الحدود النحوية

الحدود النحوية
پدیدآوران	مصری، أبذی (نویسنده) فهمی، خالد (مصحح)
ناشر	مکتبة الآداب
مکان نشر	مصر - قاهره
سال نشر	1428ق. = 2007م.
چاپ	چاپ یکم
شابک	‎977-241-911-4
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏

الحدود النحوية عنوان اثری است 1 جلدی به زبان عربی از ابذی مصری با موضوع ادبیات عرب (نحو) که با تحقیق و تعلیقات دکتر خالد فهمی به چاپ رسیده است.

هدف اولیه دکتر خالد فهمی، تحقیق شرح ابن قاسم مالکی (920ق) بر الحدود النحویه ابذی مصری (860ق) بوده و برای این کار ناچار گردیده که نسخه صحیح و کاملی را از الحدود به دست آورد و این امر او را بر آن داشته که کتاب مزبور را از روی پنج نسخه خطی که قبلا کسی به آنها دست نیافته، به‌علاوه نسخه شرح ابن قاسم که به‌نوعی نسخه ششم محسوب می‌شود، منتشر کند.

نویسنده، مباحث این کتاب را در یک مقدمه با عنوان باب المقدمات النحویه و 9 باب دیگر که با مقدمه روی هم 10 باب را تشکیل می‌دهند، ارائه کرده است: در مقدمه کتاب، حدود و تعریفات نحوی مختلف ارائه شده است؛ مثل حد نحو، حد کلمه، حد کلام، حد لفظ، حد هرکدام از ترکیب، اسم، فعل، حرف، اسم ظاهر و... باب‌های بعدی به‌ترتیب چنین است:

1. اعراب: شامل حد اعراب و بنا و اقسام و اسباب آنها و مباحث جمع و تثنیه و...؛
2. باب ما لا ینصرف: شامل حد اسم غیر منصرف؛
3. باب فاعل: مشتمل بر حد فاعل و جواز حذف فاعل و شروط عمل اذن و حد منادی و...؛
4. باب مبتدا: شامل حدود مبتدا و خبر و مباحث تقدیر محذوف و مفعول‌های خمسه (به، فیه، معه، له، مطلق)؛
5. باب نعت: شامل حد نعت و مطابقت نعت با منعوت در حقیقی و سببی؛
6. باب عطف: درباره حد عطف؛
7. باب تأکید: درباره حد تأکید؛
8. باب بدل: مشتمل بر حد بدل و مباحثی چون استتار وجوبی ضمیر، حد موصول اسمی و حرفی و...؛
9. باب حال: شامل حد حال و حد تمییز و....

منابع مقاله

مقدمه محقق بر کتاب و فهرست مطالب.