۱۴۴٬۵۹۹
ویرایش
البناء العروضي للقصيدة العربية: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ''
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '،م' به '، م') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ' به '') |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = عربی | | زبان = عربی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره =ع۲ب۸ 2194 PJA | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
'''البناء العروضي للقصيدة العربية''' تألیف [[عبداللطیف، محمد حماسه|محمد حماسه عبداللطیف]] (1941-2015م)، استاد نحو، صرف و عروض دانشکده دارالعلوم دانشگاه قاهره، کتابی در موضوع علم عروض | '''البناء العروضي للقصيدة العربية''' تألیف [[عبداللطیف، محمد حماسه|محمد حماسه عبداللطیف]] (1941-2015م)، استاد نحو، صرف و عروض دانشکده دارالعلوم دانشگاه قاهره، کتابی در موضوع علم عروض | ||
علم عروض از بدو تأسیس شعر عربی معیار شعر عربی بوده که به واسطه آن شعر عربی مورد سنجش قرار میگرفت. از زمانی که قواعد این علم کشف شد و قوانین این علم توسط محقق بی بدیل عرب [[خلیل بن احمد فراهیدی]] (متوفای تقریبا 175ق)استخراج | علم عروض از بدو تأسیس شعر عربی معیار شعر عربی بوده که به واسطه آن شعر عربی مورد سنجش قرار میگرفت. از زمانی که قواعد این علم کشف شد و قوانین این علم توسط محقق بی بدیل عرب [[خلیل بن احمد فراهیدی]] (متوفای تقریبا 175ق)استخراج شدو علمای دیگر عرب به آن متعهد ماندند. به این معنا که آن را شرح دادند و یا ابهامات آن را بیان و یا آن را خلاصه کرده و مسائل آن را به نظم کشیدند و یا اهمیت آن را گوشزد کردند.<ref> ر.ک: مقدمه، ص5-6</ref> | ||
نویسنده دانستن علم عروض را بسیار مهم میداند.<ref> ر.ک: متن، ص11</ref> | نویسنده دانستن علم عروض را بسیار مهم میداند.<ref> ر.ک: متن، ص11</ref> | ||
ایشان در ابتدای کتاب با آوردن دو مثال، تفاوت نثر و شعر را بیان | ایشان در ابتدای کتاب با آوردن دو مثال، تفاوت نثر و شعر را بیان نمودهاست و شناخت اوزان شعری و تمایز بین آنها و نیز ادراک یک شعر صحیح و کامل از یک شعر شکسته را نیازمند دانشی گسترده در زبان عربی و شناخت صرف و نحو دانسته که در بالاترین قلههای دانش قرار دارد.<ref> ر.ک: همان، ص11-12</ref> | ||
از طرف دیگر علم عروض بهخودیخود موضوعیت داشته و مطلوب است. زیرا شعر نخستین هنر عربی است و وزن اولین ویژگی آن بر دیگر اشکال نوشتهها است و معنای شعر برای ما چندان معلوم نخواهد بود مگر این که عناصر ترکیب این قالب مشخص و معلوم باشد. اگر توانایی درک ابعاد زیبایی زبان در بهترین آثار هنری را نداشته باشیم، توانایی آفرینش و نوآوری در هر زمینهای هم از بین خواهد رفت. | از طرف دیگر علم عروض بهخودیخود موضوعیت داشته و مطلوب است. زیرا شعر نخستین هنر عربی است و وزن اولین ویژگی آن بر دیگر اشکال نوشتهها است و معنای شعر برای ما چندان معلوم نخواهد بود مگر این که عناصر ترکیب این قالب مشخص و معلوم باشد. اگر توانایی درک ابعاد زیبایی زبان در بهترین آثار هنری را نداشته باشیم، توانایی آفرینش و نوآوری در هر زمینهای هم از بین خواهد رفت. | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
شعر عربی از مجموعه از نغمهها تشکیل شده است و هر نغمهای از آن بحر نامیده میشود و هر بحری واحد موسیقایی خودش را دارد بهطوریکه تکرار التفعیلة بحری خاصی است. | شعر عربی از مجموعه از نغمهها تشکیل شده است و هر نغمهای از آن بحر نامیده میشود و هر بحری واحد موسیقایی خودش را دارد بهطوریکه تکرار التفعیلة بحری خاصی است. | ||
سپس ایشان به انواع واحدهای موسیقی پرداخته است و بیان میدارد در شعر عربی 16 | سپس ایشان به انواع واحدهای موسیقی پرداخته است و بیان میدارد در شعر عربی 16 نغمهاساسی وجود دارد که به آن بحر گفته میشود.برای هر بحری هم یکشکل موسیقایی خاصی است که به شکل نظاممندی در آن شعر تکرار میگردد که توسط آن موسیقی خاص آن بحر به وجود میآید که ما آن وحدت موسیقیای را تفعیله نامیدیم.<ref> ر.ک: همان، ص22</ref> | ||
سپس به روش شکلگیری هر یک از بحرهای 16 گانه مشهور و تحلیل آنها پرداخته است.<ref> ر.ک: همان، ص22</ref> | سپس به روش شکلگیری هر یک از بحرهای 16 گانه مشهور و تحلیل آنها پرداخته است.<ref> ر.ک: همان، ص22</ref> | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
محمد حماسه دیدگاه دانشمندان علم عروض در این باره را آورده.<ref> ر.ک: همان، ص167-174</ref>، همچنین به جایگاه قافیه در شعر آزاد پرداخته است. | محمد حماسه دیدگاه دانشمندان علم عروض در این باره را آورده.<ref> ر.ک: همان، ص167-174</ref>، همچنین به جایگاه قافیه در شعر آزاد پرداخته است. | ||
#همچنین از اسماء حروف قافیه: روی<ref> ر.ک: همان، ص186</ref>، وصل <ref> ر.ک: همان، ص196</ref>، ردف<ref> ر.ک: همان، ص200</ref>، تأسیس <ref> ر.ک: همان، ص204</ref>، دخیل<ref> ر.ک: همان، ص207</ref>، خروج<ref> ر.ک: همان، ص208</ref>، سخن گفته است. | #همچنین از اسماء حروف قافیه: روی<ref> ر.ک: همان، ص186</ref>، وصل <ref> ر.ک: همان، ص196</ref>، ردف<ref> ر.ک: همان، ص200</ref>، تأسیس <ref> ر.ک: همان، ص204</ref>، دخیل<ref> ر.ک: همان، ص207</ref>، خروج<ref> ر.ک: همان، ص208</ref>، سخن گفته است. | ||
#بحث از حرکات حروف قافیه مجری <ref> ر.ک: همان، ص210</ref>، توجیه<ref> ر.ک: همان، ص211</ref>، اشباع<ref> ر.ک: همان، ص212</ref>، نفاذ<ref> ر.ک: همان، ص213</ref>، حذو<ref> ر.ک: همان، ص214</ref>، رس <ref> ر.ک: همان، ص216</ref> | #بحث از حرکات حروف قافیه مجری <ref> ر.ک: همان، ص210</ref>، توجیه<ref> ر.ک: همان، ص211</ref>، اشباع<ref> ر.ک: همان، ص212</ref>، نفاذ<ref> ر.ک: همان، ص213</ref>، حذو<ref> ر.ک: همان، ص214</ref>، رس <ref> ر.ک: همان، ص216</ref>،از دیگر مباحث این کتاب است. | ||
#انواع قافیه مورد بررسی قرار گرفته است.<ref> ر.ک: همان، ص216</ref>، قافیه از حیث اطلاق و تقیید به دو گونهٔ مطلق و مقید تقسیم میگردد، قافیه مطلق خود به شش گونه است. | #انواع قافیه مورد بررسی قرار گرفته است.<ref> ر.ک: همان، ص216</ref>، قافیه از حیث اطلاق و تقیید به دو گونهٔ مطلق و مقید تقسیم میگردد، قافیه مطلق خود به شش گونه است. | ||
#عیوب قافیه بحث دیگر این کتاب است و مشهورترین عیوب قافیه را بیان کرده است.<ref> ر.ک: همان، ص227</ref> | #عیوب قافیه بحث دیگر این کتاب است و مشهورترین عیوب قافیه را بیان کرده است.<ref> ر.ک: همان، ص227</ref> | ||