الجراثيم: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'مقدمه نويس' به 'مقدمه‌نويس') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الجراثيم'''، منسوب به نویسنده، تاریخ‌نگار، محدّث و واژه‌شناس قرن سوم هجری قمری، [[ابومحمد عبدالله بن مسلم دینورى]]، مشهور به [[ابن قتیبه دینوری]] (213-276ق)، پژوهشی معناشناسانه و ادبی است که در موضوعات گوناگون به توضیح معانی اسامی، افعال و صفات در انسان و سایر اشیا در زبان عربی می‌پردازد. پژوهشگر معاصر، [[محمد جاسم حمیدی]]، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و برای آن مقدمه‌ای بلند، ارزشمند و روشمند نوشته و نویسنده و آثارش و کتاب حاضر را به شکل تفصیلی شناسانده و همچنین پاورقی‌هایی بر آن افزوده و منابع آن را مشخص کرده و توضیحاتی لغوی عرضه داشته است. همچنین دیگر پژوهنده امروزی، [[مسعود بوبو]]، با نگارش مقدمه‌ای سودمند، ولی کوتاه به معرفی اجمالی این اثر و جایگاه آن پرداخته است. | '''الجراثيم'''، منسوب به نویسنده، تاریخ‌نگار، محدّث و واژه‌شناس قرن سوم هجری قمری، [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابومحمد عبدالله بن مسلم دینورى]]، مشهور به [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتیبه دینوری]] (213-276ق)، پژوهشی معناشناسانه و ادبی است که در موضوعات گوناگون به توضیح معانی اسامی، افعال و صفات در انسان و سایر اشیا در زبان عربی می‌پردازد. پژوهشگر معاصر، [[حمیدی، محمد جاسم|محمد جاسم حمیدی]]، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و برای آن مقدمه‌ای بلند، ارزشمند و روشمند نوشته و نویسنده و آثارش و کتاب حاضر را به شکل تفصیلی شناسانده و همچنین پاورقی‌هایی بر آن افزوده و منابع آن را مشخص کرده و توضیحاتی لغوی عرضه داشته است. همچنین دیگر پژوهنده امروزی، [[بوبو، مسعود|مسعود بوبو]]، با نگارش مقدمه‌ای سودمند، ولی کوتاه به معرفی اجمالی این اثر و جایگاه آن پرداخته است. | ||
==نام کتاب== | ==نام کتاب== | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
==هدف و روش== | ==هدف و روش== | ||
* نویسنده هرکسی که هست، بدون مقدمه وارد بحث اصلی شده و انگیزه و اهداف و چگونگی‌های نگارش این اثر را ناگفته گذاشته است. | * نویسنده هرکسی که هست، بدون مقدمه وارد بحث اصلی شده و انگیزه و اهداف و چگونگی‌های نگارش این اثر را ناگفته گذاشته است. | ||
* [[مسعود بوبو]]، گوید: کتاب حاضر مرحله پیشرفته‌ای از تصنیف و تبویب در واژه‌شناسی و فرهنگ‌نامه‌های معنایی را از نظر شکل و مضمون نسبت به قبل از خودش نشان می‌دهد و نسبت این کتاب به ابن قتیبه دینوری درست باشد یا نباشد، مهمّ این است که دارای اطلاعات علمی ارزنده و متنوعی هم‌سنگ کتاب «المصنف الغريب» ابوعبید است و باید اشاره کنیم که نویسنده «الجراثيم» آشکارا به «المصنف الغريب» اعتماد کرده و از آن اثر و آثار دیگر بسیار بهره برده و محصولی غنی و سرشار از دانستنی‌های لغوی فراهم آورده است<ref>ر.ک: مقدمه مسعود بوبو، ج1، ص9</ref>. | * [[بوبو، مسعود|مسعود بوبو]]، گوید: کتاب حاضر مرحله پیشرفته‌ای از تصنیف و تبویب در واژه‌شناسی و فرهنگ‌نامه‌های معنایی را از نظر شکل و مضمون نسبت به قبل از خودش نشان می‌دهد و نسبت این کتاب به ابن قتیبه دینوری درست باشد یا نباشد، مهمّ این است که دارای اطلاعات علمی ارزنده و متنوعی هم‌سنگ کتاب «المصنف الغريب» ابوعبید است و باید اشاره کنیم که نویسنده «الجراثيم» آشکارا به «المصنف الغريب» اعتماد کرده و از آن اثر و آثار دیگر بسیار بهره برده و محصولی غنی و سرشار از دانستنی‌های لغوی فراهم آورده است<ref>ر.ک: مقدمه مسعود بوبو، ج1، ص9</ref>. | ||
==ساختار و محتوا== | ==ساختار و محتوا== | ||
نسخهٔ ۲۱ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۰۶
| الجراثيم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم (نويسنده)
حمیدی، محمد جاسم (محقق) بوبو، مسعود ( مقدمه‌نويس) |
| ناشر | جمهوریة العربیة السوریة. منشورات وزارة الثقافة |
| مکان نشر | سوریه - دمشق |
| سال نشر | 1997م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | /الف2ج4 6585 PJ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الجراثيم، منسوب به نویسنده، تاریخ‌نگار، محدّث و واژه‌شناس قرن سوم هجری قمری، ابومحمد عبدالله بن مسلم دینورى، مشهور به ابن قتیبه دینوری (213-276ق)، پژوهشی معناشناسانه و ادبی است که در موضوعات گوناگون به توضیح معانی اسامی، افعال و صفات در انسان و سایر اشیا در زبان عربی می‌پردازد. پژوهشگر معاصر، محمد جاسم حمیدی، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و برای آن مقدمه‌ای بلند، ارزشمند و روشمند نوشته و نویسنده و آثارش و کتاب حاضر را به شکل تفصیلی شناسانده و همچنین پاورقی‌هایی بر آن افزوده و منابع آن را مشخص کرده و توضیحاتی لغوی عرضه داشته است. همچنین دیگر پژوهنده امروزی، مسعود بوبو، با نگارش مقدمه‌ای سودمند، ولی کوتاه به معرفی اجمالی این اثر و جایگاه آن پرداخته است.
نام کتاب
- «الجراثيم»، جمع «جُرثُوم» و به معنای ماده اولیه هر چیزی است. گویی نویسنده با دید ادبی خودش می‌خواهد بگوید این کتاب، آن‌قدر مهمّ است که ریشه و اصل هر چیزی (واژه‌ای) در آن بیان شده است.
هدف و روش
- نویسنده هرکسی که هست، بدون مقدمه وارد بحث اصلی شده و انگیزه و اهداف و چگونگی‌های نگارش این اثر را ناگفته گذاشته است.
- مسعود بوبو، گوید: کتاب حاضر مرحله پیشرفته‌ای از تصنیف و تبویب در واژه‌شناسی و فرهنگ‌نامه‌های معنایی را از نظر شکل و مضمون نسبت به قبل از خودش نشان می‌دهد و نسبت این کتاب به ابن قتیبه دینوری درست باشد یا نباشد، مهمّ این است که دارای اطلاعات علمی ارزنده و متنوعی هم‌سنگ کتاب «المصنف الغريب» ابوعبید است و باید اشاره کنیم که نویسنده «الجراثيم» آشکارا به «المصنف الغريب» اعتماد کرده و از آن اثر و آثار دیگر بسیار بهره برده و محصولی غنی و سرشار از دانستنی‌های لغوی فراهم آورده است[۱].
ساختار و محتوا
در این اثر، نظم و سامان‌دهی مشخصی مشاهده نمی‌شود. نویسنده، مسائل و موضوعات بسیار گسترده‌ای را از نظر لغوی و ادبی در 2 جلد مطرح کرده است. برخی از این موارد عبارت است از: صفات مردان و زنان، کینه و غضب، کسب و کار و مال، ابر، باران، آب، چاه، حیوانات اهلی و وحشی، صفات شتر، کرگدن، گاو و گوسفند.
نمونه مباحث
- «الطَبِن»، «الطابِن» و «النابِل»، به معنای ماهر و زیرک است و «رجل ذوكسرات و هزرات» و «إنه لمهزرٌ»[۲]؛ یعنی: کسی که در هر چیزی شکست می‌خورد و همواره کم می‌آورد.
- «بئرٌ ما تُنكشُ؛ أي: ما تنزح. قال رجلٌ في علي كرّم الله وجهه: عنده شجاعةٌ ما تُنكشُ»[۳]؛ یعنی: چاهی که از بین نمی‌رود و آبش تمام نمی‌شود. مردی درباره امام علی علیه‌السلام گفت: او شجاعتی تمام‌نشدنی دارد.
- «شَغَف» آن است که دوستی و محبت، قلب را فراگیرد و «شِغاف» ورودی بلغم است و گویند: بلکه پوششی است که قلب را می‌پوشاند و قول خدای متعال «قد شغفها حبّاً» (یوسف: 30)؛ یعنی حُبّ، بر قلب او پرده افکنده و «شِغاف» دردی است که زیر دنده طرف راست بدن قرار دارد[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.