تفسير السدی الکبير

تفسير السدی الکبير
پدیدآوران	سدی، اسماعیل بن عبدالرحمن (نویسنده) یوسف، محمدعطا (گردآورنده)
ناشر	دار الوفاء
مکان نشر	مصر - المنصوره
سال نشر	1414ق. = 1993م.
چاپ	چاپ یکم
شابک	‎977-1412-75-1
موضوع	تفاسیر شیعه - قرن 2ق.
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏/س4ت7 / 93 BP

تفسیر السدی الکبیر تألیف اسماعیل بن عبدالرحمن بن ابی‌کریمه معروف به سدی کبیر (متوفی 128ق) از مفسرین و محدثین مشهور است. محمد عطا یوسف این تفسیر را از منابع تفسیری گردآوری و تحقیق کرده است.

سدی کبیر یکی از علمای تابعین است که در مکتب صحابه شاگردی کرده است. وی شاگرد دو تن از اعلام صحابه در علم تفسیر یعنی عبدالله بن مسعود و عبدالله بن عباس بوده است؛ بدین‌جهت تفسیرش از اهمیت فراوان و جایگاه والایی برخوردار است.‏ وی همچنین از مفسرین امامیه و از اصحاب سه تن از ائمه اطهار، امام سجاد و امام محمدباقر و امام جعفر صادق علیهم‌السلام است.‏

تنها اثر علمی یاد شده از سدی کبیر «تفسیر» وی می‌باشد که ابن سعد (متوفی 230ق) در طبقاتش از آن یاد کرده است. الاتقان و تهذیب الکمال، تفسیر سدی را بهترین تفاسیر (امثل التفاسیر) معرفی می‌کنند و استاد محمود شاکر و فواد سزگین آن را از اولین تالیفات تفسیری می‌دانند. محمد عطا در بیان انگیزه خود می‌نویسد: اهمیت این تفسیر و نیز وجود برخی اسرائیلیات و مباحث قابل بررسی سبب شد تا به تحقیق آن همت گمارم. با توجه به اینکه کتاب مستقلی از سدی به‌جای نمانده، آراء تفسیری وی را به‌صورت پراکنده در کتب مختلف تفسیری می‌توان یافت.‏ عطا یوسف مطالب تفسیر سدی را از کتب تفسیر مأثور مانند جامع البیان جمع کرده است. سپس به ترتیب آیات قرآن کریم نظم داده است. پس از آن شرح حال روات وارده در سلسه اسناد را به آن افزوده است.‏

منابع مقاله

1. مقدمه کتاب.
2. ربیع نتاج، سید علی اکبر ؛ تفریحی، علی؛ «سدی کبیر در اینه پژوهش»، پژوهش‌های تعلیم و تربیت اسلامی، زمستان 1388، شماره 5، ص 101 تا 120.