دیوان اشعار انصاری: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR17876J1.jpg | عنوان =دیوان اشعار انصاری | عنوان‌های دی...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
}} | }} | ||
'''دیوان اشعار انصاری'''، مجموعه اشعار فارسی شاعر اهل‌بیت(ع)، حاج محمدعلی انصاری قمی با تصحیح علی‌اکبر اصولی است. اکثر اشعار شاعر، مذهبی و در بیان توحید و مدح ائمه(ع) و مراثی علما و حکمت‌ها و موعظه‌ها و مطالب اخلاقی و... است. | '''دیوان اشعار انصاری'''، مجموعه اشعار فارسی شاعر اهل‌بیت(ع)، حاج [[انصاری، محمدعلی (قمی)|محمدعلی انصاری قمی]] با تصحیح علی‌اکبر اصولی است. اکثر اشعار شاعر، مذهبی و در بیان توحید و مدح ائمه(ع) و مراثی علما و حکمت‌ها و موعظه‌ها و مطالب اخلاقی و... است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
نویسنده در مقدمه کتاب شرح حال مختصری از خود و خانواده‌اش می‌نویسد و درباره انگیزه نگارش کتاب شرح می‌دهد<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه دال تا یه</ref>. او درباره این دیوان می‌نویسد: اما در موضوع دیوان حاضر، وضع اقتصادی روز اجازه چاپ آن را نمی‌داد، ولی از طرفی چون می‌بایست بالاخره این متفرقات را جمع‌آوری و چاپ کرد و از طرف دیگر بعضی اشخاص، برخی مراثی و مدایح را درخواست می‌نمودند و من وقت و حوصله اینکه آنها را نوشته برایشان بفرستم نداشتم، یکی دو هفته در این فکر بودم تا ا ینکه یک روز حضرت حجةالاسلام آقای حاج سید محمدعلی علوی که یکی از افاضل و برجستگان حوزه علمیه قمند به منزل آمده و ماجرای خوابشان در شب مبعث رسول اکرم(ص) را برای من بیان کردند... وقتی ایشان خواب را نقل کردند، فکر کردم مثل اینکه این کار منظور نظر مولی الموالی حضرت امیرالمؤمنین(ع) می‌باشد. با دلی گرم اوراق دیوان را تنظیم و به کار چاپ مشغول شدم تا اینکه دیوان به این نحو که مشاهده می‌کنید، از چاپ خارج شد<ref>ر.ک: همان، صفحات یه و یو</ref>. | نویسنده در مقدمه کتاب شرح حال مختصری از خود و خانواده‌اش می‌نویسد و درباره انگیزه نگارش کتاب شرح می‌دهد<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه دال تا یه</ref>. او درباره این دیوان می‌نویسد: اما در موضوع دیوان حاضر، وضع اقتصادی روز اجازه چاپ آن را نمی‌داد، ولی از طرفی چون می‌بایست بالاخره این متفرقات را جمع‌آوری و چاپ کرد و از طرف دیگر بعضی اشخاص، برخی مراثی و مدایح را درخواست می‌نمودند و من وقت و حوصله اینکه آنها را نوشته برایشان بفرستم نداشتم، یکی دو هفته در این فکر بودم تا ا ینکه یک روز حضرت حجةالاسلام آقای حاج [[سید محمدعلی علوی]] که یکی از افاضل و برجستگان حوزه علمیه قمند به منزل آمده و ماجرای خوابشان در شب مبعث رسول اکرم(ص) را برای من بیان کردند... وقتی ایشان خواب را نقل کردند، فکر کردم مثل اینکه این کار منظور نظر [[امام علی علیه‌السلام|مولی الموالی حضرت امیرالمؤمنین(ع)]] می‌باشد. با دلی گرم اوراق دیوان را تنظیم و به کار چاپ مشغول شدم تا اینکه دیوان به این نحو که مشاهده می‌کنید، از چاپ خارج شد<ref>ر.ک: همان، صفحات یه و یو</ref>. | ||
اکثر اشعار شاعر، مذهبی و در بیان توحید و مدح ائمه(ع) و مراثی علما و حکمت‌ها و موعظه‌ها و مطالب اخلاقی و... است؛ به نمونه‌هایی از اشعار وی توجه کنید: | اکثر اشعار شاعر، مذهبی و در بیان توحید و مدح ائمه(ع) و مراثی علما و حکمت‌ها و موعظه‌ها و مطالب اخلاقی و... است؛ به نمونه‌هایی از اشعار وی توجه کنید: | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
الف)- در مذمت مشروبات الکلی و مواد مخدر: | الف)- در مذمت مشروبات الکلی و مواد مخدر: | ||
'''تریاک زرد و باده سرخ و حشیش سبز | '''تریاک زرد و باده سرخ و حشیش سبز''' | ||
روز سپید ما بکند عاقبت سیاه | روز سپید ما بکند عاقبت سیاه | ||
'''آوخ ز دست زاده خشخاش و دخت تاک | '''آوخ ز دست زاده خشخاش و دخت تاک''' | ||
کز جور این دو گشته بسی خانمان تباه | کز جور این دو گشته بسی خانمان تباه | ||
'''تریاک پاره کرده بسی پرده عفاف | '''تریاک پاره کرده بسی پرده عفاف''' | ||
از بانوان، چو برده ز مردان قوای باه | از بانوان، چو برده ز مردان قوای باه | ||
'''آبی بود شراب که با شرّ بود عجین | '''آبی بود شراب که با شرّ بود عجین''' | ||
می مایعی است مایه صد گونه از گناه | می مایعی است مایه صد گونه از گناه | ||
'''ای بس برادری که ز مستیِّ باده کرد | '''ای بس برادری که ز مستیِّ باده کرد''' | ||
خواهر به‌جای دلبر ولگرد، اشتباه | خواهر به‌جای دلبر ولگرد، اشتباه | ||
'''بس دختران که دخت رزان کرده دربدر | '''بس دختران که دخت رزان کرده دربدر''' | ||
بس نوجوان ز باده شده سرنگون به چاه | بس نوجوان ز باده شده سرنگون به چاه | ||
'''بس ناشکفته غنچه عصمت که همچو گل | '''بس ناشکفته غنچه عصمت که همچو گل''' | ||
شد تا شکوفه پاره ز مستی به صبحگاه | شد تا شکوفه پاره ز مستی به صبحگاه | ||
'''بس عزّت و شرف که ز الکل به باد رفت | '''بس عزّت و شرف که ز الکل به باد رفت''' | ||
بس آبرو که ریخته از می به خاک راه | بس آبرو که ریخته از می به خاک راه | ||
'''آن کس که باخت هستی خود در ره قمار | '''آن کس که باخت هستی خود در ره قمار''' | ||
دیوانگان به عقلش خندند قاه‌قاه | دیوانگان به عقلش خندند قاه‌قاه | ||
'''ای سیمبر پسر که به میخانه می‌روی | '''ای سیمبر پسر که به میخانه می‌روی''' | ||
گر پاره پرده‌ات شود از کس دیه مخواه | گر پاره پرده‌ات شود از کس دیه مخواه | ||
'''ای کاش خشک می‌شدی از بیخ شاخ رز | '''ای کاش خشک می‌شدی از بیخ شاخ رز''' | ||
تا که بشر برستی از این زهرگین گیاه'''<ref>ر.ک: متن کتاب، ص172</ref>. | تا که بشر برستی از این زهرگین گیاه'''<ref>ر.ک: متن کتاب، ص172</ref>.''' | ||
ب)- در مدح آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری: | ب)- در مدح آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری: | ||
'''تا که یادی ز بزرگان جهان خواهد بود | '''تا که یادی ز بزرگان جهان خواهد بود''' | ||
دیگران چون تن و این جسم چو جان خواهد بود | دیگران چون تن و این جسم چو جان خواهد بود | ||
'''سخن از پیشروان تا به زبان است مرا | '''سخن از پیشروان تا به زبان است مرا ''' | ||
میر ما بر همه از پیش روان خواهد بود | میر ما بر همه از پیش روان خواهد بود | ||
و...<ref>ر.ک: همان، ص37</ref>. | و...<ref>ر.ک: همان، ص37</ref>. | ||
ج)- درباره حماسه عاشورا: | ج)- درباره حماسه عاشورا: | ||
'''دو لشکر عازم جنگاوری شد | '''دو لشکر عازم جنگاوری شد''' | ||
یکی بر حق بد و دیگر به باطل | یکی بر حق بد و دیگر به باطل | ||
'''جهان تاریک گشت از گرد پیکار | '''جهان تاریک گشت از گرد پیکار''' | ||
زمان آشوب شد از رعد هایل | زمان آشوب شد از رعد هایل | ||
'''به راز سینه شد سرنیزه کاشف | '''به راز سینه شد سرنیزه کاشف''' | ||
درون دیده شد سوفار زابل | درون دیده شد سوفار زابل | ||
'''عیان لخت جگر در نوک شمشیر | '''عیان لخت جگر در نوک شمشیر''' | ||
به قبض روح خنجرها موکّل | به قبض روح خنجرها موکّل | ||
'''ز دست خیل حق در کربلا گشت | '''ز دست خیل حق در کربلا گشت''' | ||
هویدا خیبر و ذات السلاسل | هویدا خیبر و ذات السلاسل | ||
'''ز خون خصم اندر پهنه رزم | '''ز خون خصم اندر پهنه رزم''' | ||
روان گردید انهار و جداول | روان گردید انهار و جداول | ||
و...<ref>ر.ک: همان، ص77-78</ref>. | و...<ref>ر.ک: همان، ص77-78</ref>. | ||
نسخهٔ ۸ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۰۲
| دیوان اشعار انصاری | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | انصاری، محمدعلی (قمی) (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | دیوان اشعار انصاری: (شاعر اهل البیت - حاج محمد علی انصاری - قم)شامل قصائد- غزلیات- قطعات- ماده تاریخها-... |
| ناشر | مطبعه قم |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1342ش. |
| چاپ | چاپ یکم |
| موضوع | شعر مذهبی - قرن 14 شعر فارسی - قرن 14 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ن673 د9 / 7962 PIR |
دیوان اشعار انصاری، مجموعه اشعار فارسی شاعر اهل‌بیت(ع)، حاج محمدعلی انصاری قمی با تصحیح علی‌اکبر اصولی است. اکثر اشعار شاعر، مذهبی و در بیان توحید و مدح ائمه(ع) و مراثی علما و حکمت‌ها و موعظه‌ها و مطالب اخلاقی و... است.
ساختار
کتاب حاوی مقدمه مؤلف و مجموعه اشعار شامل قصاید، غزلیات، قطعات، ماده تاریخها، مثنویات، تخمیسات و مخمّسات، مراثی، آذرستان، ترکیب‌بندها، دریای نور و متفرقات شاعر است.
گزارش محتوا
نویسنده در مقدمه کتاب شرح حال مختصری از خود و خانواده‌اش می‌نویسد و درباره انگیزه نگارش کتاب شرح می‌دهد[۱]. او درباره این دیوان می‌نویسد: اما در موضوع دیوان حاضر، وضع اقتصادی روز اجازه چاپ آن را نمی‌داد، ولی از طرفی چون می‌بایست بالاخره این متفرقات را جمع‌آوری و چاپ کرد و از طرف دیگر بعضی اشخاص، برخی مراثی و مدایح را درخواست می‌نمودند و من وقت و حوصله اینکه آنها را نوشته برایشان بفرستم نداشتم، یکی دو هفته در این فکر بودم تا ا ینکه یک روز حضرت حجةالاسلام آقای حاج سید محمدعلی علوی که یکی از افاضل و برجستگان حوزه علمیه قمند به منزل آمده و ماجرای خوابشان در شب مبعث رسول اکرم(ص) را برای من بیان کردند... وقتی ایشان خواب را نقل کردند، فکر کردم مثل اینکه این کار منظور نظر مولی الموالی حضرت امیرالمؤمنین(ع) می‌باشد. با دلی گرم اوراق دیوان را تنظیم و به کار چاپ مشغول شدم تا اینکه دیوان به این نحو که مشاهده می‌کنید، از چاپ خارج شد[۲].
اکثر اشعار شاعر، مذهبی و در بیان توحید و مدح ائمه(ع) و مراثی علما و حکمت‌ها و موعظه‌ها و مطالب اخلاقی و... است؛ به نمونه‌هایی از اشعار وی توجه کنید:
الف)- در مذمت مشروبات الکلی و مواد مخدر:
تریاک زرد و باده سرخ و حشیش سبز روز سپید ما بکند عاقبت سیاه
آوخ ز دست زاده خشخاش و دخت تاک کز جور این دو گشته بسی خانمان تباه
تریاک پاره کرده بسی پرده عفاف از بانوان، چو برده ز مردان قوای باه
آبی بود شراب که با شرّ بود عجین می مایعی است مایه صد گونه از گناه
ای بس برادری که ز مستیِّ باده کرد خواهر به‌جای دلبر ولگرد، اشتباه
بس دختران که دخت رزان کرده دربدر بس نوجوان ز باده شده سرنگون به چاه
بس ناشکفته غنچه عصمت که همچو گل شد تا شکوفه پاره ز مستی به صبحگاه
بس عزّت و شرف که ز الکل به باد رفت بس آبرو که ریخته از می به خاک راه
آن کس که باخت هستی خود در ره قمار دیوانگان به عقلش خندند قاه‌قاه
ای سیمبر پسر که به میخانه می‌روی گر پاره پرده‌ات شود از کس دیه مخواه
ای کاش خشک می‌شدی از بیخ شاخ رز تا که بشر برستی از این زهرگین گیاه[۳].
ب)- در مدح آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری:
تا که یادی ز بزرگان جهان خواهد بود دیگران چون تن و این جسم چو جان خواهد بود
سخن از پیشروان تا به زبان است مرا میر ما بر همه از پیش روان خواهد بود و...[۴].
ج)- درباره حماسه عاشورا:
دو لشکر عازم جنگاوری شد یکی بر حق بد و دیگر به باطل
جهان تاریک گشت از گرد پیکار زمان آشوب شد از رعد هایل
به راز سینه شد سرنیزه کاشف درون دیده شد سوفار زابل
عیان لخت جگر در نوک شمشیر به قبض روح خنجرها موکّل
ز دست خیل حق در کربلا گشت هویدا خیبر و ذات السلاسل
ز خون خصم اندر پهنه رزم روان گردید انهار و جداول و...[۵].
وضعیت کتاب
فهرست مطالب در ابتدای کتاب، در ابتدا به‌صورت اجمالی و سپس به‌صورت تفصیلی ذکر شده است. شاعر در بخش فهرست مطالب، قصاید و غزلیاتش را بر اساس حرف آخر کلمه به‌ترتیب الفبا آدرس داده و سپس سایر اشعار را بدون ذکر الفبایی در آدرس ذکر کرده است[۶].
آخرین صفحه مقدمه کتاب، حاوی تصویر نویسنده کتاب است[۷]. در برخی از صفحات کتاب، تصاویری از علما چاپ شده است. به‌علاوه در آخر برخی اشعار علامت‌هایی مانند گل یا پرنده یا ستاره و... گذاشته شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.