تمهيد القواعد (تحقیق حسن‌زاده آملی): تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - '= ' به '=')
    جز (جایگزینی متن - 'حبیب الله' به 'حبیب‌الله')
    خط ۱۰: خط ۱۰:
    | زبان = عربی
    | زبان = عربی
    | کد کنگره =‎‏/‎‏ت‎‏4‎‏ ‎‏ق‎‏9022‎‏ ‎‏1381 283/3 BP  
    | کد کنگره =‎‏/‎‏ت‎‏4‎‏ ‎‏ق‎‏9022‎‏ ‎‏1381 283/3 BP  
    | موضوع =ترکه اصفهانی، محمد بن حبیب الله، - 850ق. قواعد التوحید - نقد و تفسیر - تصوف - متون قدیمی تا قرن 14 - عرفان - متون قدیمی تا قرن 14
    | موضوع =ترکه اصفهانی، محمد بن حبیب‌الله، - 850ق. قواعد التوحید - نقد و تفسیر - تصوف - متون قدیمی تا قرن 14 - عرفان - متون قدیمی تا قرن 14
    |ناشر  
    |ناشر  
    | ناشر = ال‍ف‌. لام‌. م‍ی‍م‌
    | ناشر = ال‍ف‌. لام‌. م‍ی‍م‌

    نسخهٔ ‏۸ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۱۸

    تمهيد القواعد(ترکه اصفهانی، علی بن محمد)
    تمهيد القواعد (تحقیق حسن‌زاده آملی)
    پدیدآورانترکه اصفهانی، علی بن محمد (نويسنده) حسن زاده آملی، حسن (مصحح و معلق)
    عنوان‌های دیگرکتاب التمهيد في شرح قواعد التوحيد ** تمهید القواعد ** قواعد التوحید. شرح
    ناشرال‍ف‌. لام‌. م‍ی‍م‌
    مکان نشرایران - قم
    سال نشر1381ش
    چاپ1
    شابک964-93307-9-8
    موضوعترکه اصفهانی، محمد بن حبیب‌الله، - 850ق. قواعد التوحید - نقد و تفسیر - تصوف - متون قدیمی تا قرن 14 - عرفان - متون قدیمی تا قرن 14
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‎‏/‎‏ت‎‏4‎‏ ‎‏ق‎‏9022‎‏ ‎‏1381 283/3 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    تمهيد القواعد، نوشته صوفی قرن نهم هجری، صائن‌الدین بن ترکه اصفهانى (770-835ق)، با تصحیح و تعلیقات عارف معاصر، حسن حسن‌زاده آملی (1307-‌1400ش)، محور اصلی بحث، شرح و توضیح نظریه اختلافی و جنجالی «وحدت شخصی وجود» است که در نظر صوفیان، مرتبه عالی توحید شمرده می‌شود.

    چون قبلا کتاب «تمهيد القواعد» معرفی شده، در اینجا ویژگی شرح حاضر مطرح می‌گردد.

    هرچند مصحح با این نظریه عرفانی موافق است و از مدافعان آن بشمار می‌رود و از سوی دیگر از نظر روشی بیشتر به شرح و تفهیم می‌پردازد و کمتر سراغ انتقاد می‌رود، ولی بااین‌همه، در تعلیقاتی که بر این کتاب نوشته، گاه نقدهایی نیز مطرح کرده است که البته عالمانه و دقیق و با کمال مراعات اخلاق و ادب نوشته شده است؛ به‌عنوان مثال، ایشان خلط بین مفهوم و مصداق در بحث اشتراک وجود را که «ابن ترکه» گرفتارش شده، با یادکرد تناقض درونی و تبیین استدلالی نقد کرده است[۱].

    شرح صائن‌الدین بن ترکه اصفهانى و تعلیقات حسن حسن‌زاده آملی هردو به زبان عربی است؛ جز آنکه مصحح و حاشیه‌نویس گاه به هردو زبان عربی و فارسی نوشته است؛ مانند توضیح معنای ذوق شهودی که افزون بر بیان این مطلب به عربی، افزوده است: «و به فارسی: ذوق چشیدن، بلکه دارا بودن است و دارایی غیر از دانایی به مفاهیم است که سیره علمای اعلام بر آن جاری است. سعی کن که علاوه بر دانایی، دارایی تحصیل کنی که «ليس للإنسان إلا ما سعی»[۲] و گاهی فقط به زبان فارسی پاورقی نوشته شده است[۳] و گاه نکته مورد نظرش را به‌صورت ترکیبی (عربی - فارسی) مطرح کرده است[۴].

    مصحح و تعلیقه‌نویس از اشعار فارسی خود نیز برای توضیح مطلبش استفاده کرده است؛ مانند این ابیات:

    ما جدولی از بحر وجودیم همهما دفتری از غیب و شهودیم همه
    ما مظهر واجب‌الوجودیم همهافسوس که در جهل غنودیم همه[۵]

    مصحح، تدریس و تصحیح کتاب حاضر و نگارش پاورقی بر آن را در قم تاریخ 20 دی 1363ش، به پایان رسانده است. او افزوده است: این دوره چهارم تدریس بود و در هر دوره حاشیه‌هایی بر این کتاب ارزشمند نوشتم تا به‌صورت فعلی رسید[۶].

    منابع مقاله

    متن کتاب.

    پانویس

    1. ر.ک: متن کتاب، ص151، پاورقی 1
    2. ر.ک: همان، ص7-8، پاورقی 2
    3. ر.ک: همان، ص41، پاورقی 1
    4. ر.ک: همان، ص132، پاورقی 1
    5. ر.ک: همان، ص88-89، پاورقی 1
    6. ر.ک: همان، ص242

    وابسته‌ها