ابن ظهیره، ابوبکر بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی' به 'دائر‌ةالمعارف بزرگ اسلامی')
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۴۲: خط ۴۲:
    | کد مؤلف = AUTHORCODE63249AUTHORCODE
    | کد مؤلف = AUTHORCODE63249AUTHORCODE
    }}
    }}
     
    {{کاربردهای دیگر|ابن ظهیره (ابهام زدایی)}}
    '''ابوبکر بن‌ على‌ بن‌ ابى‌ البرکات‌ محمد بن‌ محمد بن‌ حسین‌ بن‌ على‌ بن‌ احمد بن‌ عطیة بن‌ ظهیرة مکى‌''' (838 -889ق‌/ 1435-1484م‌)، ملقب‌ به‌ فخرالدین‌، فقیه‌ شافعى‌.  
    '''ابوبکر بن‌ على‌ بن‌ ابى‌ البرکات‌ محمد بن‌ محمد بن‌ حسین‌ بن‌ على‌ بن‌ احمد بن‌ عطیة بن‌ ظهیرة مکى‌''' (838 -889ق‌/ 1435-1484م‌)، ملقب‌ به‌ فخرالدین‌، فقیه‌ شافعى‌.  



    نسخهٔ ‏۲۴ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۰:۲۱

    ابوبکر بن‌ على‌ بن‌ ابى‌ البرکات‌ محمد بن‌ محمد بن‌ حسین‌ بن‌ على‌ بن‌ احمد بن‌ عطیه بن‌ ظهیرة مکى‌؛
    NUR00000.jpg
    نام کاملابوبکر بن‌ على‌ بن‌ ابى‌ البرکات‌ محمد بن‌ محمد بن‌ حسین‌ بن‌ على‌ بن‌ احمد بن‌ عطیة بن‌ ظهیرة مکى‌؛
    نام‌های دیگرابن ظهیره، ابوبکر بن‌ على‌ بن‌ ابى‌ البرکات‌، ابوبکر بن علی بن محمد بن محمد بن ظهیرة الشافعی؛
    لقبفخرالدین؛
    تخلصابن ظهیره؛
    نسببنومخزوم، قرشی؛
    نام پدرعلی بن محمد بن محمد بن ظهیرة‌؛
    ولادت838‌ق؛
    محل تولدمکه؛، عربستان سعودی؛
    محل زندگیمکه، جده، قاهره؛
    رحلت889ق‌؛
    مدفنآرامگاه‌ اختصاصى‌ آن‌ خاندان‌ در معلاة؛
    طول عمر51؛
    خویشاوندانابوالسعادات(عمو)، عمر(برادر)، کمال‌الدین ابو‌البرکات(برادر)؛
    دیناسلام؛
    مذهبشافعی‌؛
    پیشهفقیه،‌ خطابه‌ در مسجد الحرام‌، نظارت‌ بر موقوفات، قضاوت؛
    منصبخطابه‌ در مسجد الحرام‌، نظارت‌ بر موقوفات، قضاوت؛
    اطلاعات علمی
    اجازه اجتهاد ازاز برخی اساتید؛
    درجه علمیفقیه‌؛
    اساتیدابن‌ همام‌، عمر، علم‌الدین‌ بلقینى‌، ابن‌ دیری‌، عزالدین‌ حنبلى، محلّى، محمد بن‌ محمد بن‌ مرزوق‌؛
    مشایخ‌ ابوالسعادات،‌ ابوالفتح‌ مراغى، شوائطى‌، تقى‌الدین‌ ابن‌ فهد؛
    شاگردان
    برخی آثار1- غنیة الفقیر فى‌ حکم‌ حج‌الاجیر، 2- کفایة المحتاج‌ الى‌ الدماء الواجبة على‌ المعتمر و الحاج‌؛

    ابوبکر بن‌ على‌ بن‌ ابى‌ البرکات‌ محمد بن‌ محمد بن‌ حسین‌ بن‌ على‌ بن‌ احمد بن‌ عطیة بن‌ ظهیرة مکى‌ (838 -889ق‌/ 1435-1484م‌)، ملقب‌ به‌ فخرالدین‌، فقیه‌ شافعى‌.

    خاندان

    ابن ظَهیره‌، عنوان‌ افراد خاندانى‌ از بنى‌ مخزوم‌ که‌ در سده‌های‌ 9 و 10ق‌/15 و 16م‌ به‌ شهرت‌ رسیدند و در مکه‌ عهده‌دار افتاء، قضا و تدریس‌ بودند. زبیدی‌ به‌ کتابى‌ با عنوان‌ البُدور المُنیرة فى‌ السادة بنى‌ ظهیرة در شرح‌ حال‌ این‌ خاندان‌ اشاره‌ کرده‌ است‌.

    تحصیلات و دانش

    او در مکه‌ زاده‌ شد و در آنجا رشد کرد و به‌ حفظ قرآن‌ و فراگیری‌ علوم‌ وقت‌ پرداخت‌ و از عمویش‌ ابوالسعادات‌ و ابوالفتح‌ مراغى‌ و شوائطى‌ و تقى‌الدین‌ ابن‌ فهد حدیث‌ شنید و شیوخى‌ چون‌ زین‌الدین‌ زرکشى‌، ابن‌ فرات‌، ابن‌ حجر، مقریزی‌ و عینى‌ به‌ وی‌ اجازه نقل‌ حدیث‌ دادند.

    فخرالدین‌ همچنین‌ در علوم‌ مختلف‌ چون‌ فقه‌، ادب‌ عرب‌، معانى‌ و بیان‌ و جز آن‌ از برادرش‌ عمر بهره‌ جست‌ و در 858ق‌/1454م‌ در مکه‌ به‌ درس‌ ابن‌ همام‌ نیز حاضر شد.

    او در 862ق‌ به‌ قاهره‌ مسافرت‌ کرد و در آنجا از علم‌الدین‌ بلقینى‌، ابن‌ دیری‌ و عزالدین‌ حنبلى‌ حدیث‌ شنید و اصول‌ فقه‌ را نزد محلّى‌ و محمد بن‌ محمد بن‌ مرزوق‌ و دیگران‌ فراگرفت‌.

    سخاوی‌ که‌ به‌ تفصیل‌ نام‌ استادان‌ و مشایخ‌ وی‌ در علوم‌ مختلف‌ را بیان‌ کرده‌ است‌، مى‌گوید که‌ جمعى‌ از آنان‌ به‌ وی‌ اجازه افتاء و مخصوصاً تدریس‌ دادند.

    همو ابن‌ ظهیره‌ را در 871ق‌ دیده‌ و فضل‌ و دانش‌ و نیز مداومت‌ او را در مطالعه‌ و مباحثه‌ با دانشمندان‌ ستوده‌ است‌.

    مشاغل

    او بارها به‌ قاهره‌ مسافرت‌ کرد و در حجاز به‌ مشاغلى‌ چون‌ ایراد خطابه‌ در مسجد الحرام‌ و مسئولیت‌هایى‌ چون‌ نظارت‌ بر برخى‌ موقوفات‌ و قضا و در جده‌ (بعد از وفات‌ برادرش‌ کمال‌الدین‌ ابوالبرکات‌) گماشته‌ شد.

    وفات

    او در مکه‌ درگذشت‌ و همچون‌ دیگر اعضای‌ این‌ خاندان‌ در آرامگاه‌ اختصاصى‌ آن‌ خاندان‌ در معلاة به‌ خاکش‌ سپردند.

    آثار

    از او تنها 2 اثر برجای‌ مانده‌ است‌:

    1. غنیة الفقیر فى‌ حکم‌ حج‌الاجیر، که‌ نسخه‌ای‌ از آن‌ در کتابخانه پاریس‌ موجود است‌؛
    2. کفایة المحتاج‌ الى‌ الدماء الواجبة على‌ المعتمر و الحاج‌، که‌ نسخه‌هایى‌ از آن‌ در دارالکتب‌ مصر و برلین‌ موجود است‌؛

    کتابى‌ با عنوان‌: بلوغ‌ السول‌ فى‌ احکام‌ بسط روضة الرسول‌، نیز به‌ وی‌ نسبت‌ داده‌ شده‌ است‌. از وصف‌ حاجى‌ خلیفه‌ در مورد این‌ کتاب‌ چنین‌ برمى‌آید که‌ او اصل‌ نسخه‌ را دیده‌ است[۱].

    پانویس

    1. ضیائی‌‌، علی اکبر، ج4، ص167

    منابع مقاله

    ضیائی‌‌، علی اکبر،‌ دائر‌ةالمعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.

    وابسته‌ها