میزان الإعتدال في نقد الرجال

‏میزان الإعتدال في نقد الرجال
پدیدآوران	ذهبی، محمد بن احمد (نويسنده) بجاوی، علی محمد (محقق)
ناشر	دار الفکر
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	13سده
چاپ	1
شابک	‎-
موضوع	حدیث - علم الرجال - محدثان اهل سنت
زبان	عربی
تعداد جلد	4
کد کنگره	‎‏/‎‏ذ‎‏9‎‏م‎‏9 114 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

میزان الإعتدال في نقد الرجال، عنوان کتابی است 4 جلدی از شمس‌الدین، محمد بن احمد ذهبى (673-‌748ق/1274-‌1348م)، مورخ و محدث سلفى مشهور و نویسنده پرکار سده هشتم هجرى، با موضوع علم رجال حدیث.

معمولا هرکدام از نویسندگان کتاب‌های رجال، به جنبه‌های خاصی از مباحث این علم نظر داشته‌اند، اما کتاب حاضر از جامع‌ترین کتاب‌هایی است که در رجال حدیث نوشته شده است.

خودِ ذهبی در مقدمه‌ای که بر کتاب نوشته، آن را این‌گونه توصیف می‌کند: این اثر، کتابی است مبسوط در توضیح ناقلان علم نبوی و حاملان آثار که آن را پس از کتاب دیگرم با نام «المغني» نگاشتم و عبارات این کتاب، کامل‌تر و طولانی‌تر از کتاب مغنی است؛ علاوه بر اینکه در این اثر، نام تعدادی از راویان هست که در المغني وجود ندارد؛ اکثر این راویان را از کتابی که در ذیلی بر «الكامل» ابن عدی نوشته شده، بر این کتاب افزوده‌ام.

اصل و موضوع این کتاب درباره راویان ضعیف نگاشته شده و البته از گروهی از راویان ثقه نیز به‌ هدف دفاع از آنان، در این اثر یاد شده است. ذهبی این اثر را بر اساس ترتیب حروف الفبا مرتب کرده و این ترتیب را در اسم شخص و نام پدر وی مراعات کرده تا درباره افرادی که نام مشترک دارند، هم دستیابی به آنان از طریق نام پدرانشان که آن‌هم بر ترتیب الفباست، راحت‌تر باشد. او نام ائمه سته اهل تسنن (یعنی بخاری، مسلم، ابوداود، نسایی، ترمذی و ابن ماجه) را با حروف اختصاری ذکر کرده است (مثل «ت» که مقصود ترمذی است).

در باب اول کتاب، تراجم مردان و زنان به‌ترتیب الفبا ارائه شده است. باب دوم درباره کنیه‌هاست که با کلمه «ابو» شروع شده‌ است. باب سوم، درباره کسانی است که با پدرشان شناخته می‌شوند و با «ابن» شروع می‌شود. باب چهارم، تا هفتم به‌ترتیب درباره انساب، مجاهیل الاسم، زنان مجهول و کنیه زنان، است و هشتمین باب درباره کسانی است که نام آنها معلوم نیست و با کلمه «والده» شروع می‌شود.

منابع مقاله

تقدیم و متن کتاب.