نکت و تنبيهات في تفسير القرآن المجيد

نکت و تنبيهات في تفسير القرآن المجيد
پدیدآوران	بسیلی تونسی، ابوالعباس أحمد بن محمد (نویسنده) طبرانی، محمد (محقق)
ناشر	المملکة المغربية. وزارة الأوقاف و الشؤون الإسلامية
مکان نشر	مغرب - دار البیضاء
سال نشر	1429ق. = 2008م.
چاپ	چاپ یکم
زبان	عربی
تعداد جلد	3
کد کنگره	‏

نکت و تنبیهات فی تفسیر القرآن المجید تألیف ابوعباس بسیلی تونسی (متوفی 830ق)، از جمله تفاسیر معقول قرن هشتم و نهم است که در تونس قدیم تألیف شده است. این اثر وضعیت علم تفسیر را در آن مقطع زمانی روشن می‌کند. در انتهای کتاب نیز «تکمله النکت» ابن غازی عثمانی مکناسی (متوفی 919ق) ارائه شده است. این اثر با مقدمه و تحقیق محمد طبرانی منتشر شده است.

این کتاب از تعلیقات وزین و آثار نفیس تونس در موضوع تفسیر عقلی قرآن کریم است که در قرن نهم به رشته تحریر درآمده است. این اثر با مبانی و اساس محکم و منظم، توسط نویسنده‌ای بزرگ تألیف شده است. وی مباحث کتابش را در ضمن ابواب، نکته‌ها، تنبیهات و دقایق مطرح کرده است. ابو عباس بسیلی مطالب کتاب را از مجالس تفسیری استادش شیخ الاسلام تونس محمد بن عرفه ورغمی تونسی (متوفی 803ق) گردآوری کرده و آنگونه که در دیباچه گفته است مطالبی بر آن افزوده و سپس خلاصه کرده است. وی خلاصه کردن را در سوره صف متوقف کرده است. پس از او محمد بن غازی عثمانی مکناسی فاسی (متوفی 919ق) کتاب او را تکمیل کرده است.‏

محقق اثر تمامی جلد اول کتاب، قریب به 240 صفحه، را به مقدمه‌ تحقیقی خود اختصاص داده است. اهمیت کتاب بدین‌جهت است که تصویری واقعی از علم تفسیر تونس در نیمه اخیر قرن هشتم و اوایل قرن نهم به‌دست می‌دهد و این ذهنیت که این مقطع زمانی خالی از ابداع و نوآوری بوده را نفی می‌کند. همچنین مطالب فراوانی را از منابعی که مفقود شده یا خطی هستند برای ما نقل می‌کند. ‏

منابع مقاله

مقدمه محقق و متن کتاب.