تطور الدرس النحوي: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۲۵: خط ۲۵:
    }}
    }}


    '''تطور الدرس النحوي'''، تألیف حسن عون (معاصر)، تحول و تکامل علم نحو از زمان پیش از سیبویه تا عصر زمخشری را مورد مطالعه قرار داده است.  
    '''تطور الدرس النحوي'''، تألیف [[عون، حسن|حسن عون]] (معاصر)، تحول و تکامل علم نحو از زمان پیش از سیبویه تا عصر زمخشری را مورد مطالعه قرار داده است.  


    نویسنده در مقدمه به دو نکته اشاره کرده است: اول اینکه تطور لزوماً به معنای تغییر نیست. دوم اینکه تطورات نسبت به علمای نحو بررسی شده و مکاتب نحوی به‌جای اماکن و شهرها به اسامی بزرگان مکاتب نام‌گذاری شده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص6-5</ref>‏.  
    نویسنده در مقدمه به دو نکته اشاره کرده است: اول اینکه تطور لزوماً به معنای تغییر نیست. دوم اینکه تطورات نسبت به علمای نحو بررسی شده و مکاتب نحوی به‌جای اماکن و شهرها به اسامی بزرگان مکاتب نام‌گذاری شده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص6-5</ref>‏.  
    خط ۳۱: خط ۳۱:
    در مبحث اول کتاب، پیشرفت علم نحو پیش از سیبویه مورد بررسی قرار گرفته است. این موضوع از پیش از بعثت، در عصر بعثت نبوی و در زمان خلفای راشدین و امویان مورد مداقه قرار گرفته است؛ به‌عنوان مثال در عصر بعثت شواهد روشنی داریم بر اینکه نسبت به نطق لغوی مراقبت و در اصلاح اشتباهات تلاش می‌شد؛ آن‌گونه که پیامبر(ص) و خلفا گاه تذکر می‌دادند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص15</ref>‏.  
    در مبحث اول کتاب، پیشرفت علم نحو پیش از سیبویه مورد بررسی قرار گرفته است. این موضوع از پیش از بعثت، در عصر بعثت نبوی و در زمان خلفای راشدین و امویان مورد مداقه قرار گرفته است؛ به‌عنوان مثال در عصر بعثت شواهد روشنی داریم بر اینکه نسبت به نطق لغوی مراقبت و در اصلاح اشتباهات تلاش می‌شد؛ آن‌گونه که پیامبر(ص) و خلفا گاه تذکر می‌دادند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص15</ref>‏.  


    آثار مکتوب از زمان علی بن ابی‌طالب(ع) و شاگردش ابوالاسود دئلی تا زمان سیبویه، یعنی بیش از یک‌صد سال تنها دو مورد است: نگارش ابواب نحو توسط ابوالاسود در ضمن صفحات یا نوشته‌های مختصری؛ دیگری دو کتاب «الجامع» و «الإكمال» عیسی بن عمر، که البته این آثار مفقود شده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص‌23</ref>.
    آثار مکتوب از زمان [[امام علی علیه‌السلام|علی بن ابی‌طالب(ع)]] و شاگردش [[ابوالاسود دئلی]] تا زمان [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]]، یعنی بیش از یک‌صد سال تنها دو مورد است: نگارش ابواب نحو توسط ابوالاسود در ضمن صفحات یا نوشته‌های مختصری؛ دیگری دو کتاب «الجامع» و «الإكمال» [[عیسی بن عمر]]، که البته این آثار مفقود شده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص‌23</ref>.


    در مبحث دوم عصر سیبویه تا زمخشری از این جهت حائز اهمیت بوده است که نحو از مرحله شفاهی به مرحله تنظیم و تصنیف منتقل شد. کتاب سیبویه اولین کتاب در نحو عربی است که به‌صورت متکامل و با درجه زیادی از اطمینان به‌ دست ما رسیده است<ref>ر.ک: همان، ص‌31</ref>؛ البته محققان تقریباً اجماع دارند بر اینکه کتاب سیبویه فاقد سبک و ابواب و فصولش مضطرب است و بین اجزای آن ارتباطی وجود ندارد<ref>ر.ک: همان، ص‌33</ref>.
    در مبحث دوم عصر [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] تا [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] از این جهت حائز اهمیت بوده است که نحو از مرحله شفاهی به مرحله تنظیم و تصنیف منتقل شد. کتاب [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] اولین کتاب در نحو عربی است که به‌صورت متکامل و با درجه زیادی از اطمینان به‌ دست ما رسیده است<ref>ر.ک: همان، ص‌31</ref>؛ البته محققان تقریباً اجماع دارند بر اینکه کتاب [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] فاقد سبک و ابواب و فصولش مضطرب است و بین اجزای آن ارتباطی وجود ندارد<ref>ر.ک: همان، ص‌33</ref>.


    در مبحث سوم، عصر زمخشری تحقیق و بررسی شده است. نویسنده، معتقد است که زمخشری صاحب مکتب نحوی جدیدی است و او تأثیر فراوانی در مطالعات نحوی داشته است<ref>ر.ک: همان، ص80</ref>.‏ در این عصر مباحث نحوی توسط زمخشری در چهار قسم اصلی ارائه شد: اسامی، افعال، حروف و مشترک<ref>ر.ک: همان، ص‌84</ref>. زمخشری تألیفات متعددی در زمینه لغت و زبان عربی دارد که «المفصل»، «الأنموذج»، «مقدمة الأدب»، «المفرد» و «المؤلف» از آن جمله‌اند<ref>ر.ک: همان، ص95</ref>.
    در مبحث سوم، عصر [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] تحقیق و بررسی شده است. نویسنده، معتقد است که [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] صاحب مکتب نحوی جدیدی است و او تأثیر فراوانی در مطالعات نحوی داشته است<ref>ر.ک: همان، ص80</ref>.‏ در این عصر مباحث نحوی توسط [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] در چهار قسم اصلی ارائه شد: اسامی، افعال، حروف و مشترک<ref>ر.ک: همان، ص‌84</ref>. [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] تألیفات متعددی در زمینه لغت و زبان عربی دارد که «[[المفصل في صنعة الإعراب|المفصل]]»، «[[الأنموذج في النحو|الأنموذج]]»، «[[مقدمة الأدب]]»، «[[المفرد]]» و «المؤلف» از آن جمله‌اند<ref>ر.ک: همان، ص95</ref>.


    ==پانویس==
    ==پانویس==

    نسخهٔ ‏۵ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۰۳

    تطور الدرس النحوي
    تطور الدرس النحوي
    پدیدآورانعون، حسن (نويسنده)
    سال نشر1970م
    چاپ1
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    تطور الدرس النحوي، تألیف حسن عون (معاصر)، تحول و تکامل علم نحو از زمان پیش از سیبویه تا عصر زمخشری را مورد مطالعه قرار داده است.

    نویسنده در مقدمه به دو نکته اشاره کرده است: اول اینکه تطور لزوماً به معنای تغییر نیست. دوم اینکه تطورات نسبت به علمای نحو بررسی شده و مکاتب نحوی به‌جای اماکن و شهرها به اسامی بزرگان مکاتب نام‌گذاری شده است[۱]‏.

    در مبحث اول کتاب، پیشرفت علم نحو پیش از سیبویه مورد بررسی قرار گرفته است. این موضوع از پیش از بعثت، در عصر بعثت نبوی و در زمان خلفای راشدین و امویان مورد مداقه قرار گرفته است؛ به‌عنوان مثال در عصر بعثت شواهد روشنی داریم بر اینکه نسبت به نطق لغوی مراقبت و در اصلاح اشتباهات تلاش می‌شد؛ آن‌گونه که پیامبر(ص) و خلفا گاه تذکر می‌دادند[۲]‏.

    آثار مکتوب از زمان علی بن ابی‌طالب(ع) و شاگردش ابوالاسود دئلی تا زمان سیبویه، یعنی بیش از یک‌صد سال تنها دو مورد است: نگارش ابواب نحو توسط ابوالاسود در ضمن صفحات یا نوشته‌های مختصری؛ دیگری دو کتاب «الجامع» و «الإكمال» عیسی بن عمر، که البته این آثار مفقود شده‌اند[۳].

    در مبحث دوم عصر سیبویه تا زمخشری از این جهت حائز اهمیت بوده است که نحو از مرحله شفاهی به مرحله تنظیم و تصنیف منتقل شد. کتاب سیبویه اولین کتاب در نحو عربی است که به‌صورت متکامل و با درجه زیادی از اطمینان به‌ دست ما رسیده است[۴]؛ البته محققان تقریباً اجماع دارند بر اینکه کتاب سیبویه فاقد سبک و ابواب و فصولش مضطرب است و بین اجزای آن ارتباطی وجود ندارد[۵].

    در مبحث سوم، عصر زمخشری تحقیق و بررسی شده است. نویسنده، معتقد است که زمخشری صاحب مکتب نحوی جدیدی است و او تأثیر فراوانی در مطالعات نحوی داشته است[۶].‏ در این عصر مباحث نحوی توسط زمخشری در چهار قسم اصلی ارائه شد: اسامی، افعال، حروف و مشترک[۷]. زمخشری تألیفات متعددی در زمینه لغت و زبان عربی دارد که «المفصل»، «الأنموذج»، «مقدمة الأدب»، «المفرد» و «المؤلف» از آن جمله‌اند[۸].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه، ص6-5
    2. ر.ک: متن کتاب، ص15
    3. ر.ک: همان، ص‌23
    4. ر.ک: همان، ص‌31
    5. ر.ک: همان، ص‌33
    6. ر.ک: همان، ص80
    7. ر.ک: همان، ص‌84
    8. ر.ک: همان، ص95

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها