صافی گلپایگانی، لطف‌الله: تفاوت میان نسخه‌ها
(←وفات) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۱۷: | خط ۱۱۷: | ||
== وفات == | == وفات == | ||
آیت‌الله صافی گلپایگانی سرانجام پس از حدود یک قرن عمر با برکت و جهاد علمی و عملی در بامداد روز سه شنبه ۱۲بهمن | آیت‌الله صافی گلپایگانی سرانجام پس از حدود یک قرن عمر با برکت و جهاد علمی و عملی در بامداد روز سه شنبه ۱۲بهمن ۱۴۰۰ش در سن ۱۰۳ سالگی درگذشت.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/1005303/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B5%D8%A7%D9%81%DB%8C-%DA%AF%D9%84%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C ر.ک: زندگی‌نامه حضرت آیت الله صافی گلپایگانی، خبرگزاری رسمی حوزه، ۱۲ بهمن ۱۴۰۰]</ref> پیکر ایشان روز چهارشنبه در شهر مقدس قم پس از اقامه نماز توسط آیت‌الله کریمی جهرمی، تشییع و سپس برای تدفین در کربلای معلی به عراق منتقل شد و در صحن مطهر حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در خانه ابدی اش جای گرفت<ref>[https://www.irna.ir/news/84637608/%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B5%D8%A7%D9%81%DB%8C-%DA%AF%D9%84%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%DB%8C%D8% ر.ک: پیکر آیت الله صافی گلپایگانی در کربلا تشییع شد، خبرگزاری جمهوری اسلامی، ۱۴ بهمن ۱۴۰۰]</ref>. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
نسخهٔ ۳ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۵۷
| آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | صافی گلپایگانی، لطف‌الله |
| نام‌های دیگر | لطف‌الله صافی |
| نام پدر | ملا محمّد جواد صافى |
| ولادت | 30 بهمن سال 1297ش برابر با ۱۹ جمادی‌الاول ۱۳۳۷ق |
| محل تولد | گلپايگان |
| رحلت | 12 بهمن 1400ش |
| اطلاعات علمی | |
| درجه علمی | مرجع تقلید شیعیان |
| اساتید | آیت‌الله سید محمّدتقى خوانسارى آیت‌الله سید حسین بروجردی |
| برخی آثار | سلسله مباحث امامت و مهدویت ثلاث رسایل فقهیه ذخيرة العقبی في شرح العروة الوثقی فقه الحج میراث الزوجه توضیح المسائل (صافی گلپایگانی) |
لطف‌الله صافی گلپایگانی (1297-1400ش)، فقیه، مجتهد، اسلام‌شناس، از مراجع بزرگ تقلید شیعه و از شاگردان آِیات عظام سید حسین بروجردی، سید محمّدتقى خوانسارى و سید محمد حجّت کوه‌کمره‌ای، برادر کوچکتر آیت‌الله على صافى گلپايگانى
ولادت
در 30 بهمن سال 1297ش برابر با ۱۹ جمادی‌الاول ۱۳۳۷ق، در شهر گلپایگان، به دنیا آمد.
پدر او عالم عارف، آیت‌اللّه آخوند ملا محمّدجواد صافى، (متولد 1287ق) بود که علاوه بر تخصّص، تحقیق، تألیف و تدریس در گرایش‌هاى مختلف علوم اسلامى مانند فقه، اصول، کلام، اخلاق، حدیث و... و در زمینه هنرهاى ارزشمندى چون شعر و خوشنویسى نیز سرآمد بود. مادر او بانوى فاضله، شاعره و عاشق اهل‌بیت(ع)، فاطمه خانم، دختر حضرت آیت‌اللّه آخوند ملا محمّدعلى بود.
تحصیلات
ایشان، در نوجوانى قدم به وادى علم و معنویت حوزه نهاد و میهمان صفاى حلقه‌هاى صمیمى درس و بحث و مَحرَم شور وصف‌ناپذیر مناجات نیمه شب پاک‌باختگان حوزه شد.
ابتدا در گلپایگان، کتب پایه ادبیات عرب را نزد عالم جلیل‌القدر، مرحوم آخوند ملا ابوالقاسم مشهور به «قطب» آغاز کرد و ادامه مباحث ادبیات، کلام، تفسیر، حدیث، فقه و اصول را تا پایان سطح در همان جا پى گرفت و در این مدت حجم وسیع کتب مهم رشته‌هاى مذکور را نزد پدر بزرگوارش، حضرت آیت‌اللّه آخوند ملا محمّدجواد صافى آموخت.
در سال 1360ق، گلپایگان را با دنیایى از خاطره‌هاى شیرین دوران کودکى و نوجوانى و لذت حضور در کنار پدر و مادرى مهربان و دلسوز، ترک کرد و رنج مشکلات هجرت به قم را پذیرا شد، تا با حضور در مجلس درس و بحث اساتید بزرگ حوزه علمیه قم به تکمیل تحصیلات و تحقیقات خود بپردازد.
اساتید
ایشان چند سال بعد به نجف اشرف مشرف شد و در آنجا نیز از محضر مراجع عالی‌قدر آن حوزه، براى یک سال بهره‌مند گشت. او پس از آن مجدداً به قم بازگشت و بیش از پانزده سال حلقه‌نشین مجلس درس و بحث و اخلاق و عرفان مرجع پرافتخار شیعه، حضرت آیت‌اللّه‌العظمى بروجردى و نیز یکى از مشاورین ویژه و برجسته و از اصحاب خاص استفتای آن بزرگوار گشت و آن مرحوم، نظر به توانایى والاى علمى آیت‌اللّه‌العظمى صافى، پاسخگویى به سؤالات مهم و حساسى از فقه و کلام شیعى و نیز نگارش کتاب ارزشمندى درباره مهدویت را که منتخب الأثر نام گرفت، به ایشان واگذار کردند.
از اساتید مهم آن بزرگوار در قم، مراجع تقلید، آیات عظام: سید محمّدتقى خوانسارى، سید محمد حجّت کوه‌کمره‌ای، صدر، بروجردى و در نجف، آیات عظام: شیخ محمّدکاظم شیرازى، سید جمال‌الدین گلپایگانى و شیخ محمّدعلى کاظمى را مى‌توان نام برد.
ویژگی‌هاى ایشان
زهد، تقوا، اخلاص، قناعت، توکل، سعه صدر، صراحت لهجه، عشق به اهل‌بیت(ع) و امر به معروف و نهى از منکر، از ویژگى‌هاى مهم روحى - اخلاقى این فقیه وارسته است.
تدریس، تحقیق و تسلط بر علوم متنوع اسلامى همچون فقه، اصول، کلام، حدیث، رجال و...، تألیف حدود هشتاد اثر ارزشمند و محققانه به زبان‌هاى فارسى و عربى که بعضى از آنها به چند زبان دیگر نیز ترجمه شده، از ویژگى‌هاى علمى ایشان است.
برخوردارى از چنین موقعیت‌هاى والاى علمى، ایشان را در حوزه علمیه قم، در ردیف ممتازین قرار داد و بزرگانى چون آیات عظام: سید جمال‌الدین گلپایگانى، بروجردى، امام خمینى و سید محمدرضا گلپایگانى و بعضى دیگر، مقام بلند علمى - معنوى او را ارج نهادند و آیت‌اللّه‌العظمى سید جمال‌الدین گلپایگانى در حدود 45 سال پیش، اجتهاد متین و اوج مقام فقهى وى را طى مکتوبى مهم، اعلام کرد.
ایشان، سال‌ها از طرف مرحوم آیت‌اللّه بروجردى و پس از ارتحال آن بزرگوار، از معدود کسانى بود که مسئولیت امتحان فضلاى حوزه در سطح عالى و درس خارج را داشته و شمارى از مجتهدان کنونى و مدرسین حوزه علمیه قم، نزد معظم‌له امتحان داده‌اند.
این فقیه گران‌قدر، علاوه بر موارد مذکور، مطالعات گسترده‌اى در زمینه ادبیات و تاریخ اسلام و ایران داشته و ضمن آشنایى با قالب‌هاى گوناگون شعرى، در سرودن شعر نیز مهارت کامل داشتند.
قبل از پیروزى انقلاب اسلامى، حضور در صحنه‌هاى مختلف مبارزه با رژیم ستم‌شاهى باعث حساسیت ساواک، نسبت به این فقیه آگاه گشت و بالاخره به توقیف یکى از کتب ایشان که حاوى مطالبى در نقد فساد رژیم شاه بود، منجر شد. در همین حال نشر بعضى از کتب مهمی که وی در دفاع از تشیع نگاشته بود نیز، در برخی از کشورهاى عربى ممنوع شد و بدین صورت دولت‌مردان این کشورها همسو با برخى مزدوران قلم‌به‌دست استعمار، نتوانستند خشم خود را از نوشته‌هاى آگاهى‌بخش و بیدارکننده‌اش، پنهان نمایند.
با پیروزى انقلاب اسلامى ایران، ایشان در سال 1358ش، به‌عنوان عضو مجلس خبرگان اوّل، انتخاب و در سال 1359ش، از سوى حضرت امام خمینى(قدس‌سره) به عضویت شوراى نگهبان منصوب شد و هشت سال به‌عنوان دبیر شوراى نگهبان، منشأ خدمات ارزنده‌اى به نظام مقدس و مردم عزیز گشت و در پاسدارى از حریم اسلام و قرآن، لحظه‌اى تردید به خود راه نداد.
ایشان، پس از درگذشت حضرت آیت‌اللّه گلپایگانى(قدس‌سره)، در آذرماه 1372ش، بنا به تقاضاهاى مکرّر و اصرار پى‌درپى علما و مردم، بالاخره تصدى مرجعیت را پذیرفت و تا زمان رحلت به‌عنوان یکى از مراجع عمده و ارکان اصلى حوزه علمیه قم، بشمار مى‌رفتند.
آیت‌الله صافی در کلام بزرگان
آیت‌الله آقاى حاج سید جمال‌الدین هاشمى گلپایگانى که از مراجع بزرگ عصر خود در نجف اشرف بودند، در تاریخ سوم جمادى‌الاولى 1375ق؛ یعنى چهل سال قبل براى معظم‌له اجازه اجتهاد صادر نموده و مرقوم نموده‌اند که ایشان به بالاترین درجه اجتهاد و استنباط در احکام شرعیه نایل گردیده‌اند. وی در آن اجازه بسیار عالى که اکنون موجود است، ایشان را با القاب: «العالم، العلم، العيلم، العلّام، الفاضل، الكامل، الهمام، علم الأعلام، حجةالإسلام» یاد فرموده و ستوده‌اند.
آیت‌الله آقاى شیخ محمدعلى کاظمى خراسانى(رضوان‌الله‌علیه)، مقرّر مرحوم محقّق نائینى(قدس‌سره) استاد آیت‌الله العظمى صافى در نجف، در نامه خود که در تاریخ یازدهم شوّال فرستاده‌اند، وى را با عنوان والاى «علم العلم و مناره» یاد کرده و ایشان را که نجف را ترک کرده بودند به نجف فراخوانده و مرقوم فرموده‌اند:
«مفارقت امثال سرکار از نجف اشرف و خلوّ جامعه علمیه از آن، موجب تأثر [است]. چون امروز جامعه علمیه حاجت به امثال سرکار دارد که استعداد ذاتى را با حفظ ظاهر و التزام به نوامیس شرع مطهر دارا و واجد هستید، على‌هذا حتى‌المقدور اسباب حرکت را فراهم فرمائید.
امید است بر عزم مراجعت باقى باشید و جدّاً سرکار را از حضرت حجت‌الاسلام آقاى والد(دامت برکاته) تقاضا می‌کنم».
امام خمینى در نامه مورخ 22/ 3 / 65 خود به شوراى نگهبان، او را از «فقها»یى دانسته‌اند که «لیاقت و تعهدشان محرز است» و «در مدت طولانى خدمت، آشنایى وافر به مسائل جاریه دارند».
و در جایى دیگر، درباره ایشان فرموده‌اند: «معظم‌له مورد علاقه این‌جانب هستند».
براى تحلیل‌گران امور تاریخی، نقش کلیدى آیت‌الله العظمى صافى در مقام فقیهى دقیق و خوش‌فکر و مشاورى امین و آگاه براى آیت‌الله العظمى گلپایگانى در طول 32 سال مرجعیت پرافتخار آن مرحوم، نقشى ویژه و کاملاً برجسته است.
آن مرجع عظیم‌الشأن در امور مهم سیاسى و اجتماعى با آیت‌الله العظمى صافى مشورت نموده و مسائل مهم فقهى را با معظم‌له در میان مى‌گذاشتند؛ براى نظرات ایشان اهمیت قائل بودند، آرائشان را محترم شمرده و به آن توجه مخصوص مى‌فرمودند.
آیت‌الله العظمى گلپایگانى در نامه‌اى خطاب به دست‌اندرکاران اولین مرکز کامپیوترى تحقیقات و دایرةالمعارف فقه اسلامى موسوم به «معجم فقهى»، آیت‌الله العظمى صافى را نمونه‌اى از «اکابر فقهاى معاصرین» و «صاحبان مقام علمى شامخ» دانسته و به استفاده از وجود مغتنم و سرمایه ارزشمند علمى ایشان، تأکید مى‌ورزند.
در نگاه ژرف آیت‌الله العظمى گلپایگانى که خود استوانه عظیم فقاهت و اسطوره تقوا و عدالت بود از آیت‌الله العظمى صافى با عنوان «مجتهدى مسلّم و عادل» یاد شده است.
آیت‌الله آقاى حاج میرزا جعفر سبحانى، راجع به جریان مراسم نماز بر پیکر پاک آیت‌الله العظمى گلپایگانى مى‌نویسند:
«بر جنازه مطهر او پاک‌ترین و وارسته‌ترین فرد؛ یعنى چهره بزرگوار فقیه، آیت‌الله صافى(دام‌ظله) نماز گزارد.
فردى که در طول عمر، با قلم و بیان در خدمت اسلام بوده و از عارفان وارسته‌اى که: «يذكركم رؤيته»؛ دیدار او انسان را به یاد خدا مى‌اندازد و معاشرت با او بر فضل و دانش و تقواى معاشر مى‌افزاید».
وفات
آیت‌الله صافی گلپایگانی سرانجام پس از حدود یک قرن عمر با برکت و جهاد علمی و عملی در بامداد روز سه شنبه ۱۲بهمن ۱۴۰۰ش در سن ۱۰۳ سالگی درگذشت.[۱] پیکر ایشان روز چهارشنبه در شهر مقدس قم پس از اقامه نماز توسط آیت‌الله کریمی جهرمی، تشییع و سپس برای تدفین در کربلای معلی به عراق منتقل شد و در صحن مطهر حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در خانه ابدی اش جای گرفت[۲].
آثار
- راه اصلاح یا امر به معروف و نهى از منکر؛
- سفرنامه حج؛
- نیایش در عرفات؛
- حدیث بیدارى (مجموعه پیام‌ها)؛
- شهید آگاه؛
- پرتوى از عظمت امام حسین(ع)؛
- با عاشوراییان؛
- بزم حضور (دفتر شعر رضوى)؛
- نغمه مشتاقان (دفتر شعر)؛
- آفتاب مشرقین (دفتر شعر عاشورایى)؛
- صحيفة المؤمن (دفتر شعر)؛
- سبط المصطفى (دفتر شعر)؛
- دیوان اشعار؛
- در آرزوى وصال (دفتر سروده‌هاى امام زمانى)؛
- پاسخى به کتاب «عقیده مهدویت در شیعه امامیه»؛
- نوید امن و امان؛
- پاسخ ده پرسش؛
- اصالت مهدویت؛
- تجلى توحید در نظام امامت؛
- نظام امامت و رهبرى؛
- ولایت تکوینى و ولایت تشریعى؛
- پیرامون معرفت امام؛
- عقیده نجات‌بخش؛
- به‌سوى دولت کریمه؛
- باورداشت مهدویت؛
- انتظار عامل مقاومت و حرکت؛
- فروغ ولایت در دعاى ندبه؛
- معرفت حجت خدا؛
- گفتمان مهدویت؛
- وابستگى جهان به امام زمان؛
- امامت و مهدویت؛
- رساله توضیح المسائل؛
- مناسک حج؛
- مناسک عمره مفرده؛
- منتخب توضیح المسائل؛
- هزار سؤال پیرامون حج؛
- مجموعه استفتائات قضایى؛
- استفتائات پزشکى؛
- جامع الأحكام، 2 جلد؛
- پاسخ کوتاه به 300 پرسش از احکام؛
- یکصد و ده پرسش و پاسخ اینترنتى؛
- احکام نوجوانان؛
- با جوانان؛
- معارف دین (مجموعه پرسش‌ها و پاسخ‌هاى اعتقادى)؛
- سیر حوزه‌هاى علمى شیعه؛
- ماه مبارک رمضان، مکتب عالى تربیت و اخلاق؛
- رمضان در تاریخ «حوادث تاریخى»؛
- الهیات در نهج‌البلاغة؛
- نگرشى بر فلسفه و عرفان؛
- به‌سوى آفریدگار؛
- عرض دین؛
- نداى اسلام از اروپا؛
- زندگى بوداسف؛
- جابر بن حیان؛
- رساله‌اى در احکام ثانویه؛
- تفسیر آیه فطرت؛
- پیرامون روز تاریخى غدیر؛
- اعتبار قصد قربت در وقف؛
- زندگی‌نامه آیت‌الله آخوند ملا محمدجواد صافى؛
- مقالات کلامى؛
- شب‌پرگان و آفتاب.
منابع مقاله
ر.ک: «گلشن ابرار»، جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم زیر نظر پژوهشکده باقرالعلوم(ع) وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی، ج6، ص393، نشر معروف، قم، 1379.
وابسته‌ها
ذخيرة العقبی في شرح العروة الوثقی
توضیح المسائل (صافی گلپایگانی)
القول الفاخر في صلاة المسافر؛ بحوث الإستدلالية في فقه صلاة المسافر
بحث حول الإستقسام (مشروعية الإستخارة)
حسین عليه‌السلام شهید آگاه و رهبر نجات‌بخش
ضروره وجود الحکومه او الولایه للفقهاء
الاحکام الشرعیه ثابته لا تتغیر
مع الشيخ جاد الحق شيخ الأزهر الأكبر في إرث العصبة
منتخب الأثر في الإمام الثاني عشر(ع)
مقتضب الأثر في النصّ على الأئمة الإثنی عشر
پاسخ به 300 پرسش از احکام مطابق با فتاوای حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی
فقه الخمس؛ بحوث استدلالية في الخمس
المنهج الرجالي و العمل الرائد في الموسوعة الرجالیة لسید الطائفة آیةالله‌العظمی البروجردی قدس‌سره
امان الأمة من الضلال و الإختلاف
شرح حديث عرض دين حضرت عبدالعظيم حسني‌عليه‌السلام
با جوانان: مجموعه ای اخلاقي تربيتي از رهنمودهای حضرت آیت‌الله العظمي صافي
معارف دين (پرسش و پاسخ پيرامون مسائل: اعتقادي، قرآني، احاديث، دعا، فلسفه احکام، تصوف، گناهان، توبه)
پاسخ ده پرسش پيرامون امامت، خصائص و اوصاف حضرت مهدي ارواحنا فداه
منتخب الأثر في الإمام الثاني عشر عليه‌السلام (تک جلدي)
پرتوي از عظمت امام حسين عليه‌السلام
راه اصلاح یا امر به معروف و نهی از منکر
پاسخ به ده پرسش پیرامون امامت، خصائص و اوصاف حضرت مهدی ارواحنا فداه
[[پرتوی از فضائل امیر مؤمنان، علی علیه‌السلام در 110 [یکصد و ده] حدیث از کتب اهل سنت]]
[[پاسخ کوتاه «به 300 [سیصد] سؤال از احکام»]]
حضرت سید الشهداء امام حسین علیه‌السلام مصباح هدایت، همراه با سؤال و جواب احکام عزاداری
شرح حدیث عرض دین حضرت عبدالعظیم حسنی علیه‌السلام
ضرورة وجود الحکومة أو ولاية الفقهاء في عصر الغيبة
پیام غدیر: برگزیده‌ای از مجموعه مقالات، پیام‌ها و دیدارها
صراط مستقيم (پاسخ به شبهات وهابيت)
لمحات فی الکتاب و الحدیث و المذهب
پرتوي از عظمت امام حسين عليه‌السلام (ويرايش قديم)
داوری میان شیخ صدوق و شیخ مفید رحمةالله‌علیهما
بين العلمين الشيخ الصدوق و الشيخ المفيد
شب عاشورا به ضميمه هماى سعادت، انقلاب محرم، اختر تابان
قبس من مناقب امیر المؤمنين عليه‌السلام
پاسخ به ده پرسش: پیرامون امامت، خصائص و اوصاف حضرت مهدی(عج)
عقیده نجات بخش پیرامون عقیده به ظهور و حکومت حضرت مهدی(عج)
معرفت حجت خدا: شرح دعای اللهم عرفني نفسك...
نظام امامت و رهبری، امامت حضرت بقیة الله و نقش سازنده عقیده به امامت آن حضرت
نوید امن و امان: پیرامون شخصیت، زندگانی، غیبت و ظهور حضرت ولی عصر(عج)