مسندنويسی در تاريخ حديث

مسند نويسی در تاريخ حديث
پدیدآوران	طباطبایی، کاظم (نويسنده)
ناشر	دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم. مرکز انتشارات
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1377ش
چاپ	1
شابک	‎964-424-410-9
موضوع	حدیث - تاریخ - حدیث - علم الدرایه - حدیث - نقد و تفسیر
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏ط‎‏2‎‏م‎‏5 106/5 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

مُسنَدنویسی در تاریخ حدیث نوشته استاد دانشگاه فردوسی مشهد؛ سید کاظم طباطبایی (متولد 1337ش.)، پژوهشی تخصصی و جامع درباره معانی، انواع و فواید مُسنَدنگاری در تاریخ حدیث‌نویسی اسلامی (سنی و شیعی) و اثبات تقدّم "اصل‌نویسی شیعی" است.

ساختار و محتوا

مطالب مهمّ ذیل در بخش‌های این کتاب به ترتیب بیان شده است:

1. معناى لغوى و اصطلاحى مسند و واژه‌هاى وابسته، روش‌های تدوين حديث، تفاوت آن با روش مسندنويسى، سنجش روش مسندنويسى
2. جايگاه و مراحل مسندنويسى در تاريخ تدوين حديث اهل‌سنت، نخستين مسندنويسى و منزلت مسندها
3. مسندهاى منسوب و مرورى بر احوال مسندنويسان به ترتيب تاريخ درگذشت آنان.
4. مسندهاى مشهور به نام راويان خود و مجموعه‌هايى كه از روى خطا يا سهل‌انگارى مسند خوانده‌ شده‌اند
5. سهم شيعه در عرصۀ مسندنويسى، مقایسه «اصول اربعمأه» با مسندها، زمان پيدايش اين اصل‌ها در تاريخ حديث شيعه نسبت به دورۀ مسندنويسى در تاريخ حديث اهل‌سنت
6. مسند زيد شهيد، مؤلّف و اعتبار احاديث آن
7. آگاهی‌هايى دربارۀ مسند حُمَيدى
8. مسند ابن حنبل، ویژگی‌ها و ارزش احاديث آن
9. بررسی مسندهاى ابوحنيفه، علّت تعدّد مسندهاى او و مقدار اعتبار مرويات او
10. اطلاعاتی دربارۀ مسند ابويعلى موصلى و المسند الجامع.

نمونه مباحث

1. به نظر سید کاظم طباطبایی مسند نام‌نهادن حديث، ازآن‌جهت است كه چنين حديثى با ذكر زنجيرۀ راويانش، پله‌پله بالا برده شده تا به سرچشمه‌اش يعنى پيامبر (ص) يا معصوم (ع) برسد. در اين صورت اين كاربرد جنبۀ حقيقى دارد. امّا اگر مقصود از حديث مسند، حديثى باشد كه سندش را ياد كرده‌اند، اين كاربرد جنبه مجازى مى‌يابد.
2. نویسنده چند فایده برای مسندنویسی ذکر کرده است:
   1. مسندنگارى در زمان پيدايش خود، يك گام تازه در تدوين حديث بود كه استقلال حديث از فقه را مى‌توان از مزاياى آن به شمار آورد.
   2. اين روش نشان مى‌دهد از طريق هر صحابى چه تعداد حديث نقل شده و مرويات او از چه نوع است.
   3. اين روش يكى از راه‌های مفید براى استخراج حديث است. به اين معنا كه اگر پژوهنده، نام صحابى راوى حديث را بداند، مى‌تواند از رهگذر مسندها به حديث موردنظر خود دست يابد.
   4. روش تدوين مسندها گرايش سياسى، حزبى و قبيله‌اى صحابه را نشان مى‌دهد و معلوم مى‌دارد كه فلان حديث يا فلان گونه احاديث را چه كسى يا كسانى نقل كرده‌اند.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.