مدخل إلی کتابي عبدالقاهر الجرجاني: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
}} | }} | ||
'''مدخل الی کتابی عبدالقاهر جرجانی'''، نوشتۀ محمد محمد ابوموسی(1937م) استاد بلاغت مصری است که موضوع آن درآمدی در بارۀ دو کتاب عبدالقادر جرجانی(474ق–405ق)ایرانی زبان‌شناس و ادیب | '''مدخل الی کتابی عبدالقاهر جرجانی'''، نوشتۀ محمد محمد ابوموسی(1937م) استاد بلاغت مصری است که موضوع آن درآمدی در بارۀ دو کتاب اسرارالبلاغه و دلائل الاعجاز عبدالقادر جرجانی(474ق–405ق) ایرانی زبان‌شناس و ادیب زبان عربی در سدهٔ پنجم هجری و از نخستین پایه‌گذاران علم معانی و بیان است. | ||
کتاب اسرارالبلاغه، مشتمل بر مطالبی از قبیل تشبیه و استعاره، که بعدها نام علم بیان به خود گرفت و کتاب دلائل الاعجاز، مشتمل بر مباحثی از قبیل فصل و وصل و قصر و اختصاص، که بعدها نام علم معانی به خود گرفت. | |||
مصنف عبدالقادر را واضع راهی برای تحلیل لغت می‌داند.<ref>ر.ک: همان، ص 52</ref>از نوآوری های جرجانی این است که وی نخستین کسی است که تمثیل را از تشبیه جدا کرده و آن را زیرمجموعۀ تشبیه و در برابر تشبیه صریح قرار داده است.<ref>ر.ک: همان، ص 374</ref>یا اینکه، وی به سرقات ادبی -انواع اقتباس‌ها و عاریت گرفتن‌های شاعران و نویسندگان- توجه داشته است.<ref>ر.ک: همان، ص 105</ref> | ابوموسی کتاب اسرار البلاغة را مقدمه‌ای برای دلائل الإعجاز می‌داند.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص 56</ref>او بر آن است تا چگونگی اندیشۀ علمی جرجانی را کشف کند و خواسته است مسائلی را شرح دهد که در بیان علمای متأخر علم بلاغت نیامده است. برای این کار، به شناساندن مصادر عبدالقادر و اینکه او چگونه دانش خود را از این مصادر بیرون می‌کشیده، پرداخته است. ازاین‌رو، ارتباط قویی را میان دانش جرجانی با میراث علمی جاحظ برقرار می‌داند و می‌گوید: جرجانی در دو کتاب خود عمدا به شرح کلام جاحظ می‌پرداخته و در کنار آن از دانش خلیل و سیبویه بهره می‌گرفته است چراکه، سیبویه دانای به دانش نحو بوده و جاحظ چیره به علم بلاغت است.<ref>ر.ک: همان، ص 34</ref> | ||
مصنف عبدالقادر را واضع راهی برای تحلیل لغت می‌داند.<ref>ر.ک: همان، ص 52</ref>از نوآوری های جرجانی این است که وی نخستین کسی است که تمثیل را از تشبیه جدا کرده و آن را زیرمجموعۀ تشبیه و در برابر تشبیه صریح قرار داده است.<ref>ر.ک: همان، ص 374</ref>یا اینکه، وی به سرقات ادبی -انواع اقتباس‌ها و عاریت گرفتن‌های شاعران و نویسندگان- توجه داشته است.<ref>ر.ک: همان، ص 105</ref> البته خطیب رازی معتقد است عبدالقادر مسایل بلاغت را با ترتیب و نظام به‌شایستگی انجام نداده بدین‌جهت دو کتاب وی را با فهرست‌بندی مطلوبی با عنوان نهایة الإیجاز خلاصه کرده است؛ اما مصنف دلیل ترتیب جرجانی را توضیح می‌دهد .<ref>ر.ک: همان، ص 93</ref> | |||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
نسخهٔ ۲۵ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۲۱
| مدخل إلي کتابي عبد القاهر الجرجاني | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابو موسی، محمد (نويسنده) |
| ناشر | مکتبة وهبة |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1418ق - 1998م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | جرجانی، عبد القاهر بن عبد الرحمن، - 471؟ق. - نقد و تفسیر - زبان عربی - صرف و نحو - زبان عربی - معانی و بیان |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ج۴م۴ 6151 PJ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مدخل الی کتابی عبدالقاهر جرجانی، نوشتۀ محمد محمد ابوموسی(1937م) استاد بلاغت مصری است که موضوع آن درآمدی در بارۀ دو کتاب اسرارالبلاغه و دلائل الاعجاز عبدالقادر جرجانی(474ق–405ق) ایرانی زبان‌شناس و ادیب زبان عربی در سدهٔ پنجم هجری و از نخستین پایه‌گذاران علم معانی و بیان است.
کتاب اسرارالبلاغه، مشتمل بر مطالبی از قبیل تشبیه و استعاره، که بعدها نام علم بیان به خود گرفت و کتاب دلائل الاعجاز، مشتمل بر مباحثی از قبیل فصل و وصل و قصر و اختصاص، که بعدها نام علم معانی به خود گرفت.
ابوموسی کتاب اسرار البلاغة را مقدمه‌ای برای دلائل الإعجاز می‌داند.[۱]او بر آن است تا چگونگی اندیشۀ علمی جرجانی را کشف کند و خواسته است مسائلی را شرح دهد که در بیان علمای متأخر علم بلاغت نیامده است. برای این کار، به شناساندن مصادر عبدالقادر و اینکه او چگونه دانش خود را از این مصادر بیرون می‌کشیده، پرداخته است. ازاین‌رو، ارتباط قویی را میان دانش جرجانی با میراث علمی جاحظ برقرار می‌داند و می‌گوید: جرجانی در دو کتاب خود عمدا به شرح کلام جاحظ می‌پرداخته و در کنار آن از دانش خلیل و سیبویه بهره می‌گرفته است چراکه، سیبویه دانای به دانش نحو بوده و جاحظ چیره به علم بلاغت است.[۲]
مصنف عبدالقادر را واضع راهی برای تحلیل لغت می‌داند.[۳]از نوآوری های جرجانی این است که وی نخستین کسی است که تمثیل را از تشبیه جدا کرده و آن را زیرمجموعۀ تشبیه و در برابر تشبیه صریح قرار داده است.[۴]یا اینکه، وی به سرقات ادبی -انواع اقتباس‌ها و عاریت گرفتن‌های شاعران و نویسندگان- توجه داشته است.[۵] البته خطیب رازی معتقد است عبدالقادر مسایل بلاغت را با ترتیب و نظام به‌شایستگی انجام نداده بدین‌جهت دو کتاب وی را با فهرست‌بندی مطلوبی با عنوان نهایة الإیجاز خلاصه کرده است؛ اما مصنف دلیل ترتیب جرجانی را توضیح می‌دهد .[۶]
پانویس
منابع مقاله
- متن کتاب.