کلمات نظامی، شگفت‌آور است. او حتی در استفاده از ردیف‌ها و قافیه‌ها سعی کرده از قوافی جدیدتری استفاده کند. درعین‌حال، سعی نموده زیباترین ابیات منظومه لیلی و مجنون نظامی را به نوعی دیگر بازسازی کند<ref>ر.ک: همان، ص39-40</ref>.
سعی و تلاش [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو]] در بازآفرینی اثری بدیع، بدون کمترین تقلید از کلمات نظامی، شگفت‌آور است. او حتی در استفاده از ردیف‌ها و قافیه‌ها سعی کرده از قوافی جدیدتری استفاده کند. درعین‌حال، سعی نموده زیباترین ابیات منظومه لیلی و مجنون نظامی را به نوعی دیگر بازسازی کند<ref>ر.ک: همان، ص39-40</ref>.


بی‌اغراق بسیاری از ابیات امیرخسرو، بر ابیات نظامی از لحاظ احساس و قدرت کلمات، برتری دارد. هرچند او منظومه خویش را در مقایسه با شراب صاف نظامی، درد می‌داند<ref>ر.ک: همان، ص40</ref>.
بی‌اغراق بسیاری از ابیات [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو]]، بر ابیات نظامی از لحاظ احساس و قدرت کلمات، برتری دارد. هرچند او منظومه خویش را در مقایسه با شراب صاف نظامی، درد می‌داند<ref>ر.ک: همان، ص40</ref>.


==پانویس ==
==پانویس ==