من تجارب الأصولیین في المجالات اللغویة

من تجارب الأصولیین في المجالات اللغویة (الوضع، المعنی الحرفي، الإشتراک و الترادف...)
پدیدآوران	حکیم، محمد تقی (نويسنده)
ناشر	مؤسسة الدولية
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1423ق - 2002م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/8م8 164 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

من تجارب الأصولیین في المجالات اللغویة اثر سید محمدتقی حکیم، در بررسی مباحث لغوی و تأثیر آن در مباحث اصولی.

کتاب با مقدمه کوتاهی از نویسنده آغاز و مطالب در پنج بحث ارائه شده که هریک از آن‌ها، به‌عنوان مقاله، در مجلات، منتشر شده است. بحث نخست، به مباحث لغوی اختصاص‌یافته و نویسنده این مباحث را جزو مباحث اصلی علم اصولی ندانسته و مطرح‌شدن آن‌ها در کتب اصولی را از باب ضرورت پذیرفته و آن را به یک مدخل و دو باب، به شرح زیر، تقسیم کرده است: مدخل، دربردارنده مباحثی است که از جمله مهم‌ترین آن‌ها، عبارت‌اند از: تعریف وضع، ارتباط و مناسبت ذاتی در وضع، تشخیص واضع، منشأ لغات، روش‌های وضع، تقسیم وضع به لحاظ معنی موضوع له و لفظ موضوع، علقه‌های مجاز در وضع و مصادر علم آن شامل تنصیص واضع، تبادر، صحت حمل و عدم صحت سلب.

نویسنده باتوجه‌به هدفی که از تحقیق در مباحث فوق دنبال نموده که به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم، با مطالعات زبانی مرتبط هستند، وارد تحقیق در مباحث باب اول شده است که مربوط به برخی مواد و هیئت لغوی و تداعی‌های زبانی است که مهم‌ترین آن‌ها، عبارت‌اند از تحقیق معنای حرفی، تحقیق دلالت جملات خبری و انشائی، معنی مشتق، ماده امرونهی هیئت آن‌ها، مفاهیم و الفاظ عموم و خصوص. در باب دوم، مباحثی که به تشخیص مراد متکلم، کمک می‌کنند، مطرح شده است، مباحثی مانند اصالت حقیقت، اصالت عدم تقدیر، عدم نقل، عدم اشتراک، عدم تخصیص، اصالت الاطلاق و اصالت عدم نسخ.

در بحث دوم، معنی حرفی در لغت، بین نحویون، فلاسفه و اصولیون موردبحث قرار گرفته و در این زمینه، اقوال بزرگانی همچون جرجانی و سکاکی و سید ابوالبقاء در کتاب معروفش تحت عنوان «کلیات أبي البقاء» بررسی شده است.

اشتراک و ترادف، دارای اهمیت فراوانی بوده و در بسیاری از مباحث اصولی، بسیار پرکاربرد است، ازاین‌رو در بحث سوم، به این دو موضوع پرداخته شده و تأثیر آن، در مباحث اصولی، مورد بررسی قرار گرفته است.

موضوع اجتهاد در لغت و اشتقاق و مباحث مربوط به آن، در بحث چهارم و پنجم، مطرح گردیده و بدان، پرداخته شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.