زبان و ادبيات پهلوی (فارسی ميانه)

‏زبان و ادبيات پهلوی (فارسی ميانه)
پدیدآوران	تاواديا، جهانگير سی. (نويسنده) نجم‌آبادی، سیف‌الدین (مترجم)
ناشر	دانشگاه تهران. مؤسسه انتشارات و چاپ
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1383ش
چاپ	3
شابک	‎964-03-8468-6
موضوع	ادبیات پهلوی - تاریخ و نقد - زبان پهلوی - تاریخ و نقد
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏ت‎‏2‎‏ز‎‏2‎‏ 1895 PIR
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

‌ زبان و ادبیات پهلوی: فارسی میانه چنان‌که از نامش پیداست، شرح آثار ادبی فارسی میانه، به قلم جهانگیر. ک. تاوادیا با ترجمه سیف‌الدین نجم‌آبادی است.

روی سخن مؤلف، بیشتر با اهل فن و کسانی است که دست کم مدتی به فراگرفتن زبان پهلوی (فارسی میانه) و خواندن آن با زبان به خط دین دبیره پرداخته باشند.

نویسنده یکی از پارسیان هند است. او که در سال 1898م در دهکده‌ای کوچک نزدیک بمبئی به دنیا آمد و در 1956م در یک حادثه رانندگی در هامبورگ درگذشت. کار اصلی مؤلف، پژوهش در زبان پهلوی بود. نویسنده کتاب خود را به روش توصیفی در شانزده بخش نوشته است. بخش اول که مشتمل بر یادآوری‌های نویسنده است، به مباحثی در تعریف زبان فارسی میانه، خط و گونه‌های نوشتن و زمان به‌کار بردن آن و تغییراتی که بعدها در آن به‌وجود آمد، می‌پردازد.

در بخش دوم، واژه‌نامه‌های فرهنگ اویم و فرهنگ پهلویک و مفسران و تفسیرهای برگزیده اوستا معرفی شده‌اند. بخش‌های سوم تا یازدهم، به شناساندن برخی از متون پهلوی از جمله دینکردهای نه‌گانه، بندهشن، گزیده‌های زادسپرم، شکند گمانیک وزار، آثار منوچهر برادر زادسپرم، مینوی خرد، چم کستیک، متن‌هایی درباره آداب رسوم دینی همچون شایشت ناشایست، روایت پهلوی و... اختصاص دارد. در بخش‌های دوازدهم تا شانزدهم به ترتیب، ارداویراف‌نامه، متن‌هایی درباره پایان جهان از جمله زند وهمن یسن، نمازهای نیایشی و توبه‌ای و ستایش، کتاب حقوقی ساسانی و آثار غیردینی با نظر به محتوا و نویسندگان آن‌ها مورد بررسی قرار گرفته‌اند..

منابع مقاله

شرفایی، محسن؛ اکبری چناری، علی، کتاب‌شناسی توصیفی ادیان (دفتر چهارم: ادیان ایران باستان)، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، چاپ اول، 1396.