اعلمی حائری، محمدحسین: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'گي' به 'گی') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
[[تراجم أعلام النساء]] | [[تراجم أعلام النساء]] | ||
[[دائرة المعارف الشيعية العامة]] | |||
[[منار الهدی في الأنساب]] | [[منار الهدی في الأنساب]] | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
نسخهٔ ۱ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۲۱:۰۱
| نام | اعلمی حائری، محمد حسین |
|---|---|
| نام‌های دیگر | اعلمی حائری، محمد حسین
اعلمی م‍ه‍رج‍ان‍ی حائری، محمد حسین حائری اعلمی، محمد حسین م‍ه‍رج‍ان‍ی حائری، محمد حسین اعلمی |
| نام پدر | شيخ سليمان جندقى مهرجانى حائرى |
| متولد | 1281ش |
| محل تولد | مهرجان از توابع جندق نائین |
| رحلت | 1349 ش یا 1391 ق |
| اساتید | سيدابوالحسن اصفهانى |
| برخی آثار | تراجم أعلام النساء
منار الهدی في الأنساب دائرةالمعارف الشيعية العامة |
| کد مؤلف | AUTHORCODE05158AUTHORCODE |
محمدحسین اعلمى حائرى (1320-1391ق)، فرزند شيخ سليمان جندقى مهرجانى حائرى، مورخ، محقق و صاحب دائرةالمعارف اعلمى است.
ولادت
محمدحسين اعلمى در سال 1320 ق. در خطّه کويرى نائين در روستاى مهرجان، که در حوزه جغرافيايى جندّق از توابع شهرستان نائين قرار دارد، ديده به جهان گشود.
تحصیلات
مقدمات اولیه را نزد پدر خود در زادگاهش مهرجان از توابع جندق فراگرفت، سپس برای تكميل مقدمات، به مشهد هجرت نمود و حدود سال 1357ق نجف اشرف را مسكن خود قرار داد و از محضر سيد محمدعلى تفرشى، ميرزا حسن رشتى و شيخ محمدرضا نائينى بهره‌مند گشت و مدارج عالى را در حوزه درس ميرزا حسین نائينى، آقا ضياء عراقى و سيد ابوالحسن اصفهانى پیمود.
در حالى كه بيست بهار از عمرش مى‌گذشت، به سال 1340ق روانه حوزه نجف شد. او راه طولانى نايين تا بارگاه ملكوتى حضرت على(ع) را گاه پياده و گاه سوار بر مركب، طى مى‌كرد. در نجف، تحصيل جدّى این طلبه جوان برای آموختن علوم دينى و مبانى اجتهاد آغاز شد. در مدت اقامت خود در این شهر، شب و روز درس مى‌خواند، پژوهش و مطالعه مى‌كرد و از محضر بزرگان و مجتهدان معروف كسب فيض نموده تا این كه پس از هفده سال تلاش به درجه اجتهاد نايل شد.
او ضمن اين‌كه در درس بزرگان علوم فقه و اصول شركت مى‌جست، خود نيز کتاب‌هاى سطوح حوزه مانند مكاسب، رسائل و كفايه را تدريس مى‌كرد و جمعى از طلاب و فضلا در حوزه درس او حاضر مى‌شدند. این بزرگوار از دو تن از استادان برجسته نجف، مرحوم ميرزا حسین نائينى و مرحوم آقا ضياءالدين عراقى، اجازه اجتهاد گرفت و نيز اجازه‌هاى روايتى فراوانى از بزرگان حديث و رجال، دريافت كرد.
در روزگارى كه وى در نجف درس مى‌خواند، این حوزه در بهترين موقعيت علمى خود قرار داشت و استوانه‌هاى بزرگ علم در این حوزه زندگى می‌كردند كه اعلمى، نزد تعدادى از برجسته‌ترين آنان حاضر مى‌شد و از دانش آنان، بهره مى‌برد كه عبارتند از آيات عظام: سيدابوالحسن اصفهانى، محمدحسين نائينى، ضياءالدين عراقى، محمدحسين اصفهانى و سيد محمدكاظم يزدى.
او بعد از اقامت 17 ساله در نجف، به قصد زيارت مرقد امام رضا(ع) به سوى مشهد مقدس حركت كرد و بعد از زيارت قبر آن حضرت مجدداً به نجف بازگشت و سه سال ديگر در این شهر اقامت كرد. در همين زمان بود كه آيت‌اللّه سيدابوالحسن اصفهانى دستور داد كه جمعى از نخبگان دورهم گردآيند و به تحقيق، تنظيم و ترتيب احاديث کتاب «وسائل الشيعة» بپردازند. از جمله اعضاى این گروه، محمدحسين اعلمى و ديگرى آيت‌اللّه سيد محمد هادى ميلانى بودند. این گروه روى چند نسخه از آن کتاب پژوهش و تحقيق می‌كردند. نوشته‌اند یکى از معتبرترين نسخه‌هاى «وسائل الشيعه» نزد محمدحسين اعلمى بوده است.
از آن‌جا كه وى شيفته فهم و حفظ احاديث امامان شيعه بود و زحمات فراوانى در این راه كشيد، مفتخر به دريافت اجازه نقل روايت از مشايخ حديث شد، همانند: آقابزرگ تهرانى، آيت‌اللّه سيد هبه‌الدين شهرستانى، ميرزا محمد عسكرى تهرانى، سيد شهاب‌الدين مرعشى نجفى.
وى در دورانى كه در حوزه نجف اشتغال به درس و تدريس داشت، برای اوّلين بار روانه مكه شد و ضمن انجام مناسك حج، با شخصيت‌هاى برجسته اسلامى ملاقات و درباره مسائل علمى، با آنان به مباحثه و مناظره پرداخت و از مكتب شيعه و انديشه‌هاى تابناك عالمان شيعى، جانانه دفاع كرد.
وقتى كه از مكّه به نجف برگشت، چندان در نجف باقى نماند؛ بلكه بلافاصله از آن‌جا به سوى كربلا حركت نمود و در جوار قبر مقدس امام حسین(ع) اقامت گزيد. او در حوزه كربلا نيز از تحصيل دانش باز نايستاد و از محضر فقيهانى چون آيات عظام: آقا حسین قمى، سيدمهدى شيرازى و شيخ هادى، بهره جست. وى از تدريس نيز غافل نبود و در مدرسه هندى، یک ساعت بعد از طلوع آفتاب تا یک ساعت به ظهر، چند کتاب را برای طلّاب كربلا درس مى‌گفته است.
او شيفته مطالعه و تحقيق بود. شوق آموختن او را واداشت تا در كربلا به خريد کتاب‌هاى گوناگون دينى بپردازد. با تلاش پيگیرانه خود توانست از كشورهاى مختلف مانند: مصر، لبنان، سوريه و هندوستان، کتاب‌ها و مجلّات علمى فراوانى به دست آورد. نتيجه این زحمات، تشكيل کتابخانه بزرگ و ارزشمندى در كربلا بود؛ حتى پاره‌اى از محقّقان، برای استفاده از نسخه-هاى نفيس و كمياب، به این مركز فرهنگى مراجعه می‌كردند. در همين شهر بود كه بنياد تأليف دائرةالمعارف بزرگ شيعى تأسيس و مطالب اساسى آن گردآورى شد.
مدّت اقامت این محقّق توانا در كربلا، 14 سال ادامه يافت؛ چنان كه به لقب «حائرى» معروف شد.
وى در سال 1374ق كربلا را ترك گفت و برای سومين بار، جهت زيارت مرقد نورانى حضرت على بن موسى الرضا(ع) رهسپار خراسان شد. او در مشهد علاوه بر زيارت، از تحقيق غافل نبود و برای تكميل دائرةالمعارف، از کتابخانه پرمايه رضوى بهره‌هاى فراوانى برده، مطالعات دامنه‌دارى را انجام داد و اندوخته‌هاى علمى خود را در فيش‌هایى يادداشت مى‌كرد. وى بعد از تكميل پژوهش، عازم تهران شد و از بيشتر کتابخانه‌هاى معروف آن زمان تهران نيز بهره گرفت.
آن زمان، كه عصر مرجعيت آيت‌اللّه بروجردى(ره) بود، حوزه علميه قم به تازگى به وسيله حضرت آيت‌اللّه حائرى يزدى بنيان‌گذارى شده و از رونق خاصى برخوردار بود. مرحوم اعلمى برای غنا بخشيدن به مطالعات و پژوهش‌هاى خود، آهنگ قم كرد و در اواخر سال 1374ق به حوزه علميه قم وارد شد.
به هر حال، در مدرسه فيضيه و حوزه علميه قم، زحمات چندين ساله او نتيجه داد و برخى از مجلّدات دائرةالمعارف اعلمى را به مرحله چاپ رسانيد.
وفات
او در سال 1391ق(1351ش) (برخى هم مانند احمد حائرى محقق کتاب منار الهدى في الانساب، وفات او را در سال 1393ق ذكر كرده‌اند.) در جوار مرقد مطهر حضرت معصومه(س) چشم از جهان فرو بست. برای تشييع بدن پاک او، جمعيت زيادى حضور يافتند و از او به خوبى تجليل شد. سپس پیکر او را در جوار حضرت معصومه(س)، در آستانه درب ورودى به صحن بزرگ، به خاک سپردند.
آثار
- دائرةالمعارف اعلمى (سى جلد)
- تراجم اعلام النساء
- منار الهدى في الانساب
منابع مقاله
- دائرةالمعارف تشيع، جلد دوم، ص278.
- دائرةالمعارف اعلمى، جلد یک، ص3-15.