دیوان حاجی ابرقوهی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۳۲: خط ۳۲:
    }}
    }}
       
       
    '''دیوان حاجی ابرقوهی''' عنوان اثری است یک جلدی به زبان فارسی از حاجی ابرقوهی با مقدمه و تحقیق ملیحه کرباسیان. این کتاب حاوی مجموعه اشعار فارسی حاجی ابرقوهی است.
    '''دیوان حاجی ابرقوهی،''' عنوان اثری است یک جلدی به زبان فارسی از حاجی ابرقوهی با مقدمه و تحقیق ملیحه کرباسیان. این کتاب حاوی مجموعه اشعار فارسی حاجی ابرقوهی است.


    از دیوان حاجی ابرقوهی تنها یک نسخة ناقص باقی مانده است. بر اساس این نسخه، بخش اعظم دیوان او را قصایدی در مدح چهارده معصوم(ع) تشکیل می‌دهد. پس از آنها، قصاید مدحیة امرا است که عبارتند از مرشد مکمّل، قطبشاه، نظامشاه بحری، میر فاضل وچنگیزخان. بعد از قصاید، مثنوی ناظر و منظور و غزلیات و رباعیّات قرار گرفته است.<ref>ر.ک: مقدمه مصحح بر کتاب، ص17</ref>
    از دیوان حاجی ابرقوهی تنها یک نسخة ناقص باقی مانده است. بر اساس این نسخه، بخش اعظم دیوان او را قصایدی در مدح چهارده معصوم(ع) تشکیل می‌دهد. پس از آنها، قصاید مدحیه امرا است که عبارتند از مرشد مکمّل، قطب‌شاه، نظام‌شاه بحری، میر فاضل و چنگیزخان. بعد از قصاید، مثنوی ناظر و منظور و غزلیات و رباعیّات قرار گرفته است.<ref>ر.ک: مقدمه مصحح بر کتاب، ص17</ref>


    برای نمونه ابیاتی از قصیدة او در مدح امام جعفر صادق (ع) چنین است:
    اشعار او آن‌چنان‌که سام میرزا مدّعی شده است کم‌مایه نیست، امّا بی‌تردید از جمله اشعار قوی و فخیم زبان فارسی نیز بشمار نمی‌آید. بااین‌حال و برای بررسی ادبیات شیعی در روزگار قطب‌شاهی شایسته توجّهند. استفاده از دامنه واژگانی محدود، عدم نوآوری در تشبیهات و استعارات و تکرار پی‌درپی یک واژه از جمله مواردی هستند که از فخامت شعر او می‌کاهد. برای نمونه، تکرار واژة خَنگ و خَنگِ گردون، در قصیده «منقبت علی عالی»، نشان از ضعف وی در استفاده از واژگان متنوّع دارد. این دامنه محدود واژگانی گاه او را به استفاده از قافیه‌های سست واداشته است.


    '''مرآت صبح جعفرصادق که آفتاب'''              '''سازد نثار مقدم تو زرّ جعفری'''
    امّا به‌هرحال نکات جالب نیز در شعر او کم نیست و بی‌انصافی است اگر او را از زمره شاعران کم‌مایه قلمداد کنیم. برای نمونه از این ابیات می‌توان یاد کرد:


    '''ای سرور جهان امامت که از ازل'''            '''خورشید را به خاک جنابت بود سری'''
    '''دل شود خون گر ز برگ گل بود پیراهنش'''


    '''هر شب پی نثار تو آورده در کنار'''            '''در از ستاره قلزم این چرخ اخضری'''.<ref>ر.ک: همان</ref>
    '''زآنکه می‌دانم از آن آزرده می‌گردد تنش'''


    اشعار او آنچنان که سام میرزا مدّعی شده است کم‌مایه نیست، امّا بی‌تردید از جمله اشعار قوی و فخیم زبان فارسی نیز به شمار نمی‌آید. با این حال، و برای بررسی ادبیات شیعی در روزگار قطبشاهی شایستة توجّه‌اند. استفاده از دامنة واژگانی محدود، عدم نوآوری در تشبیهات و استعارات و تکرار پی‌درپی یک واژه از جمله مواردی هستند که از فخامت شعر او می‌کاهد. برای نشان » منقبت علی عالی « نمونه، تکرار واژة خَنگ و خَنگِ گردون در قصیدة از ضعف وی در استفاده از واژگان متنوّع دارد. این دامنة محدود واژگانی گاه او را به استفاده از قافیه‌های سست واداشته است، مانند این بیت در یک غزل:
    '''ای دل از بیداد زلفت همچو شانه شاخ شاخ''' '''جان خورد چون تیر مژگان تو گوید واخ واخ'''
    یا
    یا
    '''برسر ما همه دم تیغ بلا می‌آید'''        '''چه بلا تیغ بلا بر سر ما می‌آید'''
    امّا به هر حال نکات جالب نیز در شعر او کم نیست و بی‌انصافی است اگر او را از زمرة شاعران کم‌مایه قلمداد کنیم. برای نمونه از این ابیات می‌توان یاد کرد:
    '''دل شود خون گر ز برگ گل بود پیراهنش''' '''زان که می‌دانم از آن آزرده می‌گردد تنش'''


    یا
    '''تا بر طریق سایه نگردم ازو جدا'''


    '''تا بر طریق سایه نگردم ازو جدا'''          '''خود را به او ز بهر غلامی فروختم'''.<ref>ر.ک: همان، ص17-18</ref>
    '''خود را به او ز بهر غلامی فروختم'''.<ref>ر.ک: همان، ص17-18</ref>


    ==پانویس==
    ==پانویس==
    <references />
    <references />


    ==منبع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    مقدمه مصحح.
    مقدمه مصحح.



    نسخهٔ ‏۳۰ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۱۷

    دیوان حاجی ابرقوهی
    دیوان حاجی ابرقوهی
    پدیدآورانحاجی ابرقوهی (نویسنده) کرباسیان، ملیحه (محقق)
    ناشردانشگاه فردريش ويلهلم مجمع ذخائر اسلامي
    مکان نشرآلمان - بن ايران - قم
    سال نشر2014م. = 1393ش.
    چاپچاپ يکم
    شابک978-964-988-548-3
    موضوعشعر فارسي - قرن 11ق.
    زبانفارسي
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏/د9 / 5921 PIR

    دیوان حاجی ابرقوهی، عنوان اثری است یک جلدی به زبان فارسی از حاجی ابرقوهی با مقدمه و تحقیق ملیحه کرباسیان. این کتاب حاوی مجموعه اشعار فارسی حاجی ابرقوهی است.

    از دیوان حاجی ابرقوهی تنها یک نسخة ناقص باقی مانده است. بر اساس این نسخه، بخش اعظم دیوان او را قصایدی در مدح چهارده معصوم(ع) تشکیل می‌دهد. پس از آنها، قصاید مدحیه امرا است که عبارتند از مرشد مکمّل، قطب‌شاه، نظام‌شاه بحری، میر فاضل و چنگیزخان. بعد از قصاید، مثنوی ناظر و منظور و غزلیات و رباعیّات قرار گرفته است.[۱]

    اشعار او آن‌چنان‌که سام میرزا مدّعی شده است کم‌مایه نیست، امّا بی‌تردید از جمله اشعار قوی و فخیم زبان فارسی نیز بشمار نمی‌آید. بااین‌حال و برای بررسی ادبیات شیعی در روزگار قطب‌شاهی شایسته توجّهند. استفاده از دامنه واژگانی محدود، عدم نوآوری در تشبیهات و استعارات و تکرار پی‌درپی یک واژه از جمله مواردی هستند که از فخامت شعر او می‌کاهد. برای نمونه، تکرار واژة خَنگ و خَنگِ گردون، در قصیده «منقبت علی عالی»، نشان از ضعف وی در استفاده از واژگان متنوّع دارد. این دامنه محدود واژگانی گاه او را به استفاده از قافیه‌های سست واداشته است.

    امّا به‌هرحال نکات جالب نیز در شعر او کم نیست و بی‌انصافی است اگر او را از زمره شاعران کم‌مایه قلمداد کنیم. برای نمونه از این ابیات می‌توان یاد کرد:

    دل شود خون گر ز برگ گل بود پیراهنش

    زآنکه می‌دانم از آن آزرده می‌گردد تنش

    یا

    تا بر طریق سایه نگردم ازو جدا

    خود را به او ز بهر غلامی فروختم.[۲]

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه مصحح بر کتاب، ص17
    2. ر.ک: همان، ص17-18

    منابع مقاله

    مقدمه مصحح.


    وابسته‌ها