الشهاب الثاقب فی ذم الخلیل و الصاحب

الشهاب الثاقب فی ذم الخلیل و الصاحب
پدیدآوران	ازدی، علی بن ظافر (نويسنده) سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (خلاصه کننده) عبید، احمد ( مصحح)
عنوان‌های دیگر	شفاء الغلیل فی ذم الصاحب و الخلیل. برگزیده
ناشر	المکتبة العربية
مکان نشر	سوریه - دمشق
سال نشر	1368ق
چاپ	1
موضوع	احادیث اخلاقی - قرن 6ق. - احادیث اهل سنت - قرن 6ق.
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	7015ش4الف 248 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الشهاب الثاقب في ذم الخليل و الصاحب، اثر جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق)، تلخیصی است بسیار موجز و کوتاه از کتاب «شفاء الغليل في ذم الصاحب و الخليل»، نوشته جمال‌الدین علی بن ظافر ازدی که با تصحیح و تعلیقات احمد عبید، منتشر شده است.

کتاب با مقدمه مصحح در بیان اهمیت این اثر و انگیزه وی از انتخاب آن برای تصحیح و تعلیق آغاز شده و سپس، ضمن توصیف نسخه خطی کتاب، به این موضوع اشاره گردیده است که در تصحیح، تنها از یک نسخه خطی، استفاده شده است. در ادامه، توضیحاتی پیرامون ترجمه اعلام و تخریج احادیث ارائه گردیده و سپس، شرح حال نسبتا مفصلی از ابن ظافر، ذکر گردیده و اطلاعاتی از قبیل اسم و لقب، ولادت و وفات، شیوخ و هم‌عصران، اخبار ذکرشده از وی و آثار و تألیفات او، در اختیار خوانندگان قرار گرفته است.

سیوطی، مطالب خود را با مقدمه کوتاهی در اشاره به نام کتاب و نحوه ترتیب آن، آغاز و مباحث را در هشت باب، به شرح زیر، ارائه نموده است: در باب نخست، به بیان فضیلت عزلت و گوشه‌نشینی پرداخته شده است. در باب دوم، از اهمیت و ارزش دوست خوب و نایاب بودن آن، سخن به میان آمده است.

در باب سوم، با اشاره به حدیث نبوی: «احترسوا من الناس بسوء الظن»، از وجوب احتیاط و دوراندیشی در برخورد با دیگران، سخن گفته شده و در باب چهارم، ضمن نکوهش دوست و همنشین بد، به دوری از چنین افرادی، سفارش شده است.

در باب پنجم، به توصیف اهل زمان پرداخته شده و در باب ششم، با اشاره به اخباری که بر وجود برخی صفات و خصلت‌های پسندیده در سگ، دلالت دارند، به داشتن چنین صفات و ویژگی‌هایی، توصیه شده است. در باب هفتم و هشتم، به ذکر آداب و چگونگی معاشرت پسندیده با مردم و اهمیت دوستی با دیگران پرداخته شده است.

از جمله ویژگی‌های کتاب، آن است که سیوطی در شرح مطالب و ارائه مباحث، از اشعار و اقوال فراوانی از علما و بزرگان، بهره برده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.