إفاضة العوائد، تعليق علی درر الفوائد

افاضة العوائد: تعلیق علی درر الفوائد
پدیدآوران	گلپایگانی، سید محمدرضا (شارح)
عنوان‌های دیگر	دررالفوائد. شرح تعلیق علی درر الفوائد [عبدالکریم الحائری الیزدی]
ناشر	دار القرآن الکريم
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1410 ق
چاپ	2
موضوع	اصول فقه شیعه - قرن 14 حائری، عبدالکریم، 1238؟ - 1315ق. درر الفوائد - نقد و تفسیر
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏159‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏2‎‏ ‎‏د‎‏4028
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

إفاضة العوائد تعلیق على درر الفوائد، اثر حضرت آیت‌الله حاج سید‌ ‎محمدرضا گلپایگانى، از مراجع بزرگ معاصر شیعه (متوفاى 1414ق)، است که شرح و تعلیقه‌اى به زبان عربى، بر کتاب درر الفوائد، اثر حاج شیخ عبدالکریم حائرى یزدى، مؤسّس حوزه علمیّه قم مى‌باشد. این کتاب، حاوى یک دوره کامل علم اصول است. مؤلف، علاوه بر شرح و توضیح دیدگاه‌هاى اصولى استاد، به بیان نظریات اصولى خود نیز پرداخته است.

حضرت آیت‌الله گلپایگانى، در مقدمه کتاب، درباره انگیزه خود از نگارش کتاب، مى‌فرماید:

«جمعى از طلاب فاضل از من درخواست نمودند تا کتاب «درر الفوائد» را به ایشان تدریس نمایم. این کتاب، نوشته مرحوم مغفور، شیخ و استاد ما، مؤسّس حوزه علمیّه قم، علامه فقیه و اصولى مشهور، آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائرى یزدى(ره) مى‌باشد، من نیز درخواست آنان را پذیرفتم و آنچه را در زمان تدریس به ذهنم خطور مى‌کرد، بر این کتاب حاشیه زدم.

بخش عمده این حواشى را در زمان حیات حاج شیخ عبدالکریم حائرى نگاشته‌ام و بخش آخر آن را بعد از وفات ایشان به نگارش درآورده‌ام.

من این حواشى را برای مراجعه خودم به هنگام نیاز نگاشتم، ولى عده‌اى از این‌جانب درخواست نمودند که آن را به چاپ برسانم، من نیز خواسته آنان را پذیرفتم و آن را در حاشیه کتاب «درر الفواید» قرار داده و نام آن را «إفاضة العواید على درر الفواید» نهادم».

آیت‌الله گلپایگانى، این کتاب را در سال 1356ق، در سن چهل سالگى و در اوج شهرت و پیشرفت علمى خود نگاشته است.

ساختار

کتاب، داراى دو جلد است و در هر صفحه، نخست، بخشى از متن کتاب «درر الفواید» و در ذیل آن، تعلیقات و حواشى حضرت آیت‌الله گلپایگانى آمده که همان متن کتاب «إفاضة العواید» است.

گزارش محتوا

کتاب، با شرح و تعلیقه پیرامون تعریف علم اصول آغاز شده و با شرح و تعلیقه در اطراف تنبیه پنجم از تنبیهات بحث تعادل و ترجیح پایان یافته است.

مؤلف، در جلد اول، 243 تعلیقه و در جلد دوم، 155 تعلیقه نگاشته است. وى، در برخى از این تعلیقات، در صدد توجیه و توضیح کلام استاد خویش است و در بعضى، در پى نقد و نقض آن.

برای آشنایى با کار مؤلف نمونه‌هایى از تعلیقات وى را مرور مى‌کنیم:

1. در شرح این عبارت «علم الاصول هو العلم بالقواعد الممهدة...»، فرموده است: مقصود از علم، در این‌جا، یا هر نوع ادراکى است و یا ادراک پایدارى که با واژه «ملکه» از آن تعبیر مى‌شود و از همین رو است که مى‌توان آن را به کمک حرف باء متعدى نمود و به دلیل وجود همین قرینه، مراد از علم، خود آن قواعد نیست...
2. در توضیح این عبارت «موضوع هذا العلم عبارة عن اشیاء متشتة...»، فرموده است: از آن‌جا که حقیقت موضوع هر علمى، با موضوعات مسائل آن علم یکى است، مثل نماز و روزه و زکات در فقه و فاعل و مفعول و مبتدا و خبر در نحو و...، استاد، از موضوع، با تعبیر اشیاى پراکنده یاد فرموده‌اند...

این کتاب در سال 1410 هجرى قمرى به درخواست برخى از افاضل و با تصحیح و تحقیق محمدکاظم خوانسارى به چاپ رسیده است.

وضعیت کتاب

این کتاب، در سال 1410ق، به درخواست برخى از افاضل و با تصحیح و تحقیق محمد کاظم خوانسارى به چاپ رسیده است.

منابع مقاله

متن و مقدمه کتاب.