شرح كفاية الأصول (ابهام‌‌زدایی)

شرح كفاية الأصول ممکن است عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد:

• كفاية الأصول (با حواشی مشکینی) یا حواشى المحقق المشكينى على الكفاية، اثر ميرزا ابوالحسن مشكينى، از علماى بزرگ و مشهور حوزه علميّه نجف اشرف است.

• غاية الأصول في شرح كفاية الأصول تأليف آیت‌الله سيدعلى آقاميرى دزفولى، شرح عربى بر كفاية الاصول آخوند خراسانى است. ايشان با تسلّط بر مبانى علم اصول توانسته است كفايه را به سبکىشيرين و اسلوبى دلنشين شرح نمايد.

• عناية الأصول في شرح كفاية الأصول تأليف سيد مرتضى حسينى يزدى فيروزآبادى، از علماى قرن حاضر و از دانشمندان و اساتيد برجستۀ حوزه‌هاى علميّۀ نجف اشرف و قم.

• دروس و حلول في شرح كفاية الأصول شرح عربی کتاب «كفاية الأصول» آخوند خراسانی به سبک و شیوه‌ جدیدی است. علی بن حسین علوی در قالب عناوین جدید، تمارین و فلوچارت مباحث، سعی در تسهیل و تثبیت مطالب در ذهن خواننده کرده است.

• شرح كفاية الأصول از شروح فارسى كفاية الاصول آخوند خراسانی به قلم على محمّدى خراسانى در پنج جلد است. اين كتاب پس از سه دوره كامل تدريس كفايه به رشته تحرير درآمده و تمام كوشش مولّف اين بوده است كه مباحث سنگين آن را به زبانى ساده بيان كند.

• كفاية الأصول في أسلوبها الثاني تأليف شيخ باقر ايروانى از جمله شروح عربى كتاب كفايه است كه با تقرير و اسلوبى جديد به رشته تحرير درآمده است.

• شرح كفاية الأصول (رشتي) به زبان عربى، اثر شيخ عبدالحسين رشتى، از شاگردان آخوند خراسانى است.

• هداية الأصول في شرح كفاية الأصول تقريرات درس آیت‌الله شيخ صدرا است كه توسط حيدر على مدرّسى نوشته شده است.

• الحاشية علی كفاية الأصول به زبان عربى، حاصل درس‌هاى خارج اصول آیت‌الله سيد‌ ‎حسين بروجردى، در حوزه علميّه بروجرد است كه توسط آیت‌الله شيخ بهاء‌الدين حجتى بروجردى از شاگردان برجسته ايشان و از علماى بزرگ حوزه‌هاى علميّه بروجرد و قم(1309 - 1389ق)، گردآورى شده است.

• الوصول إلی كفاية الأصول به زبان عربى، اثر آيت‌الله سيد‌ ‎محمدحسینى شيرازى، شرح بر كفايه مرحوم آخوند خراسانى است.

• ترجمه و شرح كفاية الأصول (مسعود عباسی) ثر مسعود عباسی، کتابی است سه جلدی در ترجمه فارسی و شرح مختصر كفاية الأصول آخوند خراسانی(متوفی 1329ق). مترجم به‌صورت قسمت‌قسمت، متن عربی را آورده و در پایین آن، ترجمه فارسی را ارائه کرده است.

• شرح كفاية الأصول (صالحی مازندرانی) سلسله درس‌هاى آيت‌الله حاج شيخ اسماعيل صالحى مازندرانى، به زبان فارسى است كه توسط محمد على صالحى مازندرانى، تدوين و تنظيم شده است.

• متن، ترجمه و شرح کامل كفاية الأصول تأليف جمشيد سميعى، متولد(1335ش.)، به زبان فارسى و در موضوع علم اصول است.

• نهاية المأمول في شرح كفاية الأصول شرح برخى مبحث الفاظ كتاب كفايةالاصول آخوند خراسانى در مورد حجيت قطع و ظنون معتبره به قلم شيخ محمد على اجتهادى است.

• منتهی الوصول في شرح كفاية الأصول تألیف حسین بخشی رفسنجانی، کتابی است یک‌جلدی به زبان فارسی با موضوع اصول فقه. نویسنده در این اثر به تقریر دروس کفایه استاد حاج مهدی احدی، پرداخته است.

• بداية الوصول في شرح كفاية الأصول تأليف آیت‌الله محمد طاهر آل الشيخ راضى است كه در نه جلد به زبان عربى، تدوين شده و كليه مباحث اصولى مندرج در كتاب «كفاية الاصول»، تأليف ملا محمد كاظم آخوند خراسانى را به‌صورت مبسوط شرح نموده است.

• تحرير الفصول في شرح كفاية الأصولتأليف سيد محمّدجواد ذهنى تهرانى (1381- 1326ش.) است. كتاب، به زبان فارسی مى‌باشد و موضوع آن علم اصول است.

• طريق الوصول الی تحقيق كفاية الأصول شرح عربى كفايه الاصول به قلم محمّد كرمى است متأسفانه كتاب به طور ناقص مقصد هفتم را در بردارد و بخشى از مقصد هفتم و ادامه كتاب كفايه بررسى نشده است.

• خودآموز کفایه؛ مباحث عقلیه و اصول عملیه تقریرات درس کفایه آخوند خراسانی است که توسط آیت‌الله شیخ عبدالکریم خوئینی، به فارسی نوشته شده است.

• هداية العقول في شرح كفاية الأصولاثر آیت‌الله سيد محمد على موسوى حمّامى نتيجه استفاده از دروس والد مولّف و مراجعه به حواشى بعضى از اعلام است كه براى ايضاح مباحث كفايه نوشته شده است.

• تيسير الوصول الی مطالب كفاية الأصول تألیف سید علی حلو، کتابی است در شرح كفاية الأصول آخوند خراسانی

• شرح مضمونی كفاية الأصول اثر قادر حيدرى فسايى، شرحى است بر متن كتاب «كفاية الأصول» (اثر ملا محمدكاظم آخوند خراسانى.

• نهاية الوصول إلی كفاية الأصول نوشته مصطفى محسن موسوى حائرى شرحى است به زبان عربى، بر كتاب «كفاية الاصول» مرحوم آخوند خراسانى.

• نهایة الوصول في شرح كفايه الأصول اثر مصطفی جلیلی (معاصر)، شرحی است بر كفاية الأصول محمدکاظم خراسانی (متوفی 1329ق)، معروف به آخوند خراسانی.

• استصحاب شرح كفاية الأصول اثر آيت‌الله سيد‌ ‎محمد موسوى بجنوردى، تشريح و نقد و بررسى علمى مبحث استصحاب از کتاب «كفاية الاصول» آخوند خراسانى مى‌باشد كه به زبان فارسی و در سال 1387ش، نوشته شده است.

• تعليقة شريفة و حاشية منفية علی كفاية الأصول تعلیقات و حواشی شیخ عباسعلی شاهرودی بر كفاية الأصول آخوند خراسانی به زبان عربی با موضوع اصول فقه است.

• منتهی الوصول إلی غوامض كفاية الأصول من إفادات سيدنا العلامة الرباني السيد أبوالحسن الإصفهاني قدس‌سره‌العالی تقريرات بعضى از مباحث اصولى مرحوم سيد ابوالحسن اصفهانى، به قلم شيخ محمدتقى آملى (1304 - 1391ق)، است. اين اثر، به زبان عربى و مشتمل بر مباحث اصولى، از ابتداى استصحاب تا آخر اجتهاد و تقليد است.

• حقائق الأصول به زبان عربى، تأليف فقيه دانشمند، حضرت آیت‌الله سيد محسن طباطبايى حكيم (1390ق)، است.

• شرح فارسی كفاية الأصول نوشته استاد، محمدحسین نجفى دولت‌آبادى اصفهانى است كه در پنج جلد تدوين شده است. در اين كتاب، علاوه بر نظريات مرحوم آخوند، مختصرى از اقوال علماى متأخر از آخوند نيز منعكس شده است.

• نهاية المأمول في شرح كفاية الأصول (رضوی) اثر ميرزا سيد حسن رضوى قمى، شرح و توضيح بخشى از كفاية الاصول آخوند خراسانى مى‌باشد كه به زبان عربى و در سال1340ق نوشته شده است.

• حاشية علی كفاية الأصول (سلطان‌العلماء اراكي) اثر شيخ محمد سلطان العلماء، يكى از حواشى مفصل و تخصّصى درباره «كفاية الاصول» است.

• خودآموز کفایه اثر زين‌الدين (جعفر) زاهدى، يكى از شروح فارسى بر كفايه آخوند خراسانى است كه به درخواست دانشجويان منقول و معقول آن زمان نوشته شده است تا براى طالبان علم اصول و پژوهشگران طريق استنباط، مفيد واقع گردد.

• البداية في توضيح الكفاية شرح و تفصيل كتاب كفايه الاصول آخوند خراسانى به قلم شيخ على عارفى است.

• دراسات في أصول الفقه اثر سيد محمد كلانتر، به زبان عربى، يكى از شروح باارزش كفاية الاصول آخوند خراسانى است.

• دروس في الكفاية اثر عربى غلامعلى محمدى باميانى، در تشريح و توضيح «كفاية الاصول» است كه در سال 1419ق، نوشته شده است.

• تعليقة القوچاني علی كفاية الأصول تأليف شيخ على قوچانى نجفى(1333ق)، به زبان عربى است.

• الهداية إلی أسرار الكفاية يكى از شروح مختصر و مفيد كفاية الاصول است كه توسط آیت‌الله شيخ مصطفى اعتمادى به رشته تحرير درآمده و در دو جلد تدوين شده است. اين شرح حاصل تتبّع و تدقيقات نویسنده در مسائل اصولى به‌شمار مى‌رود.

• إيضاح الكفاية درس‌هاى متن كفاية الاصول آیت‌الله فاضل لنكرانى، به زبان فارسی، به قلم سيد‌ ‎محمدحسینى قمى است.

• حاشية الكفاية (علامه طباطبایی) تألیف علامه سيد محمدحسین طباطبايى (متوفاى 1402 قمرى) است.

• دروس في مسائل علم الأصول تأليف آیت‌الله ميرزا جواد تبريزى، شرحى است بر كتاب «كفاية الاصول» مرحوم آخوند خراسانى

• منتهی الدراية في توضيح الكفاية در هشت جلد، به زبان عربى، توسط آيت‌الله سيد محمدجعفر جزائرى شوشترى مروج از اساتيد بزرگ حوزه علميه نجف اشرف و از علماى مشهور منطقه خوزستان، تأليف شده است.

• الهداية إلی غوامض الكفاية تقريرات درس آیت‌الله سيد‌ ‎محمدحسین مير سجادى پيرامون كتاب اصولی «كفاية الاصول» است كه توسط فرزند ايشان، جناب آقاى سيد‌ ‎على حسینى مير سجادى در سه جلد به رشته تحرير درآمده است.

• حاشية الكفاية (علامه طباطبایی) تألیف علامه سيد محمدحسین طباطبايى (متوفاى 1402 قمرى) است.

• حاشية علی الكفاية (حائري قمي) تألیف آیت‌الله محمد على حائرى قمى از جمله حواشى كتاب كفايه آخوند خراسانى است.

• نهاية الدراية في شرح الكفاية تأليف، آیت‌الله شيخ محمدحسین اصفهانى غروى، مشهور به كمپانى(1296 - 1361ق)، است.

• شرح سبيكة الذهب تألیف سبط شیخ انصاری(متوفی 1281ق)؛ شیخ احمد انصاری (متوفی 1416ق)، شرحی است بر کتابی منظوم با نام سبيكة الذهب تألیف محمدصالح حائری مازندرانی (متوفی 1389ق) که در نظم كفاية الأصول آخوند خراسانی نوشته شده است.

• حاشية الكفاية (ایروانی) حاشیه خطی میرزا علی ایروانی نجفی (متوفی 1354ق) بر «كفاية الأصول» آخوند خراسانی (متوفی 1329ق) است. شارح از علماى بزرگ حوزه علميه نجف اشرف و از شاگردان برجسته آخوند خراسانى بوده است.

• نهاية الدراية في شرح الكفاية (ط. قم) نوشته آیت‌الله شيخ محمدحسین اصفهانى غروى، مشهور به كمپانى(1296 - 1361ق)، است. اين كتاب، به زبان عربى و شرحى بر «كفاية الاصول» آخوند خراسانى است.

• نهاية الوصول شرح فارسى كفاية الأصول، اثر سيد حسن سيد اشرفى است كه به روش پرسش و پاسخ توسط آقاى سيدحسن سيد اشرفى نوشته شده است.

• الهداية في شرح الكفاية (تستری کاظمینی) اثر عبدالحسين بن محمدتقى تسترى كاظمينى، يكى از شروح«كفايه» آخوند خراسانى است كه با وجود اختصار، حاوى مطالب مفيدى است.

• الهداية في شرح الكفاية (شیرازی، محمدجعفر) اثر محمدجعفر بن طاهر شيرازى از جمله شروح عربى كتاب كفاية الاصول مرحوم آخوند خراسانى است.

• بحث الاجتهاد و التقليد منتهى العناية فى شرح الكفاية اثر عربى سيد محمد بن السيد مرتضى الحسينى الفيروزآبادى النجفى و يكى از شروح گران‌سنگ بر كفايه آخوند خراسانى است.

• أنوار الهداية في التعليقة علی الكفاية تألیف امام خمینى(ره) است. مجموعۀ تعليقات حضرت امام بر کتاب «كفاية الأصول» مرحوم آخوند خراسانى.

• نهاية النهاية في حاشية الكفاية جلد دوم از نسخه خطی شرح «كفاية الأصول» آخوند خراسانی (متوفی 1329ق) به قلم میرزا علی ایروانی نجفی(متوفی 1354ق) است. شارح از علماى بزرگ حوزه علميه نجف اشرف و از شاگردان برجسته آخوند خراسانى بوده است لذا این اثر یکی از بهترین شروحی است که بر کفایة الاصول نوشته شده است.

• نهاية النهاية في شرح الكفاية به زبان عربى، اثر آيت‌الله ميرزا على ايروانى نجفى است.

• أنوار الهداية في التعليقة علی الكفاية (موسوعه جلد 3) تعليقه امام خمینى(ره) بر کتاب كفاية الأصول آخوند خراسانى، در سال 1415ق، با مقدمه تحقيقى مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمینى(س) منتشر گرديد. پس از آن در طبع جديد در سال 1434ق1392/ش، توسط همین مؤسسه به ضمیمه بدائع الدرر في قاعدة نفي الضرر به‌عنوان جلد سوم و چهارم موسوعه امام خمینى(ره) به زيور طبع آراسته شد.

• دروس في مسائل علم الأصول تألیف آیت‌الله میرزا جواد تبریزى، از جمله شروح کتاب «كفاية الأصول» مرحوم آخوند خراسانى است که به زبان عربى بوده و در پنج جلد به چاپ رسیده است.

• دراسات في الاجتهاد و التقليد شرح و تعلیقه‌ای مبسوط بر «كفاية الأصول» آخوند خراسانی (متوفی 1329ق)، به قلم عالم شیعی سید علی حسینی صدر است. این اثر در یک جلد در قریب به سیصد صفحه به زبان عربی منتشر شده است.