ابن مأمون، احمد بن على الزوال: تفاوت میان نسخهها
(صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات زندگینامه | عنوان = ابن مامون، احمد بن على الزوال | تصویر = NUR00000.jpg | اندازه تصویر = | توضیح تصویر = | نام کامل = احمد بن على الزوال؛ | نامهای دیگر = ابن مامون، احمد بن على الزوال، أحمد بن على بن هبة الله بن الحسن ب...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE00000AUTHORCODE | | کد مؤلف = AUTHORCODE00000AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
''' اِبْنِ مأْمون، احمد بن على الزوال ''' (ذيقعده 509 -19 شعبان 586/ آوريل 1116-21 سپتامبر 1190)، نحوی، لغوی، محدث و خطاط. | ''' اِبْنِ مأْمون، احمد بن على الزوال ''' (ذيقعده 509 -19 شعبان 586/ آوريل 1116-21 سپتامبر 1190)، نحوی، لغوی، محدث و خطاط. | ||
خط ۵۴: | خط ۵۲: | ||
==ولادت، وفات== | ==ولادت، وفات== | ||
ابن مأمون در محله درب فيروز بغداد زاده شد و چون درگذشت در محله باب حرب همان شهر به خاک سپرده شد. | ابن مأمون در محله درب فيروز بغداد زاده شد و چون درگذشت در محله باب حرب همان شهر به خاک سپرده شد. | ||
خط ۶۱: | خط ۵۸: | ||
==تحصیلات== | ==تحصیلات== | ||
ابن مأمون در اوان جوانى قرائات دهگانه را به همراه اسماعيل بن جواليقى (پسر ابومنصور جواليقى) نزد ابوبکر على مرزوقى و فنون خوشنويسى را نيز نزد حسن بن منصور جزری آموخت. | ابن مأمون در اوان جوانى قرائات دهگانه را به همراه اسماعيل بن جواليقى (پسر ابومنصور جواليقى) نزد ابوبکر على مرزوقى و فنون خوشنويسى را نيز نزد حسن بن منصور جزری آموخت. | ||
خط ۷۲: | خط ۶۸: | ||
==مناصب== | ==مناصب== | ||
ابن مأمون در 534ق/1140م منصب قضای دُجَيلِ بغداد را به عهده گرفت و مدتى در اين سمت باقى ماند، اما همينکه مستنجد به خلافت (555 -566ق/1160-1171م) رسيد، بر قضات سخت گرفت و اموال بسياری از آنان از جمله ابن مأمون را مصادره کرد. | ابن مأمون در 534ق/1140م منصب قضای دُجَيلِ بغداد را به عهده گرفت و مدتى در اين سمت باقى ماند، اما همينکه مستنجد به خلافت (555 -566ق/1160-1171م) رسيد، بر قضات سخت گرفت و اموال بسياری از آنان از جمله ابن مأمون را مصادره کرد. | ||
خط ۸۱: | خط ۷۶: | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
1. اسرار الحروف، | 1. اسرار الحروف، | ||
نسخهٔ ۸ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۲۰
اِبْنِ مأْمون، احمد بن على الزوال (ذيقعده 509 -19 شعبان 586/ آوريل 1116-21 سپتامبر 1190)، نحوی، لغوی، محدث و خطاط.
او از نادر کسانى است که زندگى نامه خود را نوشته و ياقوت عيناً آن را نقل کرده است. گفتههای ديگران نيز بيشتر نقل از همين زندگىنامه است. جد اعلای او مأمون خليفه بود و به همين سبب است که وی نيز به ابن مأمون شهرت يافته است.
ولادت، وفات
ابن مأمون در محله درب فيروز بغداد زاده شد و چون درگذشت در محله باب حرب همان شهر به خاک سپرده شد.
پدرش در دوران خلافت مستظهر (487-512ق/1094- 1118م) و بعد در عهد مسترشد (512 -529ق/1118- 1135م) مدتى رياست «ديوان زمام» را به عهده داشت.
تحصیلات
ابن مأمون در اوان جوانى قرائات دهگانه را به همراه اسماعيل بن جواليقى (پسر ابومنصور جواليقى) نزد ابوبکر على مرزوقى و فنون خوشنويسى را نيز نزد حسن بن منصور جزری آموخت.
وی مدت 11 سال در مصاحبت ابومنصور جواليقى (د 539ق/1144م) بود و نحو و لغت را از او آموخت و کتابهای متعددی نيز نزد او خواند.
ابن مأمون از استادان و مشاهير عصر خود از جمله ابن الحصين و ابوالعز ابن کادش و بدر مولى عبدالمحسن حديث شنيد.
ابن دبيثى گويد که از وی حديث شنيده و ابوالفتوح ابن حصری از او روايت کرده است.
مناصب
ابن مأمون در 534ق/1140م منصب قضای دُجَيلِ بغداد را به عهده گرفت و مدتى در اين سمت باقى ماند، اما همينکه مستنجد به خلافت (555 -566ق/1160-1171م) رسيد، بر قضات سخت گرفت و اموال بسياری از آنان از جمله ابن مأمون را مصادره کرد.
وی مدت 11 سال يعنى تا پايان خلافت مستنجد در چنين وضعى به سر برد، ولى با روی کار آمدن مستضىء (566 - 575ق/1171- 1179م) مورد لطف وی قرار گرفت و با وساطت وزير عضدالدوله در برخى امور حکومتى به کار گمارده شد.
ابن مأمون شعر نيز مىسرود و ياقوت 6 بيت از اشعار او را ضبط کرده است.
آثار
1. اسرار الحروف،
که در آن از مخارج و مواضع حروف و اشتقاق اسمها و آراء مختلف علمای لغت در اين باره به بحث پرداخته بود؛
2. شرح کتاب فصيح ثعلب، [۱].
پانویس
- ↑ رحمتپور، محمد شيرجوپشت، ج4، ص573
منابع مقاله
رحمتپور، محمد شيرجوپشت، دائرهالمعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.