۱۵٬۵۲۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تجلی | '''تجلی نهج‌البلاغه در ادبیات عرب'''، برگردان فارسی به قلم عضو هیئت علمی دانشگاه حکیم سبزواری، [[سید مهدی نوری کیذقانی]] و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند، [[سید مرتضی حسینی]]، از کتابی عربی به نام [[نهج البلاغة و أثره على الأدب العربي]] نوشته ادیب و شخصیت‌شناس معاصر، [[امینی، محمدهادی| محمدهادى امینى]] (1314-1379ش) است. در این اثر، بازتاب نهج‌البلاغه در ادبیات عربی با ذکر و توضیح 38 کلام از سخنان [[امام علی(ع)]] و تأثیر آن در کلام شاعران عرب‌زبان تبیین شده است. | ||
==نام کتاب== | ==نام کتاب== | ||
عنوان کتاب حاضر، در روی جلد، ««تجلی | عنوان کتاب حاضر، در روی جلد، ««تجلی نهج‌البلاغه در ادبیات عرب»، ولی در صفحه شناسنامه و صفحه اول، [[«تجلی نهج‌البلاغه بر ادبیات عرب»]] ثبت شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص3-4</ref>. | ||
==ساختار و محتوا== | ==ساختار و محتوا== | ||
به گفته مترجمان، نویسنده در این اثر، به نمونه‌هایى از تجلّیات سخن مولا(ع) در اشعار معدودى از شاعران عربى‌گوى اشاره و مطالب را در دو بخش اصلى ارائه نموده است: | به گفته مترجمان، نویسنده در این اثر، به نمونه‌هایى از تجلّیات سخن مولا(ع) در اشعار معدودى از شاعران عربى‌گوى اشاره و مطالب را در دو بخش اصلى ارائه نموده است: | ||
# شرح مختصرى از ارزش ادبى و بلاغى کتاب شریف | # شرح مختصرى از ارزش ادبى و بلاغى کتاب شریف نهج‌البلاغه، اقرار بزرگان ادب عربى نسبت به فصاحت و بلاغت کلام [[امام علی(ع)]]، حافظان نهج‌البلاغه، پیشینه‌ى گردآورى کلام [[امام علی(ع)]] توسط اشخاصى که قبل از [[شریف رضى(ره)]] مى‌زیسته‌اند و نقدی بر مقدّمه کتاب گران‌سنگ [[مصادر نهج البلاغة و أسانيده]] تألیف [[سید عبدالزهراء حسینى خطیب]]. | ||
# تأثیر | # تأثیر نهج‌البلاغه در ادبیات عربى با ذکر چند شاهد مثال<ref>ر.ک: مقدمه مترجمان، ص9</ref>. | ||
==ویژگی ترجمه== | ==ویژگی ترجمه== | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
==انتقاد مترجمان بر نویسنده== | ==انتقاد مترجمان بر نویسنده== | ||
گاهی مترجمان بر [[امینی، محمدهادی| محمدهادى امینى]] نقدی علمی وارد کرده‌اند؛ از جمله آنجا که نویسنده این عنوان را آورده: «اولین کسى که خطبه‌هاى [[امام علی(ع)]] را جمع‌آورى کرد»، آنان منتقدانه نوشته‌اند: مؤلّف محترم با اینکه از عنوان فوق براى طرح مباحث بعدى استفاده نموده است، امّا در اثناى کلام خود به نخستین کسى که خطابه‌هاى حضرت(ع) را گردآورى کرده، هیچ اشاره‌اى نداشته است. باید گفت: از آثار و اخبار وارده معلوم مى‌شود که «حارث اعور همدانى»، از نخستین کسانى است که خطابه‌هاى على(ع) را در کتابى جمع‌آورى کرده است. جهت اطلاع بیشتر از گردآورندگان کلام حضرت امیر(ع) قبل و بعد از «شریف رضى»، نگاه کنید به: [[گردآورندگان سخنان امام امیرالمؤمنین(ع) قبل از علامه شریف رضى، مؤلف | گاهی مترجمان بر [[امینی، محمدهادی| محمدهادى امینى]] نقدی علمی وارد کرده‌اند؛ از جمله آنجا که نویسنده این عنوان را آورده: «اولین کسى که خطبه‌هاى [[امام علی(ع)]] را جمع‌آورى کرد»، آنان منتقدانه نوشته‌اند: مؤلّف محترم با اینکه از عنوان فوق براى طرح مباحث بعدى استفاده نموده است، امّا در اثناى کلام خود به نخستین کسى که خطابه‌هاى حضرت(ع) را گردآورى کرده، هیچ اشاره‌اى نداشته است. باید گفت: از آثار و اخبار وارده معلوم مى‌شود که «حارث اعور همدانى»، از نخستین کسانى است که خطابه‌هاى على(ع) را در کتابى جمع‌آورى کرده است. جهت اطلاع بیشتر از گردآورندگان کلام حضرت امیر(ع) قبل و بعد از «شریف رضى»، نگاه کنید به: [[گردآورندگان سخنان امام امیرالمؤمنین(ع) قبل از علامه شریف رضى، مؤلف نهج‌البلاغه]]، [[عزیزالله عطاردى قوچانى]]، بنیاد نهج البلاغه، چاپ اول، تهران، که به معرفى هفتاد تن از یاران و پیروان [[امام علی(ع)]] اختصاص دارد که به جمع‌آورى خطابه‌ها و سخنان آن حضرت(ع) اهتمام داشته‌اند...<ref>ر.ک: متن کتاب، ص18، پاورقی3</ref>. | ||
==نمونه مباحث== | ==نمونه مباحث== | ||
# درنگى در کتاب [[مصادر نهج البلاغة]]: این کتاب بزرگ در لبنان براى دومین بار به سال 1395 هجرى به چاپ رسید. مؤلّف سترگ آن به ذکر آنچه «شریف رضى»(ره) گردآورى کرده در کنار بیان مصادر و منابع آن مبادرت ورزیده است که آن کار فکرى و تلاش علمى مبارک و خجسته‌اى مى‌باشد؛ جز اینکه در مقدّمه‌ى کتاب، برخى لغزش‌ها صورت گرفته، که براى خدمت به آن جناب بدان اشاره مى‌نمایم: | # درنگى در کتاب [[مصادر نهج البلاغة]]: این کتاب بزرگ در لبنان براى دومین بار به سال 1395 هجرى به چاپ رسید. مؤلّف سترگ آن به ذکر آنچه «شریف رضى»(ره) گردآورى کرده در کنار بیان مصادر و منابع آن مبادرت ورزیده است که آن کار فکرى و تلاش علمى مبارک و خجسته‌اى مى‌باشد؛ جز اینکه در مقدّمه‌ى کتاب، برخى لغزش‌ها صورت گرفته، که براى خدمت به آن جناب بدان اشاره مى‌نمایم: | ||
## در جزء اول، صفحه‌ى 58، فصل تألیفات پیرامون کلام حضرت(ع) قبل از | ## در جزء اول، صفحه‌ى 58، فصل تألیفات پیرامون کلام حضرت(ع) قبل از نهج‌البلاغه، آمده است: «کتاب خطب على(ع) از ابوالفضل نصر بن مزاحم منقرى کوفى عطار، عالم به اخبار و استاد اصحاب مغازى و سیره مى‌باشد که تألیفات نیکویى دارد و از آن جمله است: خطب على(ع). | ||
### مؤلّف بزرگوار براى این سخن خود، هیچ منبع و مأخذى ذکر نکرده، با اینکه مى‌دانسته «نصر بن مزاحم» کتاب خاصى به نام «خطب على(ع)» نداشته و نام این کتاب را از زمان وفات وى تا روزگار ما هیچ مورّخ و مؤلّفى ذکر نکرده است. | ### مؤلّف بزرگوار براى این سخن خود، هیچ منبع و مأخذى ذکر نکرده، با اینکه مى‌دانسته «نصر بن مزاحم» کتاب خاصى به نام «خطب على(ع)» نداشته و نام این کتاب را از زمان وفات وى تا روزگار ما هیچ مورّخ و مؤلّفى ذکر نکرده است. | ||
### «نصر» بسیارى از خطابه‌هاى «امام على(ع)» را در کتاب خود «صفّین» آورده که این دلیل بر وجود کتابى از او در این خصوص نیست، با علم به اینکه آنچه «نصر» از خطبه‌ها و نامه‌ها روایت کرده به «مسعدة بن صدقه عبدى» مستند بوده؛ آن‌چنان‌که در کتاب «وقعة صفين» آمده است<ref>ر.ک: همان، ص27-28</ref>. | ### «نصر» بسیارى از خطابه‌هاى «امام على(ع)» را در کتاب خود «صفّین» آورده که این دلیل بر وجود کتابى از او در این خصوص نیست، با علم به اینکه آنچه «نصر» از خطبه‌ها و نامه‌ها روایت کرده به «مسعدة بن صدقه عبدى» مستند بوده؛ آن‌چنان‌که در کتاب «وقعة صفين» آمده است<ref>ر.ک: همان، ص27-28</ref>. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
'''إنَّ العُيونَ لَتُبِدِي فِي تَقُلُّبِهَا | '''إنَّ العُيونَ لَتُبِدِي فِي تَقُلُّبِهَا | ||
مَا فِي الضَّمَائِرِ مِنْ وُدٍّ وَ مِنْ حَنَقِ'''؛ در حرکت چشم‌ها آن دوستى و کینه‌اى که در دل‌هاست پدیدار مى‌شود<ref>ر.ک: همان، ص73</ref>. | مَا فِي الضَّمَائِرِ مِنْ وُدٍّ وَ مِنْ حَنَقِ'''؛ در حرکت چشم‌ها آن دوستى و کینه‌اى که در دل‌هاست پدیدار مى‌شود<ref>ر.ک: همان، ص73</ref>. | ||
# شایان ذکر است که | # شایان ذکر است که «نهج‌البلاغه» تنها بر ادبیات عربى اثر نگذاشته است، بلکه تأثیرى گسترده و کامل بر ادبیات فارسى نیز داشته است. ادیبان و شاعران پارسى‌گو، بسیارى از سخنان [[امام علی(ع)]] را به نظم در آورده‌اند و اشعار خود را به کلام آن حضرت(ع) آراسته‌اند که در کتاب‌هاى آنان نمایان است<ref>ر.ک: همان، ص95</ref>. | ||
==منابع ترجمه و توضیح== | ==منابع ترجمه و توضیح== | ||