الحلقة المفقودة في تاريخ النحو العربي: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۳۸: خط ۳۸:
    خلاصه نظر مؤلف در موضوع پیدایش علم نحو آن است که این مسئله مرتبط با دانشهای سابقی از عصر جاهلی و در دوران اسلامی به ویژه در زمینه خواندن و نوشتن است. <ref> ر.ک: همان، ص15</ref>  
    خلاصه نظر مؤلف در موضوع پیدایش علم نحو آن است که این مسئله مرتبط با دانشهای سابقی از عصر جاهلی و در دوران اسلامی به ویژه در زمینه خواندن و نوشتن است. <ref> ر.ک: همان، ص15</ref>  


    در این میان اصول اولیه علم نحو به دست علی بن ابیطالب(ع) پی‌ریزی شد و او این اصول را با تقسیم بندی کلمه به اسم، فعل، و حرف پایه گذاری کرد و این کار اولین گام در مسیر طولانی دستور زبان بود و به دستور ایشان توسط شاگرد ایشان ابوالاسود دوئلی ابوابی به آن اضافه شد. <ref> ر.ک: همان، ص29</ref> پس از ابوالاسود شاگردانش عبدالرحمن بن هرمز، نصر بن عاصم، یحیی بن یعمر در رشد این علم گام برداشتند. <ref> ر.ک: همان، ص53</ref>
    در این میان اصول اولیه علم نحو به دست علی بن ابیطالب(ع) پی‌ریزی شد و او این اصول را با تقسیم بندی کلمه به اسم، فعل، و حرف پایه گذاری کرد و این کار اولین گام در مسیر طولانی دستور زبان بود و به دستور ایشان توسط شاگرد ایشان ابوالاسود دوئلی ابوابی به آن اضافه شد. <ref> ر.ک: همان، ص29</ref> پس از ابوالاسود شاگردانش عبدالرحمن بن هرمز، نصر بن عاصم، یحیی بن یعمر، عنسبة بن معدان مهری در رشد این علم گام برداشتند. <ref> ر.ک: همان، ص53</ref>
     


    نویسنده در بخش دوم به ریشه‌های اولیه نحو کوفی پرداخته <ref> ر.ک: همان، ص393</ref>، اکثر مورخان بیان می‌کنند که اولین ریشه‌های نحو کوفی به دست ابوجعفر رؤاسی ظاهر گردید<ref> ر.ک: همان</ref> و اینکه او اولین مؤسس نحو در کوفه بوده و این که او اولین کسی بود که برای کوفیان کتاب نوشت و مهمترین دلیل بر این مطلب گفتار شاگردش فراء بر این مطلب است.<ref> ر.ک: همان، ص394</ref>





    نسخهٔ ‏۴ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۲۷

    الحلقة المفقودة في تاريخ النحو العربي
    الحلقة المفقودة في تاريخ النحو العربي
    پدیدآورانمکرم، عبدالعال سالم (نويسنده)
    ناشرمؤسسة الرسالة
    مکان نشرلبنان - بیروت
    سال نشر1413ق - 1993م
    چاپ2
    شابک-
    موضوعزبان شناسان عرب - زبان عربی - نحو - تاریخ
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‎‏/‎‏م‎‏7‎‏ح‎‏8 6063 ‏PJ‎‏
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    الحلقة المفقودة في تاريخ النحو العربي تألیف دکتر عبدالعال سالم مکرم استاد زبان عربی دانشکده ادبیات دانشگاه کویت

    نویسنده در این کتاب براین عقیده است که از عصر ابی الاسود تا عصر خلیل و سیبویه یک حلقه مفقوده ای وجود دارد. و در واقع دستور زبان عربی به معنای دقیق کلمه در کتاب سیبویه است. اما اطلاعات ما نسبت به وضعیت و جایگاه علم نحو قبل از خلیل و سیبویه بسیار محدود است و متاسفانه محققان به دلیل این محدودیت و فقر اطلاعاتی به آن نپرداخته‌اند.

    اما این طبیعی نیست که کتاب سیبویه به این شکل از بلوغ و کمال یک دفعه بوجود آمده باشد و ریشه‌های قبلی نداشته باشد که حیات و رشد آن را فراهم کند.

    این کتاب در واقع به دنبال کاوش و روشن کردن این دوران و عالمانی است که حاصل تحقیقات و پژوهشهای آنها در کتاب سیبویه نمود پیدا کرده است.

    نویسنده در موضوع اشخاصی که قبل از خلیل و سیبویه ساختار نحو عربی را پایه ریزی کردند، مطالب کتابش را به دو بخش تقسیم نموده است. در بخش اول درباره نحویان بصری قبل از خلیل و سیبویه سخن گفته [۱] و در بخش دوم به بررسی زندگی برخی از اشخاص اثر گذار کوفی در نحو را که قبل از خلیل و سیبویه می‌زیستند پرداخته است.[۲]


    خلاصه نظر مؤلف در موضوع پیدایش علم نحو آن است که این مسئله مرتبط با دانشهای سابقی از عصر جاهلی و در دوران اسلامی به ویژه در زمینه خواندن و نوشتن است. [۳]

    در این میان اصول اولیه علم نحو به دست علی بن ابیطالب(ع) پی‌ریزی شد و او این اصول را با تقسیم بندی کلمه به اسم، فعل، و حرف پایه گذاری کرد و این کار اولین گام در مسیر طولانی دستور زبان بود و به دستور ایشان توسط شاگرد ایشان ابوالاسود دوئلی ابوابی به آن اضافه شد. [۴] پس از ابوالاسود شاگردانش عبدالرحمن بن هرمز، نصر بن عاصم، یحیی بن یعمر، عنسبة بن معدان مهری در رشد این علم گام برداشتند. [۵]

    نویسنده در بخش دوم به ریشه‌های اولیه نحو کوفی پرداخته [۶]، اکثر مورخان بیان می‌کنند که اولین ریشه‌های نحو کوفی به دست ابوجعفر رؤاسی ظاهر گردید[۷] و اینکه او اولین مؤسس نحو در کوفه بوده و این که او اولین کسی بود که برای کوفیان کتاب نوشت و مهمترین دلیل بر این مطلب گفتار شاگردش فراء بر این مطلب است.[۸]


    پانویس

    1. ر.ک: متن، ص9
    2. ر.ک: همان، ص393
    3. ر.ک: همان، ص15
    4. ر.ک: همان، ص29
    5. ر.ک: همان، ص53
    6. ر.ک: همان، ص393
    7. ر.ک: همان
    8. ر.ک: همان، ص394

    منابع مقاله

    وابسته‌ها