آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'آخوند خراسانى' به 'آخوند خراسانى') |
جز (جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب') |
||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
== تحصيلات == | == تحصيلات == | ||
مدرسه نخست او همان خانواده‌اش بود و | مدرسه نخست او همان خانواده‌اش بود و کتابخانه (يا مكتب‌خانه) محله‌اش. در محله «پامنار» حروف الفبا و قرائت قرآن كريم را آموخت و از قرائت بسيارى از كتب فارسى و ديوان‌هاى اشعار بهره برد و مجموعه‌اى از معارف دينى و ارقام هندى را فراگرفت. در سال 1303ق در سن 10 سالگى پدرش مجلس جشنى با حضور علما برپا كرد كه در آن شيخ آقابزرگ لباس روحانيت پوشيد و از او خواستند به فراگيرى کتاب «جامع المقدمات» بپردازد. او در مدت 12 سال تحصيل مداوم در مدارس علوم دينى و قرآن، دروس ادبيات عرب، خط، قرائت، تجويد، اصول فقه و حساب را نزد صاحب‌نظران اين رشته‌ها تحصيل كرد؛ صاحب‌نظرانی همچون: مولى زين‌العابدين محلاتى، شيخ محمدرضا قارى، شيخ محمدحسين خراسانى، شيخ محمدباقر معزالدوله، ميرزا محمود قمى، ميرزا محمدتقى گرگانى، حاج شيخ على نورى ايلكانى، سيد عبدالكريم لاهيجى، حاج شيخ على نورى و ميرزا ابراهيم زنجانى. | ||
== سفرها == | == سفرها == | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
سپس به عراق مهاجرت كرد و به كسب علم نزد اساتید آن دیار پرداخت؛ استادانى كه از علمای بزرگ بودند، همچون: سيد محمدكاظم يزدى، شيخ محمدكاظم خراسانى، ميرزا حسين نورى، شيخ محمدطه نجف، سيد مرتضى كشميرى، حاج ميرزا حسين ميرزا خليل، سيد احمد حائرى تهرانى، ميرزا محمدعلى چهاردهى، ميرزا محمدتقى شيرازى و شيخ‌الشريعه اصفهانى. | سپس به عراق مهاجرت كرد و به كسب علم نزد اساتید آن دیار پرداخت؛ استادانى كه از علمای بزرگ بودند، همچون: سيد محمدكاظم يزدى، شيخ محمدكاظم خراسانى، ميرزا حسين نورى، شيخ محمدطه نجف، سيد مرتضى كشميرى، حاج ميرزا حسين ميرزا خليل، سيد احمد حائرى تهرانى، ميرزا محمدعلى چهاردهى، ميرزا محمدتقى شيرازى و شيخ‌الشريعه اصفهانى. | ||
وی در سال 1313ق/1274ش، با برادرش كربلايى محمدابراهيم، براى زيارت عتبات مقدسه رهسپار عراق شد و در سال 1314ق، به تهران بازگشت. پس از اتمام مرحله «سطح» در تهران در سال 1315 عازم عراق گرديد و در نجف اشرف رحل اقامت افكند. پس از رحلت استادش [[آخوند خراسانى]]، به سامرّا هجرت كرد تا در مجلس درس و بحث شيخ محمدتقى شيرازى حضور يابد. ايشان براى تأليف | وی در سال 1313ق/1274ش، با برادرش كربلايى محمدابراهيم، براى زيارت عتبات مقدسه رهسپار عراق شد و در سال 1314ق، به تهران بازگشت. پس از اتمام مرحله «سطح» در تهران در سال 1315 عازم عراق گرديد و در نجف اشرف رحل اقامت افكند. پس از رحلت استادش [[آخوند خراسانى]]، به سامرّا هجرت كرد تا در مجلس درس و بحث شيخ محمدتقى شيرازى حضور يابد. ايشان براى تأليف کتاب عظيمش «الذريعة» تا سال 1335ق/1295ش، در همان جا ماند. در اين سال به كاظمين سفر كرد و مدت دو سال را در آنجا سپرى نمود. سپس بار ديگر به سامرّا بازگشت (در سال 1337ق) و تا سال 1354ق در آنجا ماند. | ||
در اين سال عازم نجف اشرف گرديد و در سال 1360 به ايران بازگشت. در سال 1365ق، به زيارت قبر امام هشتم حضرت على بن موسى الرضا(ع) نائل آمد. در سال 1364ق (1323ش) عازم بيت الله الحرام شد و بار ديگر در سال 1377ق خانه خدا را زيارت كرد. | در اين سال عازم نجف اشرف گرديد و در سال 1360 به ايران بازگشت. در سال 1365ق، به زيارت قبر امام هشتم حضرت على بن موسى الرضا(ع) نائل آمد. در سال 1364ق (1323ش) عازم بيت الله الحرام شد و بار ديگر در سال 1377ق خانه خدا را زيارت كرد. | ||
وی در سرتاسر جهان اسلام، از بيش از شصت | وی در سرتاسر جهان اسلام، از بيش از شصت کتابخانه بازديد كرد و بسيارى از فهرست‌هاى ديگر کتابخانه‌ها را نيز خواند. | ||
== مشايخ وى در اجازه روايت == | == مشايخ وى در اجازه روايت == | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
=== '''آثار خطى''' === | === '''آثار خطى''' === | ||
# حياة ثقةالإسلام الكلينى و شأن الكافى (زندگي‌نامه شيخ كلينى و موقعيت | # حياة ثقةالإسلام الكلينى و شأن الكافى (زندگي‌نامه شيخ كلينى و موقعيت کتاب كافى)؛ | ||
# تفنيد قول العوام بقدم الكلام؛ | # تفنيد قول العوام بقدم الكلام؛ | ||
# النقد اللطيف فى نفى التحريف من القرآن الشريف (نفى هرگونه تحريف در قرآن)؛ | # النقد اللطيف فى نفى التحريف من القرآن الشريف (نفى هرگونه تحريف در قرآن)؛ | ||
نسخهٔ ۳۰ اکتبر ۲۰۱۶، ساعت ۲۳:۴۷
| نام | آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن |
|---|---|
| نام های دیگر | تهرانی، آقابزرگ
طه‍ران‍ی، آقابزرگ آقابزرگ الطهرانی منزوی، محمدمحسن بن علی |
| نام پدر | علی |
| متولد | 1255 هـ.ش یا 1876 م |
| محل تولد | تهران |
| رحلت | 1348 هـ.ش یا 1389 هـ.ق یا 1970 م نجف اشرف |
| اساتید | مولى زين العابدين محلّاتى، شيخ محمد رضا قارى، شيخ محمد حسين خراسانى، |
| برخی آثار | التبيان في تفسير القرآن / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه نويس
طبقات أعلام الشیعة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده زندگینامه و آثار شیخ طوسی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده الذریعة الی تصانیف الشیعة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده |
| کد مولف | AUTHORCODE2200AUTHORCODE |
محمدمحسن بن علی بن محمدرضا بن محسن بن علی‌اکبر بن باقر منزوی تهرانی معروف به شيخ آقابزرگ تهرانى( ۱۲۹۳-۱۳۸۹ق/۱۸۷۶-۱۹۷۰م) فقیه و کتاب‌شناس شیعی امامی که در بين مردم و نیز در مجامع علمى به «آقابزرگ» معروف است. اما لقب خانوادگى‌اش «منزوى» است و اين لقب را در سال 1350ق گرفت. خانواده‌اش در تهران به «محسنى» مشهور است تا نسبت وى را به جدش حاج محسن برساند. خانواده ايشان علم و تجارت را يكجا جمع كرده است.
ولادت
در سال 1293ق مطابق با 1254ش در تهران به دنيا آمد.
تحصيلات
مدرسه نخست او همان خانواده‌اش بود و کتابخانه (يا مكتب‌خانه) محله‌اش. در محله «پامنار» حروف الفبا و قرائت قرآن كريم را آموخت و از قرائت بسيارى از كتب فارسى و ديوان‌هاى اشعار بهره برد و مجموعه‌اى از معارف دينى و ارقام هندى را فراگرفت. در سال 1303ق در سن 10 سالگى پدرش مجلس جشنى با حضور علما برپا كرد كه در آن شيخ آقابزرگ لباس روحانيت پوشيد و از او خواستند به فراگيرى کتاب «جامع المقدمات» بپردازد. او در مدت 12 سال تحصيل مداوم در مدارس علوم دينى و قرآن، دروس ادبيات عرب، خط، قرائت، تجويد، اصول فقه و حساب را نزد صاحب‌نظران اين رشته‌ها تحصيل كرد؛ صاحب‌نظرانی همچون: مولى زين‌العابدين محلاتى، شيخ محمدرضا قارى، شيخ محمدحسين خراسانى، شيخ محمدباقر معزالدوله، ميرزا محمود قمى، ميرزا محمدتقى گرگانى، حاج شيخ على نورى ايلكانى، سيد عبدالكريم لاهيجى، حاج شيخ على نورى و ميرزا ابراهيم زنجانى.
سفرها
سپس به عراق مهاجرت كرد و به كسب علم نزد اساتید آن دیار پرداخت؛ استادانى كه از علمای بزرگ بودند، همچون: سيد محمدكاظم يزدى، شيخ محمدكاظم خراسانى، ميرزا حسين نورى، شيخ محمدطه نجف، سيد مرتضى كشميرى، حاج ميرزا حسين ميرزا خليل، سيد احمد حائرى تهرانى، ميرزا محمدعلى چهاردهى، ميرزا محمدتقى شيرازى و شيخ‌الشريعه اصفهانى.
وی در سال 1313ق/1274ش، با برادرش كربلايى محمدابراهيم، براى زيارت عتبات مقدسه رهسپار عراق شد و در سال 1314ق، به تهران بازگشت. پس از اتمام مرحله «سطح» در تهران در سال 1315 عازم عراق گرديد و در نجف اشرف رحل اقامت افكند. پس از رحلت استادش آخوند خراسانى، به سامرّا هجرت كرد تا در مجلس درس و بحث شيخ محمدتقى شيرازى حضور يابد. ايشان براى تأليف کتاب عظيمش «الذريعة» تا سال 1335ق/1295ش، در همان جا ماند. در اين سال به كاظمين سفر كرد و مدت دو سال را در آنجا سپرى نمود. سپس بار ديگر به سامرّا بازگشت (در سال 1337ق) و تا سال 1354ق در آنجا ماند.
در اين سال عازم نجف اشرف گرديد و در سال 1360 به ايران بازگشت. در سال 1365ق، به زيارت قبر امام هشتم حضرت على بن موسى الرضا(ع) نائل آمد. در سال 1364ق (1323ش) عازم بيت الله الحرام شد و بار ديگر در سال 1377ق خانه خدا را زيارت كرد.
وی در سرتاسر جهان اسلام، از بيش از شصت کتابخانه بازديد كرد و بسيارى از فهرست‌هاى ديگر کتابخانه‌ها را نيز خواند.
مشايخ وى در اجازه روايت
- اساتید وی در عراق که قبلا از آنها یاد شد؛
- محمدعلى ازهری مکی مالكى (رئيس مدرّسان در مسجدالحرام)؛
- عبدالوهاب بن عبدالله شافعى (امام جماعت مسجدالحرام)؛
- ابراهيم بن احمد حمدى (از علماء مدينه منوره)؛
- عبدالقادر خطيب طرابلسى (مدرس در حرم شريف)؛
- عبدالرحمن عليش حنفى (مدرس دانشگاه الازهر).
کسانی که از وی اجازه روایت دریافت کردند
- سيد آقا حسين بروجردى؛
- سيد عبدالحسين شرف‌الدين؛
- سيد عبدالهادى شيرازى؛
- سيد محمدرضا آل ياسين؛
- شيخ محمدحسن مظفّر؛
- سيد هبةالدين شهرستانى؛
- سيد شهاب‌الدين مَرعَشى؛
- سيد محمدصادق بحرالعلوم؛
- شيخ ميرزا محمدعلى اردوبادى؛
- دكتر حسينعلى محفوظ.
آثار
چاپ‌شده
- الذريعة إلى تصانيف الشيعة؛
- طبقات أعلام الشيعة؛
- هدية الرازى إلى المجدد الشيرازى (زندگي‌نامه ميرزاى شيرازى)؛
- حياة الشيخ الطوسى (زندگي‌نامه شيخ طوسى)؛
- مصفّى المقال في مصنفي علم الرجال (مصنفان علم رجال)؛
- توضيح الرشاد في تاريخ حصر الاجتهاد؛
- المشيخة أو الإسناد المصفّى إلى آل بيت المصطفى؛
- ذيل المشيخة؛
- ذيل كشف الظنون.
آثار خطى
- حياة ثقةالإسلام الكلينى و شأن الكافى (زندگي‌نامه شيخ كلينى و موقعيت کتاب كافى)؛
- تفنيد قول العوام بقدم الكلام؛
- النقد اللطيف فى نفى التحريف من القرآن الشريف (نفى هرگونه تحريف در قرآن)؛
- ضياء المفازات فى طرق مشايخ الإجازات؛
- إجازات الرواية و الوراثة فى القرون الأخيرة الثلاثة (اجازه‌هاى نقل روايت و وراثت در سه قرن اخير)؛
- البدور الباهرة؛
- وقعة الطف الخالدة (واقعه جاودان طف)؛
- المجموعة الرجالية و التاريخية (مجموعه رجالى و تاريخى)؛
- منظومة فى العقائد (منظومه‌اى در اعتقادات)؛
- تقرير محاضرات الشيخ الآخوند الخراسانى؛
- تقرير محاضرات الأستاذ شيخ‌الشريعة الإصفهانى؛
- تلخيص زاد المساكين؛
- ترجمة «العقيدة الإسلامية»؛
- تعريف الأنام بحقيقة المدنية و الإسلام؛
- شجرة السبطين؛
- الظليلة فى أنساب بعض البيوتات الجليلة؛
- نزهة البصر فى فهرست نسمة السحر؛
- الياقوت المزدهر فى تلخيص «رياض الفكر»؛
- محصول مطلع البدور؛
- الدر النفيس فى تلخيص رجال التأسيس؛
- حاشية على أمل الآمِل.
وفات
وی در تاريخ 1389ق مطابق با 1347ش چشم از جهان فروبست.
وابسته‌ها
توضیح الرشاد في تاریخ حصر الاجتهاد / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
هدیة العارفین، اسماء المؤلفین و آثار المصنفین / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الذریعة إلی تصانیف الشیعة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مصفی المقال في مصنفي علم الرجال / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
التبيان في تفسير القرآن / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه‌نويس
طبقات أعلام الشيعة و هو نقباء البشر في القرن الرابع عشر (دار المرتضی) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
طبقات أعلام الشيعة: الکرام البررة في القرن الثالث بعد العشرة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
طبقات اعلام الشیعه (6 جلدی) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
طبقات أعلام الشیعة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
فهرس أعلام الذریعة إلی تصانیف الشیعة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
زندگینامه و آثار شیخ طوسی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مصنفات شیعه : ترجمه و تلخیص / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
گزيده مقالات الذريعة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الکشکول / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الکشکول (شيکاگو) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
شهداء الفضیلة / نوع اثر: کتاب / نقش: تقریظ
اجتهاد و مذاهب اسلامی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده