ابن قاضی شهبه، محمد بن‌ ابوبکر

ابن قاضی شهبه، ابوالفضل‌ محمد بن‌ ابوبکر بن‌ احمد بن‌ محمد
نام کامل	یوسف‌ بن‌ محمد بن‌ عمر؛
نام‌های دیگر	ابوالفضل‌ محمد بن‌ ابوبکر بن‌ احمد بن‌ محمد؛
لقب	بدر‌الدین؛
تخلص	ابن قاضی شهبه؛
نام پدر	ابوبکر بن‌ احمد بن‌ محمد؛
ولادت	798ق‌؛
محل تولد	شام(سوریه)؛
محل زندگی	دمشق، قاهره؛
رحلت	874ق‌‌‌‌؛
مدفن	مقبره باب‌الصغیر دمشق؛
طول عمر	76؛
خویشاوندان	‌
دین	اسلام؛
مذهب	شافعى‌؛
پیشه	متولی فتوا، مورخ، فقیه‌؛
منصب	قاضی؛
اطلاعات علمی
درجه علمی	متولی فتوا، مورخ، فقیه؛‌
اساتید	پدر، ابن‌ حجر عسقلانى؛
مشایخ	عایشه‌ دختر ابن‌ عبدالهادی‌، شهاب‌الدین‌ ابن‌ حجى‌، ابن‌ شرائحى؛
شاگردان	سخاوی؛
برخی آثار	1. الکواکب‌ الدرّیه فى‌ السیره النوریه؛

برای دیگر کاربردها، ابن قاضی شهبه (ابهام زدایی) را ببینید.

ابوالفضل‌ محمد بن‌ ابوبکر بن‌ احمد بن‌ محمد، ملقب‌ به‌ بدرالدین‌ (2 صفر 798-12 رمضان‌ 874ق‌/16 نوامبر 1395- 15 مارس‌ 1470م‌)، مورخ‌ و فقیه‌.

تحصیلات

او نخست‌ نزد پدر خود مقدمات‌ علوم‌ و فقه‌ را فرا گرفت‌ و سپس‌ از عایشه‌ دختر ابن‌ عبدالهادی‌ و شهاب‌الدین‌ ابن‌ حجى‌ و ابن‌ شرائحى‌ و دیگران‌ استماع‌ حدیث‌ کرد و در 836ق‌ در دمشق‌ از ابن‌ حجر عسقلانى‌، الاربعین‌ المتباینات‌ او را فراگرفت‌ و بعد از مرگ‌ پدر به‌ قاهره‌ رفت‌ و در حلقه درس‌ ابن‌ حجر شرکت‌ کرد و در فقه‌ ممتاز شد

تدریس، شاگردان

وی‌ در مدارس‌ مختلف‌ شام‌ چون‌ اقبالیه‌، عصرونیه‌، امجدیه‌، تقویه‌ و مدارس‌ دیگر به‌ تدریس‌ پرداخت‌.

سخاوی‌ نیز به‌ صراحت‌ نوشته‌ است‌ که‌ از ابن‌ قاضى‌ شهبه‌ استفاده‌ کرده‌ است‌.

مناصب

وی‌ متولى‌ فتوا در دارالعدل‌ گردید و از 839ق‌ نیابت‌ قضا را تا هنگام‌ مرگ‌ به‌ عهده‌ داشت‌.

وفات

او در دمشق‌ درگذشت‌ و در مقبره خانوادگى‌ (باب‌الصغیر) به‌ خاک‌ سپرده‌ شد.

آثار

چندین‌ اثر به‌ بدرالدین‌ نسبت‌ داده‌اند که‌ از آن‌ میان:‌

1- الکواکب‌ الدرّیه فى‌ السیره النوریه،

چاپ‌ شده‌ است‌. این‌ کتاب‌ با نام‌ الدر الثمین‌ فى‌ سیره نورالدین‌ الشهید نیز مشهور بوده‌ و مؤلف‌ در آن‌ از کتاب‌هایى‌ چون‌ مرآه الزمان‌، الروضتین‌ فى‌ اخبار الدولتین‌، البدایه و النهایه، التاریخ‌ الباهر، الکامل‌ ابن‌ اثیر و النوادر السلطانیه ابن‌ شداد بهره‌ برده‌ است‌.

این‌ کتاب‌ زندگى‌نامه نورالدین‌ محمد بن‌ زنگى‌ بن‌ آق‌ سنقر است‌ و به‌ 7 باب‌ تقسیم‌ شده‌ است‌. این‌ کتاب‌ به‌ کوشش‌ محمود زاید در بیروت‌ (1971م‌) چاپ‌ شده‌ است‌.

آثار دیگر وی‌ عبارتند از:

2- ارشاد المحتاج‌ الى‌ توجیه‌ المنهاج‌،

در فقه‌ شافعى‌ که‌ نسخه‌هایى‌ از آن‌ در جستربیتى‌، ریاض‌، دارالکتب و در چند جای‌ دیگر موجود است‌.

3- المواهب‌ السنیه فى‌ شرح‌ الاشنهیه،

که‌ شرحى‌ است‌ بر کتاب‌ الکفایه فى‌ الفرائض‌ عبدالعزیز اشنهى‌ و نسخه‌هایى‌ از آن‌ در کتابخانه شماره 2 شورا، مکتبه الاوقاف‌ موصل‌، ریاض‌، جامعه ملک‌ سعود نگهداری‌ مى‌شود.

آثار دیگری‌ هم‌ به‌ وی‌ منسوب‌ است‌.

. ‌

منابع مقاله

رفیعی‌‌، علی، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.