الشاء

الشاء
پدیدآوران	اصمعی، عبدالملک بن قریب (نويسنده) تمیمی، صبیح (محقق و مقدمه نویس)
ناشر	C. S. Francis And Co. ** دار اسامة
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1407ق - 1987م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	الف۶ش۲ 6680 PJ
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

کتاب الشاء، نوشته ابوسعید عبدالملک بن قریب اصمعی (ح123-‌216ق)، ادیب، لغوی، نحوی و از عالمان حدیث است. این اثر که به علم لغت اختصاص یافته توسط صبیح تمیمی تحقیق شده است.

نوشتار حاضر یکی از آثار پیشگام در ادبیات است که به موضع معینی اختصاص یافته است. نویسنده در این اثر به اوصاف گوسفندان در مراحل مختلف زیست آنها اعم از بارداری، وضع حمل، بیماری‌ها، عیب‌ها، نام گونه‌ها و ..پرداخته است.

این اثر از نگارش‌های مهم در این عرصه شناخته شده است؛ چرا که تنها کتابی است که به دست آمده و در آن به الفاظی که گوسفندان با آنها وصف می‌شوند اشاره شده است. ضمن اینکه اثر یاد شده حاوی اندوخته لفظی ارزشمندی است که توسط نویسنده گردآوری شده است.

مطالب کتاب در شانزده باب تنظیم شده است. بارداری گوسفندان و نتاج و نام آنها، وصف آنها براساس برخی از اعضا مانند شاخ، دندان و..، همچنین براساس شیر آنها، بیماری‌ها، عیب‌ها و اوصاف آنها هنگام تولد و ... مطالبی است که در بابهای یاد شده مطرح گردیده است.

نویسنده نخست به ذکر حالت گوسفند پرداخته سپس لفظی را به عنوان صفت دلالت بر آن حالت دارد ذکر کرده است. وی گاهی نیز به این شیوه با توجه به مراحل مختلف حیات آن عمل کرده است. گویش و ضبط صحیح کلمه از اموری است که نویسنده به آن اهتمام داشته که با ذکر حرکات یا کلمات هم وزن به آن توجه داده است و علاوه بر بیان آراء و نظرات لغوی خود در خلال شرح و توضیح برخی عبارت‌ها، تلاش کرده تا دلالت مجموعه‌ای از الفاظ را با شواهدی مانند سخنان عرب، شعر و... مستند نماید.

لازم به ذکر است برخی از مطالب کتاب از آن اصمعی نبوده و در حقیقت حاشیه‌هایی است که بر برخی مطالب زده شده و بعدها توسط برخی از نساخ بر اصل کتاب افزوده شده است. محقق حاشیه‌های یاد شده را از متن اصلی جدا کرده و در پاورقی کتاب آورده است.

محقق در یک مقدمه مفید به معرفی نویسنده و آثار او پرداخته و به تقسیم مطالب فاقد عنوان و پراکنده کتاب در قالب چندین باب بدون ایجاد تغییری در محتوای آن همت گماشته است. وی همچنین علاوه بر مستندسازی برخی مطالب و ذکر مصادر آنها در پاورقی کتاب، به توضیح برخی مطالب و بیان معنای واژگان دشوار، تعریف برخی شخصیت‌ها و ... پرداخته است

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.