مولوی چگونه مولوی شد؟

مولوی چگونه مولوی شد؟
پدیدآوران	پ‍ي‍م‍ان‌ آزاد، م‍ح‍س‍ن‌ (نویسنده)
ناشر	نشر قطره
مکان نشر	ايران - تهران
سال نشر	1389ش.
چاپ	دوم
موضوع	مولوی، جلال‌الدين محمد بن محمد، 604 - 672ق. - نقد و تفسير مولوی، جلال‌الدين محمد بن محمد، 604 - 672ق. - عرفان
زبان	فارسي
کد کنگره	‏PIR 5304/آ۵۳/م۸

مولوی چگونه مولوی شد؟ تألیف محسن پیمان آزاد، این کتاب، مشتمل بر مقدمه و چهار فصل است که اغلب به صورت پرسش و پاسخ فراهم شده و در آن شخصیت، اندیشه و دیدگاه‌های عرفانی و روان‌شناختی مولانا مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است.

در فصل اول، با عنوان، مولوی چگونه مولوی شد؟ ابتدا جهان‌بینی مادی و معنوی او را توضیح می‌دهد. آنگاه، نیازهای اساسی انسان، مانند احساس ارزشمندی، احساس امنیت و عشق را تشریح می‌کند. سپس جهان‌بینی و تأثیر آن در خلق و خوی انسان، عوامل و پیامدهای اضطراب، استرس و خشم را به کاوش می‌گیرد. در ادامه، به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد که چگونه مولوی متحول شد؟ راز محبوبیت وی چیست؟ چه عواملی امنیت درونی و بیرونی ما را در زندگی به مخاطره می‌اندازد؟ چه خصوصیت بارزی را از نظر فکری در ذهنیت مولوی سراغ دارید؟ آیا مولوی به مفهوم حقوق طبیعی مردم نظر داشته و پرداخته است؟ هدف عرفان مولوی چیست؟ چرا مولوی از فلسفه گریزان بود؟ نگارنده، در ارائه پاسخ‌های این پرسش‌ها عمدتا به آثار خود مولانا متکی بوده است.

در فصل دوم، با عنوان، مولوی چه می‌خواهد بگوید؟ مطالب بسیاری به صورت مصاحبه و سئوال و جواب مطرح شده ، که پاسخ‌ها اغلب کوتاه و به شکل گفتاری است. مهم‌ترین پرسش‌های این فصل عبارت است از: مولوی به راستی چه می‌خواسته بگوید؟ حرف مولوی در زمینۀ روان انسان و جهان‌بینی وی چگونه است؟ طبیعت اصیل انسان یعنی چه؟ چه عواملی ما را از طبیعت خود جدا کرده است؟ آیا روش مولوی در شناخت این عوالم با روش روان‌شناختی متفاوت است؟ آیا می‌شود ذهن را مهار کرد؟ عرفان مولوی چه درمانی را برای انسان پسیکولوژیک پیشنهاد می‌کند؟ آیا همه می‌توانند به آگاهی برسند؟ مولوی چگونه به حقیقت بیدار شد؟ پاسخ‌ها در این قسمت، اغلب دیدگاه نویسنده است و نظر مولانا کمتر ابراز شده است.

در فصل سوم، رابطه عرفان با عقب‌ماندگی اقتصادی، اجتماعی، مسائل خرافات، دموکراسی، روشنفکران و همچنین رابطۀ عقلانیت و عرفان و استفادۀ ابزاری از عرفان و مانند اینها، باز هم به صورت مصاحبه، مورد بحث واقع شده است.

در فصل چهارم، باعنوان درمان با عرفان، مطالب ذیل بازهم به صورت پرسش و پاسخ آمده است: کاربرد بینش عرفانی در تعادل روان آدمی، ریاضت تن در عرفان مولوی، عرفان نوعی خودشناسی است، تفاوت عرفان و روان درمانی، مشترکات عرفان و روان‌شناسی خاصیت عرفان درمانی مولوی، بینش و بصیرت عرفانی مولوی و مشخصات آن، و مانند اینها. کتاب فاقد منابع و فهرست‌های پایانی است.

منابع مقاله

عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.