خصائص التأليف النحوي في القرن الرابع الهجري: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR33261J1.jpg | عنوان = خصائص التأليف النحوي في القرن الرابع الهجري | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = ابوتاکی، سعود بن غازی (نويسنده) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = | موضوع = |ناشر | ناشر = دار غريب | مکا...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
}}
}}


'''خصائص التالیف النحوی فی القرن الرابع''' نوشته سعود بن غازی ابوتاکی(معاصر) در صدد است تا به رویکردها و ویژگی‌های عموی آثار نحوی از رهگذر نوشته‌های نویسندگان قرن چهارم هجری قمری و در پهنه زمانی نزدیک به یک‌صد سال از سال 300-400 ق،  بپردازد. <ref >  مقدمه، ص 6 </ref>
'''خصائص التالیف النحوی فی القرن الرابع''' نوشته [[ابوتاکی، سعود بن غازی|سعود بن غازی ابوتاکی]](معاصر) در صدد است تا به رویکردها و ویژگی‌های عموی آثار نحوی از رهگذر نوشته‌های نویسندگان قرن چهارم هجری قمری و در پهنه زمانی نزدیک به یک‌صد سال از سال 300-400 ق،  بپردازد. <ref >  مقدمه، ص 6 </ref>


نویسنده تلاش نموده تا بر بیان صبغه عمومی آثار نحوی در قرن یاد شده متمرکز شود؛ ازاین‌رو از پرداختن به نوشته‌های ادبی که جنبه‌های صرفی یا بلاغی بر آن‌ها سایه افکنده و همچنین به نوشته‌هایی که بیشتر به جنبه لغوی اهتمام داشته‌اند به جهت پرهیز از به درازا کشیده‌شدن سخن پرهیز کرده است. <ref > رک: همان </ref>
نویسنده تلاش نموده تا بر بیان صبغه عمومی آثار نحوی در قرن یاد شده متمرکز شود؛ ازاین‌رو از پرداختن به نوشته‌های ادبی که جنبه‌های صرفی یا بلاغی بر آن‌ها سایه افکنده و همچنین به نوشته‌هایی که بیشتر به جنبه لغوی اهتمام داشته‌اند به جهت پرهیز از به درازا کشیده‌شدن سخن پرهیز کرده است. <ref > رک: همان </ref>


کتاب در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول آن به مشخص‌کردن رویکردهای نحوی پرداخته است. مطالب نخست این بخش به رویکرد تجمیعی اختصاص‌یافته است. در این بحث به آثاری که به جمع مسائل و موضوعات نحوی پرداخته و متعرض بسیاری از مسائل آن همراه با آراء نحوی، احکام، ادله و شواهد شده و در مواردی به طرح مسائل صرفی، بلاغی و عروضی و برخی مسائل ادبی پرداخته، توجه شده است. ازجمله این آثار کتاب «ماینصرف و ما لا ینصرف» (م 310ق)، «شرح الکتاب» سیبویه(م 180ق) نوشته ابوسعید سیرافی(م 368ق)، برخی از آثار ابوعلی فارسی(م 377ق) نظیر «المسائل المنثورة» و ...است که مورد بررسی نویسنده قرار گرفته‌اند. <ref > متن، ص 21  </ref>
کتاب در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول آن به مشخص‌کردن رویکردهای نحوی پرداخته است. مطالب نخست این بخش به رویکرد تجمیعی اختصاص‌یافته است. در این بحث به آثاری که به جمع مسائل و موضوعات نحوی پرداخته و متعرض بسیاری از مسائل آن همراه با آراء نحوی، احکام، ادله و شواهد شده و در مواردی به طرح مسائل صرفی، بلاغی و عروضی و برخی مسائل ادبی پرداخته، توجه شده است. ازجمله این آثار کتاب «[[ما ینصرف و ما لا ینصرف]]» [[زجاج، ابراهیم بن سری|زجاج]] (متوفای 310ق)، «[[شرح الکتاب]]» [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]](متوفای 180ق) نوشته [[سیرافی، حسن بن عبدالله|ابوسعید سیرافی]](متوفای 368ق)، برخی از آثار [[فارسی، حسن بن احمد|ابوعلی فارسی]](متوفای 377ق) نظیر «[[المسائل المنثورة]]» و ...است که مورد بررسی نویسنده قرار گرفته‌اند. <ref > متن، ص 21  </ref>
در بحث دیگر آثار نحوی با رویکرد تعلیمی بررسی شده�اند. این آثار شامل کتاب‌هایی که به هدف آموزش نوشته شده و غالباً مباحث را با ذکر قاعده آغاز کرده‌اند. پرهیز  از ذکر مطالب به شکل تفصیلی و بیان اختلاف‌نظرها و شواهد به‌صورت محدود از مشخصات این‌گونه آثار است. از جمله آثار یاد شده فعلت و افعلت زجاج، مقصور و ممدود نفطویه(م 323ق) و.... است. <ref > رک: همان، ص 97- 98 </ref>


رویکرد تاصیلی از مباحث دیگر این بخش است که نویسنده در آن به آثاری پرداخته که جهت‌گیری آن‌ها توجه به اصول یا ادله عقلی و نقلی است که نحویان آنها را مصدر حقیقی قواعد نحوی قلمداد نموده‌اند از قبیل سماع، قیاس، استصحاب و... است. از جمله نوشته‌های که در این رویکرد موردبحث قرار گرفته‌اند، اصول ابن سراج الایضاح فی علل النحو زجاجی، المسائل الشیرازیات فارسی و.... است. <ref > رک: همان، ص145-  146  </ref>
در بحث دیگر آثار نحوی با رویکرد تعلیمی بررسی شده‌اند. این آثار شامل کتاب‌هایی که به هدف آموزش نوشته شده و غالباً مباحث را با ذکر قاعده آغاز کرده‌اند. پرهیز  از ذکر مطالب به شکل تفصیلی و بیان اختلاف‌نظرها و شواهد به‌صورت محدود از مشخصات این‌گونه آثار است. از جمله آثار یاد شده فعلت و افعلت [[زجاج، ابراهیم بن سری|زجاج]]، مقصور و ممدود [[نفطویه]](متوفای 323ق) و.... است. <ref> رک: همان، ص 97- 98 </ref>
در بحثی دیگر آثار نحوی با رویکرد تطبیقی مطرح شده‌اند. این آثار شامل نوشته‌های نحوی است که باتکیه‌بر قرآن، شعر، اقوال و امثال فصیح و بجای مانده از عرب نوشته شده است. <ref > رک: همان، ص 229- 230 </ref>
 
نویسنده در پایان مباحت مربوط هر یک از رویکردها، به ویژگی‌های مشترک آثار معرفی شده پرداخته است. <ref >رک: همان، ص 93 و ص 142 و ص 225-226 و ص 283 </ref>
رویکرد تاصیلی از مباحث دیگر این بخش است که نویسنده در آن به آثاری پرداخته که جهت‌گیری آن‌ها توجه به اصول یا ادله عقلی و نقلی است که نحویان آنها را مصدر حقیقی قواعد نحوی قلمداد نموده‌اند از قبیل سماع، قیاس، استصحاب و... است. از جمله نوشته‌های که در این رویکرد موردبحث قرار گرفته‌اند، [[الأصول في النحو|اصول]] [[ابن سراج، محمد بن سری|ابن سراج]]، [[الایضاح فی علل النحو]] [[زجاجی، عبدالرحمان بن اسحاق|زجاجی]]، [[المسائل الشیرازیات]] فارسی و.... است. <ref> رک: همان، ص145-  146  </ref>
 
در بحثی دیگر آثار نحوی با رویکرد تطبیقی مطرح شده‌اند. این آثار شامل نوشته‌های نحوی است که باتکیه‌بر قرآن، شعر، اقوال و امثال فصیح و بجای مانده از عرب نوشته شده است. <ref> رک: همان، ص 229- 230 </ref>
 
نویسنده در پایان مباحت مربوط هر یک از رویکردها، به ویژگی‌های مشترک آثار معرفی شده پرداخته است. <ref>رک: همان، ص 93 و ص 142 و ص 225-226 و ص 283 </ref>


بخش دوم به بررسی و تحلیل رویکردهای آثار نحوی مطرح شده پرداخته و به اصولی که نوشته‌ها بر آن تکیه کرده، و همچنین امور تأثیرگذار بر نوشته‌ها و... در قرن یاد شده پرداخته است.
بخش دوم به بررسی و تحلیل رویکردهای آثار نحوی مطرح شده پرداخته و به اصولی که نوشته‌ها بر آن تکیه کرده، و همچنین امور تأثیرگذار بر نوشته‌ها و... در قرن یاد شده پرداخته است.