پژوهشی در اساطير ايران

پژوهشی در اساطير ايران
پدیدآوران	بهار، مهرداد (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	پاره نخست و دوم
ناشر	آگه
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1376ش
چاپ	2
شابک	‎964-416-045-2
موضوع	ادبیات پهلوی - مجموعه‌‏ها - اساطیر ایرانی - نقد و تفسیر
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏ب‎‏9‎‏پ‎‏4‎‏ 2270 BL
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

پژوهشی در اساطیر ایران ، تألیف مهرداد بهار، دربرگیرنده متن‌هایی از متون زرتشتی و یادداشت‌هایی مربوط به آن‌ها درباره آفرینش، مردم و فرجام است.

کتاب مشتمل بر دو پاره است: پاره نخست دربرگیرنده مقدمه نویسنده و سه فرگرد است. در مقدمه، نویسنده درباره محتوای پاره نخست کتاب، منابع مورد استفاده و چرایی استفاده از این منابع سخن گفته است. پاره نخست کتاب، تنها بر مبنای متن‌های مزدیسنی میانه که از اواخر عهد ساسانیان و دو سه قرن نخستین اسلامی بازمانده، بنا شده است. فرگرد نسخت، به موضوع آفرینش پرداخته و مشتمل بر دوازده بخش است. در این فرگرد، متن‌هایی از متون زرتشتی و یادداشت‌هایی مربوط به آن‌ها درباره آفرینش مادی، فراز آفریدن روشنان، علت آفرینش آفریدگان برای نبرد، تازش اهریمن بر آفرینش، دشمنی دو مینو، زیج کیهان، نبرد آفریدگان هرمزد با اهریمن، چگونگی آفرینش آسمان و درباره کردارهای بزرگ ایزدان مینوی و بد کرداری اهریمن و دیوان آمده است.

فرگرد دوم، مشتمل بر هشت بخش و دربردارنده متن‌هایی درباره چگونگی مردمان، گزندی که هزاره هزاره به ایرانشهر آمد، داستان جم، داستان روان گرشاسب، زندگی زرتشت و یادگار زریران است. در آخرین فرگرد، موضوع هزاره اوشیدر، اوشیدر ماه و سوشیانس، بهشت و دوزخ و چینود پل و روان درگذشتگان بررسی شده است.

پاره یا جلد دوم، دنباله جلد نخست نیست و گویا ناتمام مانده، و مشتمل بر دو بخش است: در بخش نخست، درباره چیستی و کاربرد اسطوره سخن به میان آمده است. در بخش دوم، با عنوان «سرزمین و مردم»، مسئله اقوام و تطور فرهنگی در نجد ایران در قالب سه قسمت سرزمین و موقعیت جغرافیایی – تاریخی ایران، فرهنگ هندوایرانی و آمیزش دو فرهنگ بومی و هندو ایرانی در ایران و پدید آمدن اساطیر ایرانی بررسی شده است.

منابع مقاله

شرفایی، محسن؛ اکبری چناری، علی، کتاب‌شناسی توصیفی ادیان (دفتر چهارم: ادیان ایران باستان)، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، چاپ اول، 1396.