الطرق‌ الصوفية‌

الطرق‌ الصوفية‌
پدیدآوران	کمشخانوی، احمد (نویسنده) نصرالله‌، ادیب‌ (محقق)
ناشر	مؤسسة الإنتشار العربي
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1997م.
چاپ	چاپ یکم
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏

جامع الأصول الطرق الصوفية، اثر سید احمد نقشبندی خالدی، کتابی است در شناسایی اصول معارف و طرق صوفیه که با تحقیق ادیب نصرالله به چاپ رسیده است.

نویسنده، طریقه نقشبندیه را نزدیک‌ترین راه و بهترین و آسان‌ترین روش برای مرید، به‌منظور رسیدن به درجات عالی توحید دانسته و ازآنجاکه این فرقه، برخلاف سایر فرق صوفیه، جذب را مقدم بر سلوک می‌داند، در ابتدای کتاب، به بیان تفاوت میان جذب و سلوک پرداخته و سپس، به‌منظور معرفی بیشتر طریقه نقشبندیه، به اوصاف، خصائص مشرعیت و تطبیق آن با مذهب و بیان ارکان (شامل: علم، حلم، صبر، رضایت، اخلاص، اخلاق حسنه در صبر بر امر مقضیّ) و احکام آن (شامل: معرفت، یقین، سخاوت، صدق، شکر و تفکر در مصنوعات) پرداخته است.

در بخشی از کتاب، به بیان طریقت شیخ اکبر و چگونگی دفع قبض پرداخته شده است. کیفیت طریقت شیخ اکبر بدین صورت است که وی ابتدا مرید را به توبه از تمامی گناهان کبیره و صغیره امر نموده و سپس دست خود را در دستان او گذاشته و از او می‌خواهد چشمانش را بسته و با گفتن ذکری خاص، با او بیعت کند.

بیان کیفیت طریقه شاذلیه از دیگر مطالب مهم کتاب می‌باشد. شاذلیه طریقتی است از تصوف اهل سنت که ابوالحسن شاذلی (593- 656ق) آن را بنیاد نموده است. نام و نسب وی، ابوالحسن علی شاذلی بن عبدالله بن عبدالجبار بن تمیم بن هرمز بن خاتم بن قصی بن یوسف بن ورد بن ابی‌بطال می‌باشد که با چندین واسطه، به عبدالله بن حسن مثنی، فرزند امام حسن(ع) می‌رسد. وی در سال 593ق در قریه عمان، در نزدیکی شهر سبه [سبته]، از شهرهای کشور مراکش به دنیا آمده و در سال 656ق، دار فانی را وداع گفت.

از دیگر مطالب مهم کتاب، می‌توان به وصیت مریدین و اراده سلوک و قطع علایق دنیوی، ذکر احوال مرید و حرمت شیخ، انسان کامل و شروط و علامات مرشد، خواص ذکر و فضیلت آداب و طریقت شاذلیه و انواع ذکر و تلقین، اشاره کرد.

منابع مقاله

متن کتاب.