زندگانی امیرالمؤمنین علیه‌السلام

زندگانی امیرالمؤمنین علیه‌السلام
پدیدآوران	رسولی، سید هاشم (نویسنده)
ناشر	دفتر نشر فرهنگ اسلامی
مکان نشر	تهران
سال نشر	1379
چاپ	نهم
موضوع	تاریخ و کلام
زبان	فارسی
کد کنگره	‏

زندگانی امیرالمؤمنین علیه‌السلام تألیف سيد هاشم رسولى محلاتى (1308-1398ش)، اثر حاضر، به بررسی سرگذشت و سیره امام اول شیعیان، حضرت علی(ع) پرداخته است.

مؤلف این اثر برای برآوردن ایده خود در تدوین یک دوره زندگینامه اهل بیت(ع) و با بهره‌گیری از کتابهای تاریخی و حدیثی شیعه و سنی، به نگارش این اثر اقدام و آن را در چهارده فصل به سامان کرده است.

فصل نخست، در نسب امیرمؤمنان(ع) است که در آن از مادر آن حضرت، فاطمه بنت اسد(س) و پدر بزرگوارش ابوطالب(ع) و ازدواج آن دو بحث شده است.

فصل دوم، در ولادت امیر مؤمنان(ع)، تاریخ ولادت و شباهت علی(ع) و پیامبر(ص) در برخی خصایص است.

فصل سوم، از ولادت امام تا دوران هجرت پیامبر است که دوران کودکی امام علی (ع)، علاقه پیامبر به علی(ع) و ماجرای لیلة المبیت از مطالب آن می‌باشد.

فصل چهارم، از هجرت تا رحلت رسول خدا(ص) را در بر می‌گیرد که در آن حضور امام علی(ع) در کنار پیامبر(ص) مورد بررسی قرار گرفته است.

برادری علی(ع) با پیامبر(ص)، شمه‌ای از فضایل آن حضرت، جنگهایی که حضرت امیر در آنها شرکت کرده، مانند جنگ بدر، غزوه بنی نضیر، جنگ خیبر، سریه ذات سلاسل و جنگ حنین و ماجرای حجةالوداع و داستان غدیر خم، مباحث دیگر کتابند.

فصل پنجم، در رهبری و ولایت است که به فلسفه لزوم انتخاب رهبر دینی از سوی خدا و شرایط امامت همراه با دیدگاههای اهل سنت در این باره پرداخته شده و پس از آن، ماجرای انتخاب خلیفه اول در سقیفه ذکر شده است.

بررسی نقش امام علی(ع) در دوران خلافت ابوبکر و عمر و عثمان از مطالب دیگر این فصل است.

دوران حکومت امام، بیعت با علی(ع)، مخالفت طلحه و زبیر و دیگران با امام، سیاستهای اقتصادی و حکومتی امام علی(ع) و زمینه‌چینی عایشه و همدستانش برای برپایی جنگ جمل و پیمان‌شکنیهای طلحه و زبیر، از مباحث فصل ششم کتاب است.

فصل بعدی را مطالبی درباره جنگ جمل، تشکیل می‌دهد، رخدادهای پس از جنگ جمل تا شروع جنگ صفین، اقدامات امام در بصره، حرکت امام به سوی کوفه، آماده شدن معاویه برای جنگ با علی(ع) و فریبکاریهای او در این باره و آماده شدن امام علی(ع) برای مقابله با معاویه، مطالب مهم بخش بعدی کتاب است.

در فصل نهم، آغاز جنگ صفین، سخنان حضرت علی(ع) با لشکریان خود و بالاخره، درگیری دو سپاه و شهادت سرداران علی(ع) و خیانت برخی از یاران آن حضرت و توطئه عمرو بن عاص در فریب یاران علی(ع) با به نیزه کردن کردن قرآنها، تشریح شده است.

بازی حکمیت، چگونگی تعیین دو حَکَم و ضایعات جنگ صفین از دیگر مباحث کتاب است. مارقین، خارج شدگان از دین و جنگ نهروان، پیشگویی حضرت رسول از پیدایش خوارج، جنایتهای خوارج، و جنگ علی(ع) با آنها، جنایات معاویه پس از جنگ صفین و نهروان، وضعیت یاران امام پس از دو جنگ، بازگشت امام(ع) به کوفه، تصرف مصر از سوی عمرو بن عاص از دیگر مباحث فصلهای کتاب است.

در فصلهای پایانی به نقش معاویه در شهادت امام علی(ع)، وصایای ایشان در بستر شهادت و فرزندان امیرمؤمنان(ع) اختصاص یافته است.

منابع مقاله

معاونت فرهنگی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، کتاب‌شناسی توصیفی اهل‌بیت علیهم‌السلام، قم، مرکز چاپ و نشر مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، چاپ اول، 1383ش.